حراجهای آنلاین جزو هیجانانگیزترین ماجراهای اینترنتی هستند. یکی از دلایل محبوبیت حراج آنلاین این است که قیمت دهندگان احساس میکنند میتوانند با پول خود حداکثر نفع را به صورت آنلاین به دست آورند. اما کارشناسان حراج هشدار میدهند که این تیزبینی ممکن است اشتباه باشد. این روزها شاهد تب تازه حراجهای آنلاین در فضای وب ایران هستیم. آیا میتوانیم به آنها اعتماد کنیم؟
حراجهای آنلاین در بین هیجانانگیزترین ماجراهای موفقیتآمیز اینترنتی هستند. یک شاهد مناسب سایتeBay است که در کمتر از 10 سال از یک بنگاه کوچک تازه تاسیس به غول خرده فروشی جهانی تبدیل شد. در سطح جهان کالاها تا سقف ۲۰۰۰ دلار در عرض یک ثانیه روی سایت دست به دست میشوند.
یکی از دلایلی که حراجهای اینترنتی این قدر محبوبیت یافتهاند این است که قیمت دهندگان احساس میکنند میتوانند با پول خود حداکثر نفع را به صورت آنلاین به دست آورند. اما کارشناسان حراج هشدار میدهند که این تیزبینی چه بسا خطا باشد. بررسیها فاش میسازد در گرما گرم قیمت دهی، برندگان اغلب دل به دریا میزنند، نسبت به ارزش کالا اغراق کرده، قیمت بالاتری پیشنهاد داده و در نهایت پول زیادی میپردازند.
کارشناسان حتی یک اصطلاح فنی برای این کار دارند؛ «بلا یا نفرین برنده شدن» ! این بلا بر اساس بینشی است که هر کس بالاترین قیمت را برای یک شی پیشنهاد میدهد آن شخصی است که بیشتر از بقیه ارزش کالا را زیادی برآورد کرده است. بر اساس یک بررسی که توسط گروه پژوهشی از دانشگاه استنفورد و برکلی انجام شد این بلا تا سه چهارم تمام برندگان حراج را تحت تاثیر قرار میدهد.
اکسل اوکنفلس اقتصاددان دانشگاه کلن عقيده دارد «برنده شدن در حراج به این معنا است که همه قیمت دهندگان دیگر احساس کردند که ارزش این شی کمتر از قیمت برنده شده است.» او این معضل را با استفاده از یک شیشه خالی که با سکه پر شده است ثابت میکند. او شیشه را در یکی از جلسات کلاس خود با دانشجویان به حراج میگذارد. پروفسور شرح میدهد «به طور میانگین، پیشنهادهای قیمتی به مقدار واقعی سکههای درون شیشه تقریبا نزدیک میشود. هر چند قاعده این است که بالاترین پیشنهاد قیمتی که برنده میشود به نحو مشهودی بسیار بالاتر از مقدار واقعی سکهها است.»
اینکه در حراجهای واقعی eBay وزن و اهمیت بالای برنده شدن چقدر است موضوع بحث در بین اقتصاددانان است. نتیجهگیری اوکنفلس پس از بررسیهای بیشمار این است: «به طور کلی اما نه همیشه شما میتوانید معاملات سودآوری در حراجهای eBay بکنید.»
احتمال اینکه معادل ارزش پولتان را به دست آورید خصوصا زمانی بالا است که یک شی از قبیل تکهای از یک مجموعهدار، ارزش بیشتری برای شما نسبت به سایر قیمت دهندگان داشته باشد، یا وقتی که مطمئن شوید فقط چند قیمت دهنده رقیب با صلاحیتی یکسان وجود دارند که ارزش واقعی یک شی را ارزیابی میکنند. با این حال واقعیت همچنان باقی است که هر فردی خیلی راحت به دام قیمت بالا میافتد.
یکی از دلایلی که حراجهای اینترنتی این قدر محبوبیت یافتهاند این است که قیمت دهندگان احساس میکنند میتوانند با پول خود حداکثر نفع را به صورت آنلاین به دست آورند اما کارشناسان حراج هشدار میدهند که این تیزبینی هميشه درست نيست.