خوش آمدید

سنگواره ‌11میلیون ساله‌ای که در نزدیکی شهر ساراگوسا در اسپانیا کشف شده نشان می‌دهد اجداد پاندای بزرگ کنونی زمانی ساکن جنگل‌های مرطوب و سرسبز اروپا بوده‌اند. شاید خشک‌شدن بخش‌هایی از دریای باستانی Parathetys که در حال حاضر دریای خزر، دریای سیاه و دریاچه آرال از آن باقی‌مانده باعث مهاجرت آنها شده و شاید دلایل ناشناخته دیگری باعث ادامه حیات پاندای بزرگ در چین شده است.  

جوان آبلا، دیرین‌شناس اسپانیایی که رهبری تیم تحقیق در مورد این سنگواره را به عهده داشته می‌گوید: «دندان‌ها اطلاعات بسیار باارزشی در مورد هر سنگواره در اختیار ما قرار می‌دهند. آنها در گروه‌های مختلف گوشتخواران و گیاهخواران خصوصیات برجسته‌ای دارند که به سادگی نشان می‌دهد دندان تازه کشف شده به یک خرس، سگ، گوزن یا گربه تعلق دارد. در تمامی  گروه‌های مهره‌داران این موضوع صادق است».

او و همکارانش می‌گویند پس از تجزیه و تحلیل دندان‌های این سنگواره به این نتیجه رسیده‌اند که باید به گروهی از خرس‌ها و دقیق‌تر از آن به یکی از خانواده‌های فرعی پاندای بزرگ تعلق داشته باشد. جالب است بدانید شباهت خیره‌کننده‌ای میان اعضای این خانواده فرعی و پانداهای امروزی وجود دارد، هر دو الگوهایی از ترکیب قسمت‌های سفید و سیاه موها را روی بدن خود دارند که به سادگی آنها را از دیگر گروه‌ها متمایز می‌کند.

محققان می‌گویند این خرس کوچک که Agriarctos Beatrixنام گرفته با وزن حدود 60 کیلوگرم حتی کوچکتر از کوچکترین خرس‌های امروزی است و به همین دلیل در زمان خودش نیز هیچ شانسی برای شکارچی برتر بودن در قلمرو خود نداشته است. به گزارش نشنال جئوگرافیک،آنها حدس می‌زنند A. Beatrixهم مانند پانداهای امروزی برای حفظ جانش به بالای درخت‌های پناه می‌برده، چراکه به راحتی می‌توانسته توسط گوشتخواران عظیم‌الجثه آن دوران مانند باربوروفلیس شکار شود.

آبلا می‌گوید: «بررسی‌ها نشان می‌دهند این حیوان قدیمی‌ترین عضو شناخته شده خانواده فرعی Ailuropodinae است که پاندای بزرگ نیز یکی از اعضای آن است. به همین دلیل می‌توانیم بگوییم که پاندای بزرگ بومی مناطق مرطوب جنوب‌غربی اروپا بوده و زادگاه این حیوان چین باستان نیست».

اما چه اتفاقی افتاد که پاندای بزرگ سر از چین درآورد؟ آبلا می‌گوید: «اگر شرایط برای ادامه زندگی مساعد باشد، خرس‌ها به سادگی می‌توانند پراکنده شوند. علاوه بر این شواهد نشان می‌دهد آنها اهل مهاجرت هستند و می‌توانسته‌اند مناطق گرم و مرطوب جنوب‌غرب اروپا را به مقصد نواحی دیگری که آنها هم برای ادامه حیات مناسب بودند ترک کنند. از سوی دیگر دریای باستانی Parathetys در زمان حیات این گونه در حال کوچک و کوچک‌تر شدن بوده و به خوبی می‌توانسته مسیر مهاجرت آنها را مهیا کند. با این حال در کشورهای دیگر سنگواره‌های مشابهی کشف نشده و هنوز نمی‌دانیم این حیوان به چین مهاجرت کرده است یا نه!».

او امیدوارست به زودی بتواند بخش‌هایی از اسکلت A. beatrix را کشف کند و در مورد شیوه حرکت او و زندگی ماقبل تاریخ این پاندا اطلاعات تازه‌ای به دست بیاورد. آلبا هنوز نمی‌داند چنین اسکلتی وجود دارد یا نه، اما به همراه تیمی از دیرین‌شناسان و مؤسسه دیرین‌شناسی بارسلونا حفاری در سایت باستانی بسیارغنی را آغاز کرده است. او می‌گوید: «ما در این بستر سنگواره‌ای که تقریبا همسن A. beatrix است، شانس زیادی برای کشف بقایای باقی‌مانده از این حیوان داریم. اما تا آن زمان چیز تازه‌ای برای گفتن وجود نخواهد داشت».