خوش آمدید

در توصیه های طبی و بهداشتی امام رضا(ع) آمده است: در هنگام خوابیدن انرژی اصلی و حرارت حاصل از آن در عمق بدن تمرکز می یابد و حاصل آن گوارش خوب، هضم دقیق و بهتر است. در هنگام خواب بیشتر اعضا در حالت استراحت است و به انرژی و تمرکز نیازی ندارد. به همین دلیل بیشترین تاثیر انرژی بدن در دستگاه گوارش و کبد است که نتیجه آن تغییر و تبدیل غذای تناول شده به خون سالم و مفید در کبد است. 
امام رضا (ع) ضمن توصیف خواب به عامل نیرو بخش برای بدن در مورد چگونگی خواب می فرماید: پس وقتى که اراده خواب کردى اول به پهلوى راست دراز بکش آنگاه بطرف چپ برگرد همچنین هنگام برخاستن از طرف راست برخیز چنان که براى خواب ابتداى بآن کردى.خود را عادت بده که مقدار دو ساعت از شب را بیدار بنشینى و پیش از خوابیدن براى قضاى حاجت به بیت الخلاء بروى ولى مراقب باش که بیش از مدتى که معمولا مورد احتیاج است در بیت التخلیه درنگ نکنى زیرا زیاد ماندن در آنجا مورث داء الفیل می گردد.(1)
امام رضا (ع) همچنین به نقل از امیرمومنان علی (ع) می فرماید : خوابیدن چهار قسم است : پیامبران بر پشت دراز کشیده می خوابند ، در حالی که چشمهایشان برای دریافت وحی پروردگار نمی خوابد . مومن رو به قبله بر پهلوی راست میخوابد . پادشاهان و فرزندانشان برای گوارایی غذا بر پهلوی چپ می خوابند و ابلیس و برادرانش و دیوانگان و آسیب دیدگان عقلی بر روی شکم می خوابند . (2)
امام رضا (ع) قبل از خواب آیات قرآن را تلاوت می فرمود. عشق فراوان امام رضا علیه السلام به این کتاب آسمانی او را بر آن می داشت تا علاوه بر روز، در شب نیز قرآن بخواند و حتی آیات زیادی را در آستانة خواب و در رختخواب تلاوت می‌کرد.
رجاء بن أبی الضحّاک که گزارشی از سفر امام داده چنین گوید:
امام به هنگام خواب در رختخواب خویش فراوان قرآن می‌خواند و هرگاه به آیه‌ای می‌رسید که در آن یادی از بهشت یا جهنّم آمده بود، گریه می‌کرد و از خداوند بهشت را درخواست می‌نموده و از آتش جهنم به او پناه می‌برد.(3)
یکی از سفارشات امام رضا (ع) سحرخیزی و شب زنده داری است . بیدار ماندن در این زمان، علاوه بر فواید طبی بر جسم انسان، تاثیرات زیادی بر رشد روحی و معنوی انسان دارد.
امام رضا علیه‌السلام در این زمینه می فرمایند: خودت را عادت بده که ساعتی از شب را برخیزی و در باره آثار این کار می فرمایند: « نماز شب خواندن را بر خود لازم بدانید زیرا هر بنده مؤمنی که هشت رکعت نماز شب و دو رکعت نماز شفع و یک رکعت نماز وتر بخواند و در قنوت وتر 70 مرتبه استغفار کند، خداوند او را از عذاب قبر و از عذاب آتش نجات می‌دهد و عمرش را در دنیا طولانی میکند و در زندگی اقتصادی خداوند به او وسعت و گشایش می دهد و در هر خانه‌ای که در آن نماز شب خوانده شود، آن خانه برای مردم آسمان روشنایی می‌دهد همان طوریکه ستارگان آسمان برای مردم روی زمین روشنایی می‌بخشند».
یکی از خوابهای مفید برای بدن خواب قیلوله یا بعد از ظهر است. در روایتى که فضل بن شاذان از امام رضا علیه السلام درباره حکمت اوقات پنجگانه نماز نقل کرده است، صریحا زمان خواب قیلوله بعد از انجام فریضه ظهر معرفى شده است....(4)

پانوشتها:
1. بحار الانوار ، ج 59 ، ص 316
2. عیون اخبار الرضا ، ج 1 ، ص 247_246
3. عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 182؛ بحارالانوار، ج 49، ص 94
4. بحارالأنوار، ج79، ص347