خوش آمدید

افزایش بدون توقف جمعیت و گرم شدن دمای کره زمین مسأله ای بغرنج است که ذهن صاحب نظران و دانشمندان سراسر دنیا را به خود مشغول کرده.

آیا ساخت شهرها در زیر آب می تواند استراتژی مناسبی برای کنترل (یا حتی بهبود) آسیب های ناشی از این دو مشکل عمده باشد؟

تاریخ انبوهی از اسامی شهرهایی را در خود دارد که به زیر آب رفته اند و بالا آمدن سطح آب دریاها که هم اکنون شاهدش هستیم هم می تواند مناطقی نظیر لندن، مالدیو، نیو اورلئان، بانکوک و شانگهای را در معرض خطری مشابه قرار دهد.

جالب است بدانید گوگل نیز با در نظر داشتن هم مسأله اقدام به شبیه سازی این شرایط نموده و جاری شدن سیل در شهرهای مختلف دنیا را به تصویر کشیده است.

اما در سایه چنین سناریوهای وحشتناکی، ایده بهره برداری از اقیانوس ها به عنوان سرزمینی تازه برای سکونت چندان هم دور از ذهن نبوده و در عوض حتی منطقی هم به نظر می رسد.

اما آیا انسان می تواند به زندگی دراز مدت در اعماق آب ها عادت کرده و از زمین دل بکند؟ طراحان مختلفی از پروژه های مسکونی زیر آبی دنیا سخت در تلاشند تا ثابت کنند که بله، انسان می تواند.

چرا شهرها را زیر آب بنا کنیم؟

در این بخش در نظر داریم برخی از مشکلات زندگی روی زمین را با شما در میان بگذاریم که به اعتقاد دانشمندان، آینده نگران و معماران به لطف اجرای طرح هایشان برای سکونت دادن انسان در زیر آب از بین می روند.

• عدم تعادل در زیست کره به خاطر تغییرات آب و هوایی زمین
• کمبود فضا برای اسکان دادن جمعیت رو به رشد این کره خاکی
• بروز بلایای طبیعی نظیر زلزله، فوران آتش فشان، توفان و سیل
• فقدان منابع انرژی پاک و تجدید پذیر
• کمبود آب و مواد غذایی که عمده دلیل آن هم افزایش جمعیت و فقدان منابع است

اما تکنولوژی های دیگری هم برای رفع این مشکلات ارائه شده اند، با این همه، اقیانوس ها به خاطر پتانسیل بالایشان می توانند راهکارهای پایدارتری برای حل این مسائل باشند.

البته ساخت سیستم های تخلیه اضطراری، بهینه سازی اثرات طبیعی نور خورشید در زیر سطح آب و انجام اموری مانند آن نیازمند پیشرفت های قابل توجه در علوم و فناوری های گوناگون است.

بگذارید نگاهی بیاندازیم به برخی از طرح های ارائه شده برای ساخت مناطق مسکونی زیر آب که احتمالا در آینده ای نه چندان دور در آنها زندگی خواهیم کرد.

باغ آبی

شرکت ساختمان سازی ژاپنی Shimizu Corporation ایده ساخت نخستین شهر زیر دریایی دنیا به نام باغ آبی را مطرح کرد.

این شهر قرار است که در یک کره شیشه ای بنا شود که ارتفاعی برابر با ۹ مایل دارد. در این شهر ۵۰۰۰ نفر اسکان داده می شوند و علاوه بر مناطق مسکونی، هتل ها و دفاتر کسب و کار نیز در آن بنا خواهند شد.

کل شهر هم Ocean Spiral نام دارد و طبق برنامه ریزی های صورت گرفته، کاملا مستقل از زیرساخت های زمینی است و امکانات زیر را در خود خواهد داشت:

• تولید برق با استفاده از اختلافات دمایی در آب اقیانوس
• تولید آب آشامیدنی از طریق فشار هیدرولیکی
• کاهش اثرات مضر CO2 با مهار کردن توانایی میکرو ارگانیزم ها در تبدیل گاز CO2 به متان
• کشت آبی و کشاورزی در بستر دریا برای تولید مواد غذایی و تأمین منابع مورد نیاز

در کنار این شهر تعدادی هاب زیردریایی هم در نظر گرفته شده اند که محیط زیر آب را تحت نظر می گیرند و سطح اقیانوس را از مواد آلوده پاکسازی می کنند و آب آشامیدنی و برق مورد نیاز ساکنین کره را تأمین می کنند.

البته باید بگوییم که این شهر زیر دریایی در اغلب اوقات تا نیمه در زیر آب فرو می رود تا بیشترین استفاده را از نور خورشید ببرد. اما در مواردی که شرایط جوی نامساعد می شود، کل شهر زیر به دریا فرو خواهد رفت.

تردیدی نیست که اجرای این پروژه مستلزم صرف بودجه ای هنگفت است و اتمام آن دست کم ۵ سال زمان خواهد برد، اما اگر همه چیز طبق برنامه ریزی ها پیش رود، به زودی نخستین گروه از انسان ها برای زندگی به آن منتقل می شوند.

دریا خراش

سارلی سارکام از کشور مالزی صاحب ایده دریا خراش است؛ نوعی آسمان خراش مستقل که در اعماق اقیانوس بنا خواهد شد. وی با ارائه این طرح در رقابت eVolo 2010 Skyscraper مورد تقدیر و ستایش قرار گرفت.

ما آینده ای را متصور می شویم که دیگر یافتن یک قطعه زمین خالی بسیار دشوار خواهد بود و مسبب این مسأله تنها انسان است و بس. در حال حاضر، حدودا ۷۱ درصد از سطح زمین را اقیانوس ها پوشانده اند و اگر روند تغییرات آب و هوایی زمین به همین شیوه ادامه داشته باشد، این سهم از میزان یاد شده هم فراتر خواهد رفت و روزی فرا خواهد رسید که ساکن اقیانوس ها شویم. ما طرحی از یک شهر تازه را ارائه کرده ایم که از ترکیب آب و ساختمان های بلند ساخته شده و به جای آنکه طبیعت را مصرف کند، آن را می سازد.

این سازه که با یک جنگل کوچک پوشانده خواهد شد قادر است چندین هزار نفر را در خود جای دهد و گفته می شود که ساکنین ساختمان مورد بحث می توانند همچون سطح زمین در آن، زندگی، کار و بازی کنند و خانه هایشان هم توانایی انجام هر کاری را خواهد داشت: از تولید برق گرفته تا پرورش غذا و مدیریت فاضلاب آن.

طراحی این سازه ها به گونه ای است که می توانند در فشار بستر اقیانوس هم سر پای خود بایستند و از منابع خارجی نظیر بادها نیز بهره بگیرند.

زیر زیست کره ۲

Sub-Biosphere 2

این سازه در واقع شبکه ای از هشت پایه کروی است که برای زندگی در اعماق آب طراحی شده و حاصل ذوق متفکر و طراح سازه های مفهومی اهل بریتانیا فیلیپ پاولی است.

این پایه ها به شیوه ای دایره ای شکل استقرار می یابند و از طریق یک پایه مرکزی کنترل خواهند شد که منابع مورد نیاز از برق، غذا و آب آشامیدنی را برای آنها تأمین می کند.

نکته جالب در مورد این طرح آن است که هر کدام از پایه های یاد شده وضعیت های آب و هوایی مختلف محدوده های جغرافیایی گوناگون روی زمین شبیه سازی خواهند کرد و محیطی مشابه به آنها را در بستر دریا به وجود می آیند.

این سازه می تواند صدها نفر را در خود جای دهد و به گونه ای طراحی شده که قادر است به صورت عمودی حرکت کند و از این طریق در شرایط آب و هوایی نامساعد نظیر توفان ها وضعیت خود را زیر موج های آب تغییر دهد.

پاولی طرح خود را «منطقه مسکونی زیرآبی مستقل» خوانده و به خاطر آن در سال ۲۰۱۴ میلادی موفق به دریافت جایزه Green GOOD DESIGN شد.

وی همچنین در راستای تلاش هایش برای دریافت بودجه و البته جلب توجهات به پروژه مذکور و همچنین عملیاتی کردن طرح زندگی دراز مدت در زیر آب، مجموعه ای از چند کتاب علمی و تخیلی را تحت عنوان نظم اخلاقی برای جوانان نوشته است.

شهرهای زیر آبی چه زمانی به حقیقت بدل خواهند شد؟

باید بگوییم که هم اکنون تأسیسات تحقیقاتی و هتل های مختلفی در بستر دریاها و اقیانوس ها بنا شده اند اما ایده ساختمان های زیر آبی به عنوان یک منطقه قابل سکونت دائمی هنوز هم تحقق نیافته است.

پروژه هایی که بر اساس این ایده تعریف شده اند، پیچیدگی زیادی دارند و اجرایی شدنشان هم به بودجه هنگفتی نیاز دارد که متأسفانه عدم وجود حامی مالی مناسب باعث شده که تحقق چنین رویایی به آینده موکول شود و به نظر می رسد که موفقیت پروژه هایی از این دست بیشتر به عزم جمعی ما نیاز دارد.

ایان کوبلیک می گوید: ۲۷ ساله بودم که نخستین شیرجه بلند و عمیقم را زدم و حالا ۷۴ سالم است. من حدودا چهل سال از عمرم را صرف مطالعه زندگی در بستر دریاها کردم. در واقع علت چنین آینده نگری این است که اگر هوای پیرامونمان را از بین ببریم دیگر جایی برای زندگی نخواهیم داشت و مجبوریم که این کره خاکی را ترک کنیم.

شرایط زندگی بشر روز به روز در حال بدتر شدن است و دیر یا زود مجبور خواهیم شد که اقیانوس ها را به عنوان گزینه ای مهم در برای اسکان خود در نظر بگیریم. لذا برای خودمان هم که شده، بیایید امیدوار باشیم که شهرهای زیر دریایی، می توانند راهکاری قابل اطمینان و مستحکم برای زندگی مان باشند.

ادامه مطلب