مناقشه‌های ارضی، رسوایی جاسوسی اداره ارتباطات دولتی، مرگ «مارگارت تاچر»، ارتقا روابط دیپلماتیک با ایران و مخالفت پارلمان با مداخله نظامی در سوریه، مهمترین رخدادهای سال 2013 در انگلیس بود.
سال 2013 میلادی واپسین روزهای خود را سپری می‌کند و به همین بهانه خبرگزاری فارس مروری دارد بر مهمترین رخدادهای امسال انگلیس و هرآنچه که انگلیسی‌ها نقشی در آن داشته‌اند. مناقشه ارضی انگلیس بر سر ته‌مانده‌های دوران استعمارگری این کشور، بهبود روابط دیپلماتیک با ایران، مخالفت پارلمان با همراهی آمریکا در حمله نظامی به سوریه، مرگ «بانوی آهنین» و رسوایی جاسوسی آژانس‌های اطلاعاتی بریتانیا از جمله مهمترین سرخط‌های تحولات سال 2013 انگلیس بود.
بقيه در ادامه مطلب...
• جاسوسی انگلیس از نشست سال 2009 گروه 20 در لندن: «ادوارد اسنودن» کارمند سابق آژانس امنیت ملی آمریکا امسال با افشاگری‌هایش دردسرهای زیادی برای آمریکا و انگلیس ایجاد کرد. یکی از اولین افشاگری‌های اسنودن در مورد جاسوسی «اداره ارتباطات دولتی بریتانیا» (مشابه انگلیسی آژانس امنیت ملی آمریکا) از نشست سال 2009 گروه «جی 20» در لندن بود. این اقدام انگلیس خشم بسیاری از کشورهای حاضر در این نشست را برانگیخت. روسیه، ترکیه و آفریقای جنوبی از جمله کشورهایی بودند که رسما به این اقدام اعتراض کردند.
• عذرخواهی انگلیسی‌ها از نتانیاهو بابت کاریکاتور: هفته‌نامه انگلیسی «ساندی‌تایمز» امسال به دلیل انتشار کاریکاتوری در انتقاد از رفتارهای نژادپرستانه «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم‌صهیونیستی، مجبور به عذرخواهی از وی شد. طبق معمول اسرائیلی‌ها انتشار این کاریکاتور را مصداق رفتار «ضد سامی» (ضد یهودی) دانسته بودند.
• موافقت ملکه با قانونی شدن ازدواج همجنس گرایان در اماکن مذهبی: ملکه انگلیس امسال بعد از رأی مثبت پارلمان به ازدواج همجنس گرایان در اماکن مذهبی، این طرح را تائید کرد. همجنس گرایان انگلیسی از امسال می‌توانند در کلیساها و دیگر اماکن مذهبی مراسم ازدواج خود را برگزار کنند.
• مناقشه بر سر «مالویناس» با آرژانتین: درگیری لفظی مقامات آرژانتینی و انگلیسی بر سر جزایر «مالویناس» یا به قول انگلیسی‌ها «فالکلند» امسال حتی تا مرز تهدید به اقدام نظامی و جنگ مجدد بر سر این اراضی هم پیش رفت. 2 کشور یک بار در سال 1982 هم سر این جزایر وارد جنگ شدند که نتیجه آن 650 کشته آرژانتینی و 255 کشته برای انگلیس بود. لندن برای آنکه حق مالکیت خود بر این جزایر را به اثبات برساند، در میان ساکنان این جزایر همه‌پرسی برگزار کرد، که بیش از 90درصد آن‌ها به حاکمیت انگلیس رأی دادند. دلیل این رأی مثبت هم سیاست انگلیس در تغییر بافت جمعیتی این جزایر است. انگلیسی‌ها از چند نسل قبل اتباع خود را به این جزایر منتقل کرده و بومیان را از آن خارج کرده‌اند. به همین دلیل این منطقه عملا بافتی انگلیسی پیدا کرده است. جزایر «مالویناس» در 13 هزار کیلومتری انگلیس واقع شده، اما تنها با یک ساعت پرواز می‌توان از آرژانتین به این جزایر رسید.
• تنش بر سر تنگه جبل الطارق با اسپانیا: لندن‌نشین‌ها امسال بعد از مناقشه ارضی با آرژانتین بر سر جزایر مالویناس، با اسپانیا هم بر سر تنگه جبل‌الطارق به مشکل خوردند. انگلیسی‌ها یک دیواره مصنوعی ساختند تا مانع دسترسی ماهیگیران اسپانیایی به آب‌های این منطقه شوند و اسپانیایی‌ها هم در جواب ورود به جبل‌الطارق را با به راه انداخت ایست و بازرسی‌های سختگیرانه، دشوار کردند. انگلیس حتی برای ترساندن اسپانیایی‌ها یکی از ناوهای خود را به آب‌های منطقه برد.
• آژانس ملی جرایم در انگلیس راه‌اندازی شد: نسخه انگلیسی «اف‌بی‌آی» تحت عنوان «آژانس ملی جرایم» (ان‌سی‌ِای) راه‌اندازی شد تا بلکه بتوان از رشد سریع تعداد اعضای گروه‌های تبهکار جلوگیری کرد. آمارهای رسمی دولت انگلیس نشان می‌دهد بیش از 37 هزار نفر در این کشور عضو گروه‌های خلافکار هستند.
• نامه تبریک و مکالمه تلفنی کامرون با روحانی: «دیوید کامرون» بعد از توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 با «حسن روحانی» رئیس‌جمهور ایران تماس تلفنی گرفت تا اولین نخست‌وزیر انگلیسی باشد که در یک دهه اخیر به تهران زنگ می‌زند. کامرون پیش از این هم بعد از مراسم تحلیف آقای روحانی، به وی نامه‌ای نوشته و ابراز امیدواری کرده بود روابط طرفین در دولت جدید بهبود یابد.
• تعیین کاردار بین ایران و انگلیس: بعد از دیدار وزیران خارجه ایران و انگلیس در حاشیه نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک و مذاکراتی که بعد از آن صورت گرفت، مقرر شد طرفین به صورت گام به گام روابط دیپلماتیک خود را که از سال 2011 قطع شده بود، عادی‌سازی کنند. در اولین گام، «آجی شارما» کاردار غیرمقیم انگلیسی‌ها در ایران شد و «محمد حسن حبیب‌الله‌زاده» هم از جانب تهران به این سمت منصوب شد.
• کشته شدن یک تبعه ایرانی در انگلیس: همسایه‌های شکاک «بیژن ابراهیمی» تبعه ایرانی ساکن «بریستول» که او را به سوءرفتار جنسی متهم کرده بودند، ابراهیمی را کشته و جسدش را به آتش کشیدند. ماجرا از این قرار بود که «بیژن ابراهیمی» که می‌خواست به پلیس نشان دهد گروهی از نوجوان‌های محل باغچه او را خراب می‌کنند، از آن‌ها تصویر برداشته بود و همین امر موجب شک همسایه‌ها شده بود. بعد از مرگ ابراهیمی، دادگاه یکی از همسایه‌ها را به حبس ابد محکوم کرد. چند نیروی پلیس هم از خدمت تعلیق شدند، چراکه هرچند پلیس از توضیحات «بیژن ابراهیمی» در این مورد قانع شده و می‌دانست او نیت بدی نداشته، اما این موضوع را به اطلاع همسایه‌ها نرسانده و به درستی از او محافظت نکرده بود.
• رأی منفی پارلمان به همراهی آمریکا در مداخله نظامی در سوریه: در حالی که همه تصور می‌کردند این کشور آمریکا را در مداخله نظامی در سوریه همراهی می‌کند، پارلمان با طرح پیشنهادی «دیوید کامرون» نخست‌وزیر مخالفت کرد و واشنگتن را تنها گذاشت. هرچند حزب کارگر اصلی‌ترین مخالف اقدام نظامی در سوریه بود، اما حتی تعداد زیادی از هم‌حزبی‌های کامرون هم به این طرح رأی منفی دادند. بعدتر آمریکا هم از حمله به سوریه که قرار بود به بهانه حادثه «غوطه شرقی» انجام شود، پا پس کشید.
• بازداشت همخانه «گلن گرینوالد» خبرنگار گاردین: انگلیس امسال تلاش زیادی کرد تا از ادامه افشاگری‌های «ادوارد اسنودن» در مورد فعالیت‌های جاسوسی آمریکا و انگلیس جلوگیری کند. بازداشت «دیوید میراندا» همخانه برزیلی «گلن گرینوالد» خبرنگار روزنامه گاردین که اسناد دریافتی از اسنودن را برای اولین بار منتشر کرد، در فرودگاه لندن بازداشت شده و مورد بازجویی قرار گرفت. این اقدام پلیس انگلیس جنجال زیادی به راه انداخت و گرینوالد تهدید کرد اسناد بیشتری را در معرض دید عموم قرار دهد.
• ورود نیروهای امنیتی به دفتر گاردین در لندن: حضور مقامات امنیتی انگلیس در دفتر روزنامه گاردین در لندن و نابودی حافظه رایانه‌های این دفتر، یکی دیگر از اقداماتی بود که با حمایت دولت انگلیس و برای جلوگیری از ادامه افشاگری‌ها صورت گرفت. «دیوید کامرون» نخست‌وزیر انگلیس اواخر امسال هم گاردین را به برخورد و اقدام قانونی در صورت ادامه افشاگری‌ها تهدید کرد.
• قرارداد یک میلیارد پوندی خرید جنگنده بحرین از انگلیس: دفتر نخست‌وزیری انگلیس امسال تائید کرد که مذاکراتی برای فروش 12 فروند جنگنده «تایفون» به بحرین در جریان است. زمزمه‌های این قرارداد یک میلیارد پوندی انتقادات رسانه‌های انگلیسی را برانگیخت و بسیاری آن را حق‌السکوت منامه به لندن دانستند. بحرین امسال هم صحنه تظاهرات‌های گسترده مردم این کشور بود، که با سرکوب شدید حکومت مواجه شد.
• پارلمان انگلیس بازنگری روابط با بحرین و عربستان را بررسی کرد: عملکرد بد حکام عربستان و بحرین در زمینه حقوق بشر حتی واکنش پارلمان انگلیس را هم برانگیخت. نمایندگان پارلمان در جلسه‌ای به وضعیت روابط لندن با این دو کشور پرداخته و بازنگری دولت در این روابط را خواستار شدند.
• درگذشت «مارگارت تاچر»: نخست‌وزیر اسبق انگلیس که به دلیل سیاست‌های سختگیرانه‌اش به «بانوی آهنین» معروف شده بود، امسال در سن 87 سالگی درگذشت. سرکوب اعتراضات اجتماعی، حمایت از بازار آزاد، جنگ با آرژانتین، تروریست خواندن «نلسون ماندلا» رهبر آزادی‌خواه آفریقای جنوبی و اتحاد نزدیک با «رونالد ریگان» رئیس‌جمهور وقت آمریکا از جمله موضوعات برجسته یازده سال نخست‌وزیری «مارگارت هیلدا تاچر» بود.
• جشن‌های گسترده بعد از مرگ تاچر: سیاست‌های اقتصادی تاچر به خصوص در دوره اول نخست‌وزیری‌اش بیشترین آسیب را به قشر کارگر جامعه این کشور وارد کرد. رکود اقتصادی و نرخ بالای بیکاری در آن دوران محبوبیت تاچر را به کمتر از 30درصد رسانده بود و اگر جنگ با آرژانتین نبود، شاید تاچر نمی‌توانست برای بار دوم نخست‌وزیر شود. خاطره تلخ آن دوران موجب شد تا برخی بعد از شنیدن خبر مرگ او، به خیابان‌ها بیایند و جشن بگیرند. جشن‌هایی که با دخالت پلیس به درگیری هم منجر شد.
• حمایت دولت از ممنوعیت پوشیدن برقع در انگلیس: یکی از مقامات ارشد وزارت کشور انگلیس در اظهارنظری جنجالی از ممنوع شدن پوشیدن «برقع» برای مسلمانان در مدارس و دانشگاه‌های این کشور، حمایت کرد. این اظهارنظر انتقادات جامعه مسلمانان انگلیس و حامیان حقوق فردی را در پی داشت. این طرح اولین بار از سوی یکی از نمایندگان پارلمان و به بهانه حفظ امنیت و امکان شناسایی مداوم دانشجویان مطرح شد. «دیوید کامرون» نخست‌وزیر انگلیس هم از این طرح حمایت کرده است.
• بازداشت خاخام ارشد انگلیس: «چایم هالپمن» از خاخام‌های ارشد انگلیس به اتهام تجاوز جنسی یا برقراری روابط نامشروع با 30 نفر از زنانی که برای مشاوره مذهبی به او مراجعه می‌کردند، بازداشت شد. او همچنین متهم شد در روند بررسی این پرونده اخلال ایجاد کرده است.
• بالاترین میزان خودکشی مردان در یک دهه اخیر: دفتر آمار ملی انگلیس امسال در گزارشی رسمی اعلام کرد میزان خودکشی در این کشور به میزان «چشمگیری» افزایش یافته است. بر اساس این گزارش که مربوط به موارد خودکشی در سال 2011 بود، میزان خودکشی مردان در این کشور به بالاترین حد در حدود یک دهه اخیر رسیده است. مردان 30 تا 44 ساله بیشترین سهم را در آمار خودکشی در جامعه انگلیس داشته‌اند.
• انگشت اتهام مرگ پرنسس دایانا به سوی نیروی ویژه ارتش انگلیس: اظهارات همسر سابق یک تک‌تیرانداز نیروهای ویژه انگلیس، شائبه‌هایی را در مورد احتمال دست داشتن ارتش این کشور در مرگ پرنسس «دایانا» و عمدی بودن سانحه رانندگی ایجاد کرد. این تک‌تیرانداز که در رسانه‌های انگلیسی از وی تحت عنوان «سرباز اِن» یاد می‌شود، زمانی به همسر خود گفته بوده است که اعضای «نیروی هوایی ویژه» انگلیس ترتیب مرگ پرنسس دایانا را داده‌اند. «دایانا» شاهزاده ولزی بود که در سال 1981 با پرنس «چارلز» ولیعهد کنونی خاندان سلطنتی انگلیس ازدواج کرد. وی 15 سال بعد در سال 1996 در اقدامی جنجالی از شاهزاده چارلز جدا شد و به ارتباط خود با خاندان سلطنتی پایان داد. وی یک سال بعد در پاریس به همراه «دودی الفاید» سرمایه‌دار مصری در یک سانحه رانندگی در پاریس کشته شد.
• بازداشت نماینده خشن پارلمان انگلیس: «اریک جویس» نماینده مستقل پارلمان انگلیس به دلیل درگیری و زد و خورد در رستوران پارلمان بازداشت. جویس تا پارسال عضو حزب کارگر بود، اما درگیری و ضرب و شتم «استوارت اندرو» و «بن مانی» نمایندگان حزب محافظه‌کار، او را وادار به استعفا از حزب کرد. این نماینده 52 ساله پارلمان انگلیس در یک بار دیگر هم «لوک مکنزی» مشاور حزب محافظه‌کار و «فیلیپ ویلسون» ناظر حزب کارگر را با ضربات مشت مضروب کرده و به افسران پلیس نیز توهین کرده بود.
• لندن میزبان نشست دوستان سوریه: انگلیس امسال در چند نوبت میزبان نشست موسوم به «دوستان سوریه» بود که کشورهای حامی مخالفان دولت در آن حضور یافتند. خبرگزاری رویترز گزارش داده است که تازه‌ترین دور این نشست که در لندن برگزار شد، کشورهای غربی به مخالفان اعلام کرده‌اند که احتمال دارد ناگزیر شوند با تداوم حضور «بشار اسد» بعد از برگزاری نشست صلح سوریه موسوم به «ژنو 2» موافقت کنند. غربی‌ها این موضع را از بیم قدرت گرفتن بیش از پیش گروه‌های تروریستی از جمله «داعش» و «جبهه‌النصره» اتخاذ کرده‌اند.
• اسکلت شاه ریچارد سوم در پارکینگ: دانشمندان انگلیسی اعلام کرده‌اند اسکلتی که پارسال در یک پارکینگ خودرو پیدا شده بود، متعلق به «ریچارد سوم» است. ریچارد سوم آخرین پادشاه انگلیسی است که در یک نبرد کشته شده است. «ویلیام شکسپیر» ریچارد را به عنوان پادشاهی ظالم و ترسناک که دو شاهزاده را در برج لندن به قتل رسانده، به تصویر کشیده است. وی در میدان نبرد «باسورث» و در جنگ با «هنری تودور» جانشین احتمالی‌اش در سال 1485 در مرکز انگلیس کشته شد. این اسکلت سال گذشته در حین خاکبرداری یک صومعه مربوط به قرون وسطا که که اکنون در انتهای یک پارکینگ قرار گرفته، پیدا شد.
• صکوک اسلامی در بازارهای انگلیس: «دیوید کامرون» امسال در نشست «مجمع اقتصادی جهان اسلام» رسما آغاز عرضه «اوراق قرضه اسلامی» در بازار سهام لندن را اعلام کرد. این نشست برای اولین بار در یک کشور غیراسلامی برگزار شد و کامرون در آن از عزم انگلیس برای گسترش همکاری‌های اقتصادی با کشورهای اسلامی خبر داد. پیش‌بینی می‌شود میزان سرمایه‌گذاری در جهان اسلام در سال آینده به 1.3 تریلیون پوند برسد که این رقم نسبت به سال 2006، رشدی 150درصدی را نشان می‌دهد.
• توافق انگلیس با فرانسه برای ساخت نیروگاه اتمی: لندن بعد از یک سال مذاکره، با کنسرسیومی چینی-فرانسوی برای ساخت نیروگاه اتمی در این کشور به توافق رسید. این نیروگاه دو رآکتوری که در منطقه «هینکلی» ساخته می‌شود، اولین نیروگاه اتمی انگلیس در چند دهه اخیر خواهد بود. کامرون که تلاش می‌کند وابستگی این کشور به سوخت‌های فسیلی را کاهش دهد، روز توافق برای ساخت این نیروگاه را «روزی بزرگ برای انگلیس» توصیف کرده است.
• وضعیت بحرانی قاچاق انسان: اندیشکده موسوم به «مرکز عدالت اجتماعی» انگلیس با انتشار گزارشی نسبت به گسترش قاچاق انسان در این کشور هشدار داد و اعلام کرد انگلیس از این نظر در «شرایط بحرانی» قرار دارد. این اندیشکده همچنین دولت ائتلافی انگلیس را به ناآگاهی از وضعیت واقعی قاچاق انسان در این کشور متهم کرد. بنا بر اعلام این اندیشکده، تنها در سال گذشته بیش از هزار مورد قاچاق انسان در انگلیس به ثبت رسیده که تعداد قابل‌توجهی از این قربانیان کودکان انگلیسی بوده‌اند که برای سواستفاده جنسی قاچاق شده‌اند.
• آزادی مقراحی به ازای قرارداد تسلیحاتی: روزنامه «دیلی‌تلگراف» چند ماه قبل با استناد به یکی از ایمیل‌های ارسالی یک دیپلمات ارشد انگلیسی، نوشت «تونی بلر» نخست‌وزیر اسبق انگلیس آزادی «عبدالباسط المقراحی» را به ازای خرید سامانه‌های پدافند هوایی، با لیبی معامله کرده است. المقراحی که به عنوان عامل حادثه بمبگذاری در هواپیمای آمریکایی بر فراز شهر لاکربی اسکاتلند معرفی و به حبس ابد محکوم شده بود، در سال 2009 به دلیل مشکلات جسمی و در حالی که گفته می‌شد تنها چند ماه زنده می‌ماند، آزاد شد. مقراحی در سال 2013 درگذشت. گفته می‌شود انگلیس پذیرفته المقراحی لیبیایی را آزاد کند تا «معمر قذافی» از لندن سامانه‌های پدافندی خریداری کند.
• تحقیق و تفحص از دارایی‌های ملکه: امسال قرار شد کمیته حساب‌های عمومی انگلیس تحقیقاتی را در مورد دارایی‌های ملکه انگلیس انجام دهد. این کمیته باید مشخص کند که خاندان سلطنتی این کشور چه میزان ارزش افزوده برای انگلیس دارند. این بازرسی‌ها پس از آن انجام می‌شود که تغییرات در قوانین انگلیس برای اولین بار این اجازه را به نمایندگان پارلمان داده است که مخارج و دارایی‌ها خاندان سلطنتی را مورد بررسی قرار دهند.
• «محمد» محبوبترین نام در لندن: دفتر آمار ملی بریتانیا اعلام کرده است نام «محمد» اولین نام محبوب و پرکاربرد پسران در لندن است. «محمد» (با سه املای اصلی) در سرتاسر انگلیس و ولز هم با اختلافی بسیار اندک (29 مورد) بعد از «هری»، دومین نام پرکاربرد پسران است. اسلام که از اولین سال تشکیل پادشاهی انگلیس در سال 1707 در این کشور حضور داشته، اکنون دومین مذهب در انگلیس به شمار می‌آید. در حال حاضر حدود 2.7 میلیون نفر معادل تقریبا 5درصد جمعیت بریتانیا را مسلمانان تشکیل می‌دهند.
• اخراج 5 هزار سرباز انگلیسی: وزارت دفاع انگلیس در ادامه اجرای طرح تعدیل 20 هزار نفری نیروهای خود، اعلام کرد 5 هزار نفر را که عمدتا از سربازان ارتش هستند، از خدمت کنار می‌گذارد. وزرات دفاع انگلیس از سال گذشته با کاهش شدید بودجه روبرو شد و بنا بر برنامه‌های دولت انگلیس باید تا سال 2020 تعداد نیروهای خود را به 80هزار نفر کاهش دهد.
• اذعان «جک استراو» به تاریخ طولانی مداخله در ایران: وزیر خارجه اسبق و نماینده کنونی پارلمان انگلیس که بعد از روی کار آمدن دولت جدید در ایران بارها برای سفر به تهران ابراز تمایل کرده، چندی قبل با حضور در شبکه بی‌بی‌سی به سوابق تیره انگلیس در ایران اذعان کرد. وی در این مصاحبه در مورد سابقه انگلیس در ایران گفت قبول دارد که لندن سابقه طولانی‌ای در اقدامات علیه ایران دارد. وی افزود انگلیس نگاهی استعماری به ایران داشت، تلاش می‌کرد تا از نفت این کشور سوءاستفاده کند، محمدرضا شاه را روی کار آورد، از وی حمایت کرد و در جنگ ایران و عراق به همراه دیگر کشورهای عربی «صدام حسین» را حمایت تسلیحاتی کرد. استراو تصریح کرد که ایرانی‌ها به دلیل همین سوابق حق دارند دید بدی نسبت به انگلیس داشته باشند. او با این وجود تأکید کرد که انگلیس اکنون دیگر یک ابرقدرت نیست و بخش بزرگی از مردمش خواهان رابطه بهتر با ایران هستند.
• حضور جهادی‌های انگلیسی در سوریه و لغو تابعیت: افزایش آمار سفر اتباع انگلیس به سوریه برای پیوستن به گروه‌های تروریستی نظیر «داعش» و «جبهه‌النصره» واکنش مقامات این کشور را هم برانگیخت. «ویلیام هیگ» وزیر خارجه انگلیس نسبت به این روند هشدار داد و گفت سوریه به مقصد شماره یک نیروهای تندرو بدل شده است. روزنامه «ایندیپندنت» هم گزارش داده است که «ترزا می» وزیر کشور انگلیس شخصا وارد عمل شده و تنها در سال 2013 تابعیت 20 نفر از انگلیسی‌هایی را که به سوریه رفته‌اند، لغو کرده است. مقامات امنیتی انگلیس اذعان کرده‌اند که ده‌ها تبعه این کشور در کنار گروه‌های تروریستی سوریه می‌جنگند. «افتخار جمان» 23 ساله معروفترین و تازه‌ترین مورد تلفات اتباع انگلیس در سوریه بود که دو هفته قبل کشته شد.
• طوفان پایان سال و کریسمس در تاریکی: طوفان و بارندگی شدید که از یک هفته قبل از کریسمس آغاز شد، غیر خسارات زیادی که بار آورد، با ایجاد اختلال در حرکت قطارها و پرواز هواپیما مسافران انگلیسی را به دردسر انداخت. برق هزاران خانه هم قطع شد و ده‌ها هزار نفر مجبور شدند شب‌های کریسمس را در تاریکی بگذرانند.
