پسرك در گوشهاي از گيم نت نشسته و با چنان دقتي مبهوت صفحه مانيتور شده
است كه گويي از حال رفته است! نزديكتر كه ميشوي ميبيني در حال كشتن
نيروهاي افغاني است! كه آن قدر بيدست و پا هستند كه نيروي مهاجم(آمريكايي)
با حركت دادن ماشه تفنگ چندين نفر از آنها را در آن واحد ميكشد.
كشتن، خشونت، بينظمي، بيتوجهي به قانون، مرگ، خون، شكستن، تخريب و ... در بازيهاي رايانهاي ترويج ميشود و كودكان ما ناخواسته وحشيگري، خشونت، آدمكشي و قانون گريزي را تمرين ميكنند.
در برخي از بازيها كشتن و حمله به انسانهاي ضعيف و ناتوان عاملي براي افزايش امتياز است! ادامه اين شرايط چيزي جز نهادينه كردن فرهنگ خشونت در جامعه نيست.
چندين و چند مصاحبه، گزارش، مقاله، تحقيق و پژوهش در ارتباط با بازيهاي رايانهاي كه سرشار از خشونت است وجود دارد كه در يك كلام اين بازيها را براي كودكان مانند سم توصيف ميكنند، اما دريغ از ذرهاي توجه؛ شرايط نه تنها تغييري نكرده بلكه فروشگاهها و سايتهاي اينترنتي جولانگاه بازيهاي خشن شده و مشتريان بيشتري پيدا كرده است.
نكته قابل تامل اين كه به درجهبندي سطح بازيها يا به اصطلاح جهاني رنكينگ آن توجهي نميشود و به آساني در اختيار خانوادهها قرار ميگيرد تا آنان نيز سطوح مختلف خشونت و بيبندوباري را به كودكان و نونهالان خود تزريق كنند.
بسياري از بازيهاي موجود در فروشگاهها را كشورهايي مانند سوئيس، انگليس ، كانادا و ..... به دليل شدت خشونت و بيبندوباري ممنوع كردهاند و با عرضه كنندگان آن به شدت برخورد ميشود اما گويي در ايران كمتر به اين نكات توجه ميشود و تنها سود هنگفت آن ملاك تصميمگيريهاست .
تاسفبارتر اينكه بخشي از بازيهاي خشن توانسته است در موبايل نيز راه يافته و كودكاني كه اين روزها موبايل جز ضروريات زندگيشان شده، در اوقات تنهايي و در راه مدرسه نيز تمرين خشونت ميكنند. در برخي از بازيها كودك ايراني به سمت نيروهاي كشور شليك ميكند، مسلمانان را با نام تروريست ميكشد و آنان را افرادي ضعيف و ترسو ميبيند كه سرباز تنومند آمريكايي به تنهايي همه را از سر راه برداشته و پيروز ميشود، چه راهي بهتر و آسانتر از بازي رايانهاي ميتواند تبليغات منفي غرب عليه مسلمانان را در ذهن كودك ايراني شكل دهد!
بقيه در ادامه * جايي براي هدر دادن خلاقيت
«گيم نت» مكاني است كه در آن تعداد زيادي رايانه از طريق شبكه به هم متصل شده و ميتوان مشغول بازي شد، با امكانات رايانهاي در اين مكانها ميتوان به صورت گروهي و انفرادي و از طريق اينترنت پرسرعت با گروهي ديگر در محلي ديگر بازي كرد.
گيم نت عمري چند ساله دارد اما اين روزها آهسته آهسته، جاي خود را ميان كودكان باز ميكند. اما اين مكانها جايي را در ميان برنامههاي مديران پيدا نكرده است. در همين آغاز راه زنگها به صدا در آمده و گوش مديران بدهكار اين زنگ هشدار نيست.
تابستان در راه است و خانوادهها دغدغه اوقات فراغت فرزندانشان را دارند، در اين ايام بسياري از كودكان، نوجوانان و جوانان اوقات خود را در گيم نتها ميگذرانند. گيمنتها با استقبال نوجوانان در حال گسترش بوده و گيمنتهاي بدون مجوز نيز در كنار آن در حال رشد هستند.
گيمنتها مكاني براي هدر دادن خلاقيت است، اين جمله را اكثر كارشناسان گفته و بدان اذعان داشتهاند. بازيهاي رايانهاي از طرفي خلاقيت هاي رفتاري را كور ميكند و از طرفي ناخواسته نسلي را تربيت ميكند كه ذهنش انباشته از اسلحه، آدم كشي، وحشي گري، تخلف و قانون گريزي است.
بررسيها نشان ميدهد بيش از 250 گيم نت در شهر تهران وجود دارد، كه اكثرشان مجوز دارند و احتمالاً پليس اماكن به صورت دورهاي بر آنها نظارت دارد اما در و ديوار اين گيمنتها حرفهايي ديگر ميزند، علاوه بر بازيهاي ارائه شده در مكانها، عكسها و تصاوير هنرپيشهها و خوانندگان زن غربي به همراه تصاوير عريان كشتيكجكاران بر در و ديوار نقش بسته است.
يك كودك 7 ساله به خوبي نام كشتي كجكاران آمريكايي را با تعداد عناوين قهرماني و سبك خاصش معرفي ميكند. آرزوي راد 7 ساله اين است كه روزي در مسابقات كشتي كج آمريكا شركت كند! در تابستان گذشته موجي از تيشرتها و جورابهايي منقوش به تصاوير غولهاي غربي با رنگهاي مشكي در جامعه عرضه شد كه تنپوش كودكان، نوجوانان و حتي جوانان شد. تابستان ديگري در راه است آيا اسامي و تصاوير جديد بازيها را بارديگر بر روي تيشرتها خواهيم ديد؟!
ياسين كلاس سوم ابتدايي است و به خوبي با تمام نقاط ضعف و قوت بازي كانتر استريك آشناست و دوستانش را به انجام ترفندي دعوت ميكند كه توانسته از اينترنت پيدا كند. جالباين كه زبان او در ضرب و تقسيم مسائل رياضي كتابش لكنت ميگيرد!
* مكاني براي تمرين فحاشي
متصدي يكي از گيم نتها نوجواني دبيرستاني است، با حرارت و هيجان براي آرام كردن ذوق و شوق كودكان از كلماتي ركيك و ناپسند استفاده ميكند اما جواب ركيكتري از كودكي 8 ساله ميشنود. فضاي نامناسب حاكم بر گيمنتها يكي از دغدغههايي است كه شايد هنوز خانوادهها از آن اطلاعي ندارند. ضرورت نظارت دقيقتر و حرفهايتر بر گيمنتها يكي از نيازهاي ضروري است كه ميبايست توسط پليس و دستگاههاي فرهنگي دنبال شود.نظارت بايد از روند فعلي خود كه رعايت برخي موازين است فراتر رفته و نوع بازيها، گروه سني و سلامت محيط توجه شود.
* بكش تا زندهبماني!
نتيجه مطالعات يك مركز تحقيقات بازيهاي رايانهاي مشخص كرده كه در بيش از 80 درصد بازيهاي رايانهاي خشن، تشويق به كشتن پليس و انسانهاي قانونمند يك ارزش والا است.
البته در برخي يافتهها و پژوهشها ترديدي نيست كه بازيهاي رايانهاي ميتوانند مفيد واقع شده و موجب آموزش مهارتهاي زندگي ميشود. اين گونه بازيها كه عمدتاً فكري و معمايي هستند ميتوانند نقش آموزشي داشته و موجب افزايش خلاقيت و مهارت شوند و زمينه ساز شكوفايي استعدادهاي كودكان و نوجوانان شوند.
* فروش بازيهاي خشن به كودكان و نوجوانان ممنوع شود
يافتههاي علمي نشان ميدهد بازي رايانهاي يا حتي تماشاي فيلمي كه داراي خشونت و هيجان انگيز باشد، در فرآيند يادگيري تاثيرگذار است.
اين نكته در آئيننامه توليد فيلم و سريال و حتي كارتونهاي تلويزيوني نيز مورد تاكيد قرار گرفته است هر چند چگونگي توجه به آن در برنامههاي تلويزيوني خود حديث ديگري را ميطلبد.
محققان و پژوهشگران معتقد هستند: بازيهاي خشن رايانهاي روح و روان كودكان را تخريب ميكند و لازم است خانوادهها نظارت بيشتري فرزندان خود داشته باشند.
در حاليكه گروه سني استفاده كننده از بازي بايد روي آن درج شود و در مواردي نيز سن استفاده كننده مشخص شده اما باز هم والدين اين موضوع را رعايت نميكنند. بشير عزيزي در يكي از فروشگاههاي فروش بازي رايانهاي به دنبال بازيهاي جنگي و كشتي كج است و ميگويد: پسر 10 سالهام آنقدر اصرار كرد و بهانه گرفت كه تسليم شدم تا اين بازيهاي خشن را تهيه كنم. از دست اين بچه خسته شدهام، آن قدر بازي كرده كه تيك پيدا كرده است، هنگام رانندگي ميخواهد لايي بكشم و ماشينهاي گذري را به در و ديوار بكوبم.
فرار از مسئوليت در قبال تربيت و پرورش كودكان را ميتوان در لابهلاي گفتار عزيزي جستوجو كرد. والدين امروزه كمتر به تربيت توجه ميكنند و فضاي مجازي رايانه و بازيهاي رايانه نقش و جايگاه آنان را پر كرده است.
پيروز اقتداري كارشناس بازيهاي رايانهاي ميگويد: در حاليكه در كشورهاي توسعه يافته، والدين همراه فرزندان خود در خريد بازي رايانهاي مشاركت دارند، در ايران پدر و مادرها هنگام خريد بازي همراه فرزندان همراهي نميكنند و حتي بر محتواي بازيها نيز نظارتي ندارند.
اقتداري به نكته جالبي اشاره ميكند و ميگويد: بيشتر گيمنتهاي مجاز و غير مجاز در فضاهاي پرت جغرافيايي قرار دارند و اين مراكز اصولاً تابلو و شناسه مشخصي ندارند، حضور افراد مختلف در اين محيطهاي دنج كه اصولاً در زيرزمين و مغازههاي پرت كوچه و پس كوچههاست زمينه كافي براي شكل گيري اعمال مجرمانه به وجود آورده است.
اين كارشناس معتقد است: بازيهاي رايانهاي اين روزها چنان وقت و ذهن كودكان را اشغال كرده كه ديگر جايي براي بازي فكري و بدني نمانده است، بازيهاي رايانهاي مانعي بر شكلگيري اجتماعي شدن و ارتباط جمعي كودك ميشود. چاقي مفرط كودكان به علت نشستن مداوم در مقابل تلويزيون يا رايانه از ديگر آسيبهاست.
يك فروشنده محصولات رايانهاي در ميدان انقلاب به خبرنگار فارس ميگويد: بر روي سي ديهاي بازيهاي رايانهاي محدوديت سني چاپ شده است. اما والدين يا نوجوانان توجهي به اين محدوديتها نداشته و بازي را خريداري ميكنند. برخي از اين بازيها ترسناك است و مناسب كودكان و نوجوانان نيست. البته به تازگي بازيهاي فوتبالي و مسابقهاي در ميان كودكان و نوجوانان با اقبال مواجه شده و خريد بازيهاي جنگي نيز مقداري كاهش يافته است.
همانگونه كه فروش سيگار به افراد زير 18 سال ممنوع است بايد براي جلوگيري از فروش بازيهاي خشن و داراي محدودين سني به كودكان و نوجوانان نيز چاره انديشي شود.
* بازي دنياي كودكان است
آرزو احمدي روانشناس در اين ارتباط ميگويد: بازي دنياي كودكان است اما تغيير زندگي از سنتي به آپارتماني در گرايش بيشتر كودكان به بازيهاي رايانهاي مؤثر است؛ اين بازيها روابط اجتماعي كودكان و نوجوانان را كاهش ميدهد.
اين روانشناس تأكيد كرد: بازيهاي رايانهاي كه محتواي جنگي دارند، كودك را به پرخاشگري سوق ميدهد و در نهايت فرد منزوي ميشود،بازي هاي رايانهاي كاهش تمركز كودكان را به دنبال دارد و موجب اختلال در يادآوري مطالب ميشود.
احمدي معتقد است: خانوادهها بايد نظارت مناسبي را در زمينه استفاده از بازيهاي رايانهاي اعمال كنند تا فرزندانشان از بازيهاي متناسب با سن خود استفاده كنند.
اين روانشناس كودك ميگويد: نقش بازي در رشد اجتماعي كودك امري بديهي و مورد تأكيد روانشناسان است. به باور روانشناسان بازي موجب كسب لذت و اقناع نيازهاي كودك ميشود.
از نگاه كارشناسان بازي بايد موجب؛ ارتباط كودك با محيط بيرون شود و دنياي اجتماعي او را گسترش دهد. استعدادهاي نهفته را شكوفا و خلاقيت را بروز دهد.
يك روانشناس معتقد است: بعضي از بازيهاي كامپيوتري كه جنبه فكري و سرعت عمل دارند در زمانهاي محدود براي بچهها مناسب هستند ولي استفاده بيش از حد از اين بازيها نه تنها كمكي به آنها نميكند بلكه تا حدي باعث عصبي و كمحوصله شدن كودكان نيز ميشود، به همين دليل استفاده از اين بازيها بايد كنترل شده و در زمانهاي خاصي باشد.
عباسعلي تقوايي ميگويد: بازي بايد باعث توسعه همكاري، همياري و مشاركت كــودك شده و شرايطي را به وجود آورد كه وي با رعايت اصول و مقررات آشنا شود.
تقوايي معتقد است: كودك هنگام بازي رقابت را ميآموزد و شكست را بطور واقعي تجربه ميكند و از قدرت ابراز وجود پيدا ميكند و از ترس، كمرويـي و خجالت بيهوده رها ميشود.در بازي كودك با دنياي واقعي، زيبايي و زشتيهاي آن آشنا شده و ميآموزد كه مسئوليتپذير باشد و راههايي براي بروز و بيان اعتقادات و احساسات خود مييابد.
* توقف يادگيري در كودكان علاقمند به بازيهاي رايانهاي
بررسيها نشان ميدهد كه انجام بازيهاي رايانهاي به طور مداوم ميتواند سطح يادگيري دانش آموزان به خصوص دانش آموزان پسر را به شدت كاهش دهد.
متخصصان دانشگاه اوهايو به تازگي بر روي 64 دانش آموز پسر بين 6 تا 9 سال، تحقيقاتي انجام دادهاند كه نتيجه آن حاكي از كاهش توانايي يادگيري آنها در مهارتهاي خواندن و نوشتن با انجام بيش از حد بازيهاي رايانهاي است.
طبق گفته اين تحقيق؛ والدين بايد كودكان خود را از انجام بازيهاي رايانهاي تماماً منع كنند و انجام اين بازيها با حفظ اعتدال ميتواند زمينه رشد كودكان را نيز فراهم كند.
به باور متخصصان استفاده مفرط از بازيهاي رايانهاي موجب تقويت حس پرخاشگري، انزواطلبي، تنبل شدن ذهن، تأثير منفي در روابط خانوادگي، افت تحصيلي و ديگر مشكلات روحي رواني ميشود.
احمدي روانشناس كودك معتقد است: بازيهاي جنگي كه تعدادشان بيشتر از ساير بازيهاست، خشونت و قانون گريزي مهمترين عاملي است كه در بازيهاي رايانهاي بهصورت افراطي مورد استفاده قرار ميگيرد، اين نوع بازي ها كودك را پرخاشگر و ستيزهجو بار ميآورد.
گيم نت، مكاني شده براي جمع شدن كودكان و نوجوانان براي هدر دادن اوقات فراغت و تمرين خشونت، بايد در اين زمينه چارهانديشي كرد، با گسترش استفاده از فناوريهاي نوين و افزايش كاربرد رايانه، ميبايست فرهنگ سازي لازم در اين عرصه انجام شود زيرا بدون فرهنگ لازم استفاده از اين گونه فناوريها ميتواند مشكلساز شده و در شخصيت و رفتار آيندهسازان كشور تغييرات جدي را به وجود آورد.
عليرغم گسترش استفاده از بازيهاي رايانهاي، گويي مسئولان خيلي هم نگران نيستند، هنوز آمار دقيق و معتبري در باره استفاده از بازيهاي رايانهاي، انواع آن، سن، دسته بندي، محدوديتها، تعداد، خطرات و ... وجود ندارد.
در كنار گسترش بازيهاي رايانهاي توسط كودكان، اشتياق والدين براي انجام اين بازيها نيز قابل توجه است، كه خود ميتواند موضوع يك گزارش شود. اين همبازي شدن والدين و كودكان ميتواند اثرات مفيدي را به همراه داشته باشد و كنترلها را بيشتر كند. اما اگر والدين مراقب نبوده و خود نيز بازيهاي خشن را مورد استفاده قرار دهند.
* گيمنتها به مكاني فرهنگي تبديل شوند
براي كنترل بهتر شرايط و تلطيف فضاي گيمنتها بايد قبل از هر چيز آينده كودكان را مد نظر قرار دهيم. با اينكه چندي سالي از گسترش گيمنتها در كشور نميگذرد، اما هنوز سازماندهي لازم شكل نگرفته است و در بسياري از مواقع با اين پديده سليقهاي برخورد ميشود. تلاش براي عموميشدن گيم نتها و رفع نگراني خانوادهها ميطلبد مسئولان اقدامات خود را راز همين امروز آغاز كنند.
دسته بندي اين مكانها، در معرض ديد بودن آنها، محدوديت ارائه بازيهاي خشن و نامناسب با سن استفاده كننده، استفاده از بازيهايي كه متناسب با فرهنگ ايراني باشد، سرمايهگذاري براي توليد بازيهاي ايراني و فرهنگ سازي از دسته اقداماتي است كه لازم است توسط مديران پيگيري شود.
يك پيشنهاد ميتواند فرهنگي شدن گيمنتها باشد. با اين نگاه و فرهنگي شدن فضاي گيم نتها كنترل و نظارت بهتر شده و جوانان در فضاي مناسبتري ميتوانند اوقات فراغت خود را سپري مي كنند. ادامه مطلب
كشتن، خشونت، بينظمي، بيتوجهي به قانون، مرگ، خون، شكستن، تخريب و ... در بازيهاي رايانهاي ترويج ميشود و كودكان ما ناخواسته وحشيگري، خشونت، آدمكشي و قانون گريزي را تمرين ميكنند.
در برخي از بازيها كشتن و حمله به انسانهاي ضعيف و ناتوان عاملي براي افزايش امتياز است! ادامه اين شرايط چيزي جز نهادينه كردن فرهنگ خشونت در جامعه نيست.
چندين و چند مصاحبه، گزارش، مقاله، تحقيق و پژوهش در ارتباط با بازيهاي رايانهاي كه سرشار از خشونت است وجود دارد كه در يك كلام اين بازيها را براي كودكان مانند سم توصيف ميكنند، اما دريغ از ذرهاي توجه؛ شرايط نه تنها تغييري نكرده بلكه فروشگاهها و سايتهاي اينترنتي جولانگاه بازيهاي خشن شده و مشتريان بيشتري پيدا كرده است.
نكته قابل تامل اين كه به درجهبندي سطح بازيها يا به اصطلاح جهاني رنكينگ آن توجهي نميشود و به آساني در اختيار خانوادهها قرار ميگيرد تا آنان نيز سطوح مختلف خشونت و بيبندوباري را به كودكان و نونهالان خود تزريق كنند.
بسياري از بازيهاي موجود در فروشگاهها را كشورهايي مانند سوئيس، انگليس ، كانادا و ..... به دليل شدت خشونت و بيبندوباري ممنوع كردهاند و با عرضه كنندگان آن به شدت برخورد ميشود اما گويي در ايران كمتر به اين نكات توجه ميشود و تنها سود هنگفت آن ملاك تصميمگيريهاست .
تاسفبارتر اينكه بخشي از بازيهاي خشن توانسته است در موبايل نيز راه يافته و كودكاني كه اين روزها موبايل جز ضروريات زندگيشان شده، در اوقات تنهايي و در راه مدرسه نيز تمرين خشونت ميكنند. در برخي از بازيها كودك ايراني به سمت نيروهاي كشور شليك ميكند، مسلمانان را با نام تروريست ميكشد و آنان را افرادي ضعيف و ترسو ميبيند كه سرباز تنومند آمريكايي به تنهايي همه را از سر راه برداشته و پيروز ميشود، چه راهي بهتر و آسانتر از بازي رايانهاي ميتواند تبليغات منفي غرب عليه مسلمانان را در ذهن كودك ايراني شكل دهد!
بقيه در ادامه * جايي براي هدر دادن خلاقيت
«گيم نت» مكاني است كه در آن تعداد زيادي رايانه از طريق شبكه به هم متصل شده و ميتوان مشغول بازي شد، با امكانات رايانهاي در اين مكانها ميتوان به صورت گروهي و انفرادي و از طريق اينترنت پرسرعت با گروهي ديگر در محلي ديگر بازي كرد.
گيم نت عمري چند ساله دارد اما اين روزها آهسته آهسته، جاي خود را ميان كودكان باز ميكند. اما اين مكانها جايي را در ميان برنامههاي مديران پيدا نكرده است. در همين آغاز راه زنگها به صدا در آمده و گوش مديران بدهكار اين زنگ هشدار نيست.
تابستان در راه است و خانوادهها دغدغه اوقات فراغت فرزندانشان را دارند، در اين ايام بسياري از كودكان، نوجوانان و جوانان اوقات خود را در گيم نتها ميگذرانند. گيمنتها با استقبال نوجوانان در حال گسترش بوده و گيمنتهاي بدون مجوز نيز در كنار آن در حال رشد هستند.
گيمنتها مكاني براي هدر دادن خلاقيت است، اين جمله را اكثر كارشناسان گفته و بدان اذعان داشتهاند. بازيهاي رايانهاي از طرفي خلاقيت هاي رفتاري را كور ميكند و از طرفي ناخواسته نسلي را تربيت ميكند كه ذهنش انباشته از اسلحه، آدم كشي، وحشي گري، تخلف و قانون گريزي است.
بررسيها نشان ميدهد بيش از 250 گيم نت در شهر تهران وجود دارد، كه اكثرشان مجوز دارند و احتمالاً پليس اماكن به صورت دورهاي بر آنها نظارت دارد اما در و ديوار اين گيمنتها حرفهايي ديگر ميزند، علاوه بر بازيهاي ارائه شده در مكانها، عكسها و تصاوير هنرپيشهها و خوانندگان زن غربي به همراه تصاوير عريان كشتيكجكاران بر در و ديوار نقش بسته است.
يك كودك 7 ساله به خوبي نام كشتي كجكاران آمريكايي را با تعداد عناوين قهرماني و سبك خاصش معرفي ميكند. آرزوي راد 7 ساله اين است كه روزي در مسابقات كشتي كج آمريكا شركت كند! در تابستان گذشته موجي از تيشرتها و جورابهايي منقوش به تصاوير غولهاي غربي با رنگهاي مشكي در جامعه عرضه شد كه تنپوش كودكان، نوجوانان و حتي جوانان شد. تابستان ديگري در راه است آيا اسامي و تصاوير جديد بازيها را بارديگر بر روي تيشرتها خواهيم ديد؟!
ياسين كلاس سوم ابتدايي است و به خوبي با تمام نقاط ضعف و قوت بازي كانتر استريك آشناست و دوستانش را به انجام ترفندي دعوت ميكند كه توانسته از اينترنت پيدا كند. جالباين كه زبان او در ضرب و تقسيم مسائل رياضي كتابش لكنت ميگيرد!
* مكاني براي تمرين فحاشي
متصدي يكي از گيم نتها نوجواني دبيرستاني است، با حرارت و هيجان براي آرام كردن ذوق و شوق كودكان از كلماتي ركيك و ناپسند استفاده ميكند اما جواب ركيكتري از كودكي 8 ساله ميشنود. فضاي نامناسب حاكم بر گيمنتها يكي از دغدغههايي است كه شايد هنوز خانوادهها از آن اطلاعي ندارند. ضرورت نظارت دقيقتر و حرفهايتر بر گيمنتها يكي از نيازهاي ضروري است كه ميبايست توسط پليس و دستگاههاي فرهنگي دنبال شود.نظارت بايد از روند فعلي خود كه رعايت برخي موازين است فراتر رفته و نوع بازيها، گروه سني و سلامت محيط توجه شود.
* بكش تا زندهبماني!
نتيجه مطالعات يك مركز تحقيقات بازيهاي رايانهاي مشخص كرده كه در بيش از 80 درصد بازيهاي رايانهاي خشن، تشويق به كشتن پليس و انسانهاي قانونمند يك ارزش والا است.
البته در برخي يافتهها و پژوهشها ترديدي نيست كه بازيهاي رايانهاي ميتوانند مفيد واقع شده و موجب آموزش مهارتهاي زندگي ميشود. اين گونه بازيها كه عمدتاً فكري و معمايي هستند ميتوانند نقش آموزشي داشته و موجب افزايش خلاقيت و مهارت شوند و زمينه ساز شكوفايي استعدادهاي كودكان و نوجوانان شوند.
* فروش بازيهاي خشن به كودكان و نوجوانان ممنوع شود
يافتههاي علمي نشان ميدهد بازي رايانهاي يا حتي تماشاي فيلمي كه داراي خشونت و هيجان انگيز باشد، در فرآيند يادگيري تاثيرگذار است.
اين نكته در آئيننامه توليد فيلم و سريال و حتي كارتونهاي تلويزيوني نيز مورد تاكيد قرار گرفته است هر چند چگونگي توجه به آن در برنامههاي تلويزيوني خود حديث ديگري را ميطلبد.
محققان و پژوهشگران معتقد هستند: بازيهاي خشن رايانهاي روح و روان كودكان را تخريب ميكند و لازم است خانوادهها نظارت بيشتري فرزندان خود داشته باشند.
در حاليكه گروه سني استفاده كننده از بازي بايد روي آن درج شود و در مواردي نيز سن استفاده كننده مشخص شده اما باز هم والدين اين موضوع را رعايت نميكنند. بشير عزيزي در يكي از فروشگاههاي فروش بازي رايانهاي به دنبال بازيهاي جنگي و كشتي كج است و ميگويد: پسر 10 سالهام آنقدر اصرار كرد و بهانه گرفت كه تسليم شدم تا اين بازيهاي خشن را تهيه كنم. از دست اين بچه خسته شدهام، آن قدر بازي كرده كه تيك پيدا كرده است، هنگام رانندگي ميخواهد لايي بكشم و ماشينهاي گذري را به در و ديوار بكوبم.
فرار از مسئوليت در قبال تربيت و پرورش كودكان را ميتوان در لابهلاي گفتار عزيزي جستوجو كرد. والدين امروزه كمتر به تربيت توجه ميكنند و فضاي مجازي رايانه و بازيهاي رايانه نقش و جايگاه آنان را پر كرده است.
پيروز اقتداري كارشناس بازيهاي رايانهاي ميگويد: در حاليكه در كشورهاي توسعه يافته، والدين همراه فرزندان خود در خريد بازي رايانهاي مشاركت دارند، در ايران پدر و مادرها هنگام خريد بازي همراه فرزندان همراهي نميكنند و حتي بر محتواي بازيها نيز نظارتي ندارند.
اقتداري به نكته جالبي اشاره ميكند و ميگويد: بيشتر گيمنتهاي مجاز و غير مجاز در فضاهاي پرت جغرافيايي قرار دارند و اين مراكز اصولاً تابلو و شناسه مشخصي ندارند، حضور افراد مختلف در اين محيطهاي دنج كه اصولاً در زيرزمين و مغازههاي پرت كوچه و پس كوچههاست زمينه كافي براي شكل گيري اعمال مجرمانه به وجود آورده است.
اين كارشناس معتقد است: بازيهاي رايانهاي اين روزها چنان وقت و ذهن كودكان را اشغال كرده كه ديگر جايي براي بازي فكري و بدني نمانده است، بازيهاي رايانهاي مانعي بر شكلگيري اجتماعي شدن و ارتباط جمعي كودك ميشود. چاقي مفرط كودكان به علت نشستن مداوم در مقابل تلويزيون يا رايانه از ديگر آسيبهاست.
يك فروشنده محصولات رايانهاي در ميدان انقلاب به خبرنگار فارس ميگويد: بر روي سي ديهاي بازيهاي رايانهاي محدوديت سني چاپ شده است. اما والدين يا نوجوانان توجهي به اين محدوديتها نداشته و بازي را خريداري ميكنند. برخي از اين بازيها ترسناك است و مناسب كودكان و نوجوانان نيست. البته به تازگي بازيهاي فوتبالي و مسابقهاي در ميان كودكان و نوجوانان با اقبال مواجه شده و خريد بازيهاي جنگي نيز مقداري كاهش يافته است.
همانگونه كه فروش سيگار به افراد زير 18 سال ممنوع است بايد براي جلوگيري از فروش بازيهاي خشن و داراي محدودين سني به كودكان و نوجوانان نيز چاره انديشي شود.
* بازي دنياي كودكان است
آرزو احمدي روانشناس در اين ارتباط ميگويد: بازي دنياي كودكان است اما تغيير زندگي از سنتي به آپارتماني در گرايش بيشتر كودكان به بازيهاي رايانهاي مؤثر است؛ اين بازيها روابط اجتماعي كودكان و نوجوانان را كاهش ميدهد.
اين روانشناس تأكيد كرد: بازيهاي رايانهاي كه محتواي جنگي دارند، كودك را به پرخاشگري سوق ميدهد و در نهايت فرد منزوي ميشود،بازي هاي رايانهاي كاهش تمركز كودكان را به دنبال دارد و موجب اختلال در يادآوري مطالب ميشود.
احمدي معتقد است: خانوادهها بايد نظارت مناسبي را در زمينه استفاده از بازيهاي رايانهاي اعمال كنند تا فرزندانشان از بازيهاي متناسب با سن خود استفاده كنند.
اين روانشناس كودك ميگويد: نقش بازي در رشد اجتماعي كودك امري بديهي و مورد تأكيد روانشناسان است. به باور روانشناسان بازي موجب كسب لذت و اقناع نيازهاي كودك ميشود.
از نگاه كارشناسان بازي بايد موجب؛ ارتباط كودك با محيط بيرون شود و دنياي اجتماعي او را گسترش دهد. استعدادهاي نهفته را شكوفا و خلاقيت را بروز دهد.
يك روانشناس معتقد است: بعضي از بازيهاي كامپيوتري كه جنبه فكري و سرعت عمل دارند در زمانهاي محدود براي بچهها مناسب هستند ولي استفاده بيش از حد از اين بازيها نه تنها كمكي به آنها نميكند بلكه تا حدي باعث عصبي و كمحوصله شدن كودكان نيز ميشود، به همين دليل استفاده از اين بازيها بايد كنترل شده و در زمانهاي خاصي باشد.
عباسعلي تقوايي ميگويد: بازي بايد باعث توسعه همكاري، همياري و مشاركت كــودك شده و شرايطي را به وجود آورد كه وي با رعايت اصول و مقررات آشنا شود.
تقوايي معتقد است: كودك هنگام بازي رقابت را ميآموزد و شكست را بطور واقعي تجربه ميكند و از قدرت ابراز وجود پيدا ميكند و از ترس، كمرويـي و خجالت بيهوده رها ميشود.در بازي كودك با دنياي واقعي، زيبايي و زشتيهاي آن آشنا شده و ميآموزد كه مسئوليتپذير باشد و راههايي براي بروز و بيان اعتقادات و احساسات خود مييابد.
* توقف يادگيري در كودكان علاقمند به بازيهاي رايانهاي
بررسيها نشان ميدهد كه انجام بازيهاي رايانهاي به طور مداوم ميتواند سطح يادگيري دانش آموزان به خصوص دانش آموزان پسر را به شدت كاهش دهد.
متخصصان دانشگاه اوهايو به تازگي بر روي 64 دانش آموز پسر بين 6 تا 9 سال، تحقيقاتي انجام دادهاند كه نتيجه آن حاكي از كاهش توانايي يادگيري آنها در مهارتهاي خواندن و نوشتن با انجام بيش از حد بازيهاي رايانهاي است.
طبق گفته اين تحقيق؛ والدين بايد كودكان خود را از انجام بازيهاي رايانهاي تماماً منع كنند و انجام اين بازيها با حفظ اعتدال ميتواند زمينه رشد كودكان را نيز فراهم كند.
به باور متخصصان استفاده مفرط از بازيهاي رايانهاي موجب تقويت حس پرخاشگري، انزواطلبي، تنبل شدن ذهن، تأثير منفي در روابط خانوادگي، افت تحصيلي و ديگر مشكلات روحي رواني ميشود.
احمدي روانشناس كودك معتقد است: بازيهاي جنگي كه تعدادشان بيشتر از ساير بازيهاست، خشونت و قانون گريزي مهمترين عاملي است كه در بازيهاي رايانهاي بهصورت افراطي مورد استفاده قرار ميگيرد، اين نوع بازي ها كودك را پرخاشگر و ستيزهجو بار ميآورد.
گيم نت، مكاني شده براي جمع شدن كودكان و نوجوانان براي هدر دادن اوقات فراغت و تمرين خشونت، بايد در اين زمينه چارهانديشي كرد، با گسترش استفاده از فناوريهاي نوين و افزايش كاربرد رايانه، ميبايست فرهنگ سازي لازم در اين عرصه انجام شود زيرا بدون فرهنگ لازم استفاده از اين گونه فناوريها ميتواند مشكلساز شده و در شخصيت و رفتار آيندهسازان كشور تغييرات جدي را به وجود آورد.
عليرغم گسترش استفاده از بازيهاي رايانهاي، گويي مسئولان خيلي هم نگران نيستند، هنوز آمار دقيق و معتبري در باره استفاده از بازيهاي رايانهاي، انواع آن، سن، دسته بندي، محدوديتها، تعداد، خطرات و ... وجود ندارد.
در كنار گسترش بازيهاي رايانهاي توسط كودكان، اشتياق والدين براي انجام اين بازيها نيز قابل توجه است، كه خود ميتواند موضوع يك گزارش شود. اين همبازي شدن والدين و كودكان ميتواند اثرات مفيدي را به همراه داشته باشد و كنترلها را بيشتر كند. اما اگر والدين مراقب نبوده و خود نيز بازيهاي خشن را مورد استفاده قرار دهند.
* گيمنتها به مكاني فرهنگي تبديل شوند
براي كنترل بهتر شرايط و تلطيف فضاي گيمنتها بايد قبل از هر چيز آينده كودكان را مد نظر قرار دهيم. با اينكه چندي سالي از گسترش گيمنتها در كشور نميگذرد، اما هنوز سازماندهي لازم شكل نگرفته است و در بسياري از مواقع با اين پديده سليقهاي برخورد ميشود. تلاش براي عموميشدن گيم نتها و رفع نگراني خانوادهها ميطلبد مسئولان اقدامات خود را راز همين امروز آغاز كنند.
دسته بندي اين مكانها، در معرض ديد بودن آنها، محدوديت ارائه بازيهاي خشن و نامناسب با سن استفاده كننده، استفاده از بازيهايي كه متناسب با فرهنگ ايراني باشد، سرمايهگذاري براي توليد بازيهاي ايراني و فرهنگ سازي از دسته اقداماتي است كه لازم است توسط مديران پيگيري شود.
يك پيشنهاد ميتواند فرهنگي شدن گيمنتها باشد. با اين نگاه و فرهنگي شدن فضاي گيم نتها كنترل و نظارت بهتر شده و جوانان در فضاي مناسبتري ميتوانند اوقات فراغت خود را سپري مي كنند.