عزت‌نفس صفتی نیست كه بتوان آن را در كلمات بیان كرد، بلكه‌از طریق رفتار و شخصیت افراد قابل دیدن است. عزت‌نفس؛ یعنی با خود راحت بودن و فردیت و شخصیت درون خود را پذیرفتن. باید به ویژگی‌های خوب درون خود افتخار كنید و از ویژگی‌های بد درونتان آگاه باشید. عزت‌نفس درباره «خود را دوست داشتن» است. حیرت‌آور است كه چگونه یك فرد می‌تواند خود را دوست نداشته باشد؟ فقط چند دقیقه در مورد برخی از افرادی كه می‌شناسید فكر كنید، آیا كاملا از خود راضی هستند؟ آنها بعضی از ویژگی‌های خود را دوست نداشته و از داشتن این ویژگی‌ها رضایت ندارند.
برخی از ظاهر خود ناراضی هستند، برخی پول بیشتری می‌خواهند، برخی به دنبال داشتن شغل دیگری هستند، برخی دوست دارند مسیر كاری خود را تغییر دهند در حالی كه برخی از افراد نیز از روابط خانوادگی‌شان رضایت ندارند. اینها افرادی با عزت‌نفس پایین هستند.
اما در مورد عزت‌نفس كودكان چطور؟ به عنوان یك والد، موارد اشاره شده را به خاطر بسپارید و مراقب باشید كه فرزندتان را به درستی پرورش داده و تربیت كنید. اگر فرزندتان نسبت به دیگر همسالانش از عزت‌نفس پایینی برخوردار است، گناهش به گردن شماست.
كودكی كه از عزت‌نفس برخوردار باشد، خلاق، خوشحال، فعال و دارای اعتماد به نفس است. كدامیك از والدین از داشتن چنین فرزندانی لذت نمی‌برند؟ كودكان، اعتماد به نفس را از روشی كه با آنها رفتار می‌شود، (بخصوص رفتاری كه والدین با آنها دارند) كسب می‌كنند. شما نقشی مهم در ارزش قائل شدن فرزندتان برای خود ایفا می‌كنید.
دوست داشتن كودكان به خاطر‌خودشان
اگر همیشه سعی می‌كنید، اشتباهات فرزندتان را به رویش بیاورید (به رُخش بكشيد)، تنها سبب می‌شوید او برای خود ارزشی قائل نباشد. فراموش نكنید كه آنها را حتی برای كوچك‌ترین دستاوردهایشان تشویق كنید. از این‌كه بیش از حد آنها را سرزنش كنید، دست بردارید؛ هرگز تصور نكنید كه چنین كاری آنها را به انسان‌هایی كامل‌تر تبدیل می‌كند.
اگر اشتباهاتشان را گوشزد می‌كنید، به ویژگی‌ها و صفات خوبشان نیز اشاره كنید. درون همه انسان‌ها صفات بد وجود دارد، به فرزندانتان كمك كنید تا بر این صفات بد غلبه كنند. بهترین صفاتشان را كشف نموده و بر ویژگی‌های خوبشان صحّه گذارید. به خاطر نداشتن برخی صفات، سرزنش شان نكنید، بلكه به پرورش صفاتی كه از آن برخوردارند بپردازید.
راه‌حل ارائه كنیم
مطمئنا باید اشتباهات كودك را به او گوشزد كرد، اما باید از راه درستش وارد شد. ضروری است اشتباهات را خاطر نشان كرد و دلیل «اشتباه» نامیدنشان را نیز بیان كرد. در بسیاری از اوقات، كاری كه از نگاه شما اشتباه به نظر می‌آید، در نگاه كودك كاملا درست و معقول است. به آنها راه درست را نشان دهید. ضمنا، آنها را تشویق كنید تا این فعالیت را دوباره انجام دهند. این كار به آنها فرصت دیگری می‌دهد و بنابراین می‌توانند با درست انجام دادن كار مورد نظر، اعتماد به نفسشان را افزایش دهند.
مقایسه نكنیم
همان‌طور كه شما از این‌كه با دیگران مقایسه شوید، متنفر هستید، كودكانتان نیز همین‌طور هستند. بیشتر اوقات، مردم فرزندانشان را با همكلاسی‌هایشان، بچه‌های محله یا دوستانشان مقایسه می‌كنند؛ این مقایسه‌ها در مواردی چون نمرات امتحانی، انجام دادن درست تكالیف، عادات كلی و... صورت می‌گیرد. در اينجا بايد هشدار داد كه این خطرناك‌ترین كاری است كه می‌توانید با كودكتان انجام دهيد. هر چقدر هم كه كوچك باشد، كودك می‌فهمد كه این كار اشتباه است و از این‌كه این‌گونه او را در مقابل دیگران خوار می‌شمارید، احساس ناخشنودی می‌كند.
درس و مدرسه ، در حد معقول
بسیاری از والدین و معلمان باور دارند كه مدرسه تنها امري است كه در زندگی كودكان وجود دارد. از این‌كه فقط به تكالیف و امتحانات كودك اهمیت دهید، دست بردارید. بسیاری از اوقات، كودكان تكالیف را فقط برای این‌كه تمامش كنند، انجام می‌دهند. با كودكان درباره اهمیت تكالیف و انجام دادنش در زمان مناسب، صحبت كنید.
به آنها اجازه دهید خودشان برای زمان مطالعاتشان برنامه‌ریزی كنند. آنها را مجبور نكنید تا بر اساس روالی كه شما تعیین می‌كنید، پیش بروند. این كار در رشد كودك اختلال ایجاد می‌كند.
آنها را باور كنيم
كار اشتباهی است كه همواره كودكان را با این جمله خطاب كنید: «تو چی می‌دونی، تو فقط یه بچه‌ای.» به حرفشان گوش دهید، یاد بگیرید آنها را درك كنید و همواره وقتی را به آنها اختصاص دهید. همان‌طور كه دوست دارید، به علایق و بیزاری‌های شما احترام گذاشته شود، كودكان نیز می‌خواهند به علایق و بیزاری‌هایشان احترام بگذارید. می‌توانید عقیده آنها را درباره موضوعات مختلف ـ چه به آنها مربوط باشد و چه نباشد ـ جویا شوید. این كار به آنها این احساس را می‌دهد كه بخشی از خانواده هستند و به عقاید و انتخاب‌های آنها اهمیت داده می‌شود و برایشان ارزش قائلند.
مجبورشان نكنيم
كودكان شما شاید به دلایل زیادی چون امتحانات، بیماری، كسب موفقیت، دعوا با دوستان و... تحت فشار باشند؛ سعی كنید با صحبت درباره موضوع، از فشار روی دوش شان بكاهید. با آنها حرف بزنید و كاری كنید كه احساس راحتی و آرامش كنند؛ در این صورت است كه آنها مشكلاتشان را با شما در میان می‌گذارند.
كودكانتان را مجبور كنید در فعالیت‌های گروهی شركت كنند؛ بازی، ورزش و پیشآهنگی، فعالیتی‌هایی هستند كه برای كودكان كمرو و با عزت‌نفس پایین بسیار مناسب است.
اما به علایق كودكتان نیز توجه كنید و بر اساس آنها دست به انتخاب زنید. درك درست كودكان، مسوولیت اصلی شما در ساختن عزت‌نفس در كودكان است.
