در موزه انگلیس، یک جام با قدمت ۱۶۰۰ ساله قرار دارد، این جام را رومی‌ها ساخته بودند. نکته شگفت‌انگیز این جام این است که تحت نور طبیعی، جام سبزرنگ است، اما وقتی از پشت به آن نور تابیده شود، جام قرمزرنگ دیده می‌شود.
از سال دهه ۱۹۵۰، زمانی که موزه این جام را به دست آورد و از آن خود کرد، این موضوع ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده بود که رومی‌ها چطور این جام را ساخته‌اند و در ساخت آن از چه فناوری‌ای استفاده شده است.
راز این جام تا سال ۱۹۹۰، کشف نشد، در این زمان دانشمندان قطعات شکسته جام را زیر میکروسکوپ بررسی کردند و متوجه شدند که رومی‌ها از فناوری نانو استفاده کرده‌اند!
رومی‌ها ذرات نقره و طلا با اندازه ۵۰ نانومتر، یعنی کمتر از یک هزارم اندازه یک دانه نمک، داخل جام قرار داده بودند.
محققان گمان می‌کنند این جام در زمان استفاده، بر حسب اینکه داخلش را از چه چیز پر می‌کردند، تغییر رنگ می‌داد. از آنجا که موزه اجازه آزمایش عملی نمی‌داد، محققان، نمونه‌ای از جام را بازسازی کردند متوجه شدند، پر کردن آن از آب، روغن یا محلول شکر یا نمک، رنگ‌های متفاوتی ایجاد می‌کرد.
