شبكه ايران نوشت؛ "نوروزي خواني " از جمله رسومات و آئين‌هايي است كه از
دير باز در روزهاي نوروز و در بيشتر نقاط ايران زمين به شيوه‌هاي كما بيش
متفاوتي برگزار مي‌شده است.
خواستگاه اين مراسم نمايشي كه بواسطه آواز، حالتي موسيقايي به خود گرفته، خطَّه‌هاي شمالي ايران و حوالي البرز است و در مازندران، گيلان، كومش و طالقان به وفور يافت مي‌شود.
پيشينه آن به پيش از اسلام باز مي‌گردد و در برخي كتب، از "نوروزي خواني " به عنوان مراسمي در ستايش اهورامزدا و همچنين در توصيف طبيعت و زيبايي فصل بهار و ستايش شاهان و اميران سخن به ميان آمده است.
اما پس از ورود اسلام به ايران و تلفيق و جابجايي تقدّسات اسلامي و به خصوص شيعي با آئين‌هاي ايرانيان زرتشتي، مفاهيم مذهبي نيز در اين مراسم همچون ديگر رسومات ريشه دوانيد و منجر به آميختن آوازهاي نوروزي خوانان با اين مفاهيم و همچنين روايات اسلامي گرديد.
نوروزي خواني در واقع رسمي است كه از دل "مير نوروزي " بيرون آمده است و به گفته برخي، بازيگران آن همان بازماندگان دسته خدم و حشم مير نوروزي بوده‌اند كه به مرور زمان از آن جدا شده‌اند و تا به امروز هم به كارشان ادامه مي‌دهند.
"مير نوروزي " و "نوروزي خواني " بخشي از مراسم پنجه يا پنجك بوده كه آن را "خمسه‌ي مسترقه " هم مي‌نامند.
اين پنج روز باقيمانده روزهاي سال در تقويم كهن ايراني تا پيش از ملكشاه سلجوقي و تصحيح آن است كه بر اساس اين تقويم هر يك از 12 ماه سال 30 روز بوده و در پنج روز باقيمانده آئين‌هايي برگزار مي‌شده كه دو مراسم مذكور بخشي از آنهاست.
نوروزي خوان‌ها گروهي مركب از سه يا چهار بازيگر با رخت‌هاي رنگين و آرايش عجيب بودند كه در اواخر زمستان دوره مي‌افتادند و با خواندن، رقصيدن، بازي در آوردن، شيرين كاري و بذله گويي به پيش باز بهار مي‌رفتند و مردم را سرگرم مي‌كردند.
اين بازيگران نام‌هاي مختلفي داشتند كه آتش افروز، آتش باز، حاجي فيروز، غول بياباني و غولك از جمله آنهاست.
ارزش و زيبايي كار نوروزي خوان‌ها به پوشش رنگين و چشمگير و چهره‌هاي سياه و صورتك بازي‌هاي مسخره و خنده آور آنهاست كه با نواختن ساز و رقص‌هاي تند و خواندن اشعار هجو آلود و بديهه گويي و مناسب خواني با لهجه و لحني شيرين همراه مي‌شود. ادامه مطلب
خواستگاه اين مراسم نمايشي كه بواسطه آواز، حالتي موسيقايي به خود گرفته، خطَّه‌هاي شمالي ايران و حوالي البرز است و در مازندران، گيلان، كومش و طالقان به وفور يافت مي‌شود.
پيشينه آن به پيش از اسلام باز مي‌گردد و در برخي كتب، از "نوروزي خواني " به عنوان مراسمي در ستايش اهورامزدا و همچنين در توصيف طبيعت و زيبايي فصل بهار و ستايش شاهان و اميران سخن به ميان آمده است.
اما پس از ورود اسلام به ايران و تلفيق و جابجايي تقدّسات اسلامي و به خصوص شيعي با آئين‌هاي ايرانيان زرتشتي، مفاهيم مذهبي نيز در اين مراسم همچون ديگر رسومات ريشه دوانيد و منجر به آميختن آوازهاي نوروزي خوانان با اين مفاهيم و همچنين روايات اسلامي گرديد.
نوروزي خواني در واقع رسمي است كه از دل "مير نوروزي " بيرون آمده است و به گفته برخي، بازيگران آن همان بازماندگان دسته خدم و حشم مير نوروزي بوده‌اند كه به مرور زمان از آن جدا شده‌اند و تا به امروز هم به كارشان ادامه مي‌دهند.
"مير نوروزي " و "نوروزي خواني " بخشي از مراسم پنجه يا پنجك بوده كه آن را "خمسه‌ي مسترقه " هم مي‌نامند.
اين پنج روز باقيمانده روزهاي سال در تقويم كهن ايراني تا پيش از ملكشاه سلجوقي و تصحيح آن است كه بر اساس اين تقويم هر يك از 12 ماه سال 30 روز بوده و در پنج روز باقيمانده آئين‌هايي برگزار مي‌شده كه دو مراسم مذكور بخشي از آنهاست.
نوروزي خوان‌ها گروهي مركب از سه يا چهار بازيگر با رخت‌هاي رنگين و آرايش عجيب بودند كه در اواخر زمستان دوره مي‌افتادند و با خواندن، رقصيدن، بازي در آوردن، شيرين كاري و بذله گويي به پيش باز بهار مي‌رفتند و مردم را سرگرم مي‌كردند.
اين بازيگران نام‌هاي مختلفي داشتند كه آتش افروز، آتش باز، حاجي فيروز، غول بياباني و غولك از جمله آنهاست.
ارزش و زيبايي كار نوروزي خوان‌ها به پوشش رنگين و چشمگير و چهره‌هاي سياه و صورتك بازي‌هاي مسخره و خنده آور آنهاست كه با نواختن ساز و رقص‌هاي تند و خواندن اشعار هجو آلود و بديهه گويي و مناسب خواني با لهجه و لحني شيرين همراه مي‌شود.
