خوش آمدید

گفتنی است که بقایای بافت نرم دایناسورها قبلا هم در فسیل آنها یافت شده بود (منتها تنها فسیل هایی که در شرایط مطلوب قرار داشتند) و این بقایا نیز بسیار نادر بوده اند.

حالا اما تیمی از پژوهشگران کالج سلطنتی لندن که روی این فسیل ها مطالعه می کردند، اعلام نموده اند که نتایج تحقیقاتشان نشان می دهد بافت های نرم متعلق به دوران ماقبل تاریخ ممکن است آنطور که تصور می شد نادر نباشند و شمارشان بیشتر از این باشد.

این تحقیقات همچنین نشان می دهد که نمونه های مربوط به بافت نرم این جانداران ممکن است برای مدت زمان طولانی تری نسبت به آنچه پیشتر تصور می شد قابل نگهداری باشند. با وجود آنکه قدمت همان اندک میزان بافت نرم موجود در فسیل دایناسورها به ده ها میلیون سال می رسد، شناسایی آنها، به خبری جنجالی در محافل علمی دنیا بدل گردیده.

گفتنی است که پیشتر بسیاری از دانشمندان اینطور تصور می کردند که مولکول های پروتئینی سریع تر از انواع دیگر می پوسند و نمی توانند بیشتر از ۴ میلیون سال دوام بیاورند. 

به گفته دکتر سوزانا میدمنت یکی از پژوهشگران دپارتمان زمین شناسی و مهندسی دانشگاه سلطنتی لندن که در تالیف این مقاله نیز مشارکت داشته: «آنچه این تحقیق را جذاب تر می کند کشف ساختارهایی است که به سلول های خونی و فیبرهای کلاژنی فسیل هایی تعلق دارند که در شرایط نامطلوبی نگه داری شده اند و این نشان می دهد که حفظ بافت نرم به این شیوه می تواند امری فراگیر در میان فسیل ها باشد.»

شواهد اولیه حکایت از آن دارد که این فسیل ها می توانند قطعه ای کلیدی از پازل حل نشده دایناسورها باشند و بشر قادر خواهد بود به لطف آنها دریابد که این موجودات چگونه به جانوران خون گرم تبدیل شدند و ارتباطشان با یکدیگر چیست.

هشت نمونه استخوان آزمایش شده در این تحقیق از سوی موزه تاریخ طبیعی انگلستان در اختیار این تیم قرار گرفت که بیش از یک قرن است از این فسیل ها نگهداری می کند. تیم تحقیق در مرحله اولیه، از فرایند اسکن میکروسکوپی الکترونی بهره گرفت که پرتویی از الکترون ها را برای بررسی، تشخیص موقعیت و ترکیب بافت نرم موجود در فسیل روی آن می تاباند.

در مرحله بعدی، آنها یک پرتوی یونی متمرکز را روی بقایای به جای مانده از این جانوران تاباندند که این نیز شباهت زیادی به اسکن میکروسکوپی الکترونی دارد اما دانشمندان با استفاده از این پرتوها که جریان های قوی تری دارند، قادر خواهند بود که نگاهی دقیق تر به ساختارهای داخلی این فسیل ها بیاندازند. برای تشخیص ساختارهای فیبری این بقایا نیز از نوعی میکروسکوپ الکترونیکی ویژه بهره گرفته شد.

این تیم در بخشی از پنجه فسیل شده دایناسورها موفق به یافتن ساختارهای میکروسکوپی تخم مرغی شکلی شدند که بخش مرکزی محکم تری داشتند و احتمال می رود که همان گلوبول های قرمز باشند. آنها همچنین در ادامه تحقیقات خود موفق به کشف برخی ساختارهای فیبری شدند که شباهت زیادی به فیبرهای کلاژنی مدرن داشتند.

تیم تحقیقات ساختارهای سلولی کشف شده را با یک نمونه خونی دریافت شده از شتر مرغ استرالیایی مقایسه کردند چراکه پرندگان ارتباط دوری با دایناسورها دارند. پس از انجام بررسی های اولیه مشخص شد که این ساختارهای فسیلی شباهت های زیادی با نمونه گرفته شده از این پرنده دارند. پژوهشگران مشارکت کننده در این پروژه امیدوارند که این یافته در نهایت آنها را در تشخیص زمان و نحوه شکل گیری متابولیسم گرم خوی دایناسورها (خصوصیتی که به پرندگان اختصاص دارد) یاری دهند.

ساختارهای کلاژنی (اگر ثابت شود که کلاژن هستند) هم می توانند در نهایت دانشمندان را در تشخیص روابط میان دایناسورها یاری دهند چراکه این ساختارها میان گروه های مختلف حیوانی متفاوت هستند و از همین رو می توان از طریق آنها گروه های مختلف دایناسورها را به یکدیگر مرتبط نمود.

گام بعدی برای دانشمندان این است که طیف گسترده تری از فسیل ها را مورد بررسی قرار دهند تا مشخص نمایند که قدیمی ترین بافت های نرم به کدام دوره باز می گردند، تا چه اندازه متداول هستند و اصلا چرا چنین اتفاقی رخ داده است.

یکی از اعضای این گروه پژوهشی می گوید: ما همچنان باید کارهای تحقیقاتی بیشتری انجام دهیم تا آنچه موفق به یافتنش شده ایم را تایید نماییم. اما ساختار بافت های قدیمی تحلیل شده شباهت های زیادی به سلول های خونی و فیبرهای کلاژنی دارند. در صورتی که این موضوع تایید گردد آنگاه مشاهدات اولیه ما درست از آب در خواهند آمد و در نهایت می توانیم مشخص نماییم که این موجودات زمانی چگونه زندگی کرده اند و چطور به تکامل رسیده اند.