ماه رجب، از جمله ايام مورد عنايات خداوند متعال است كه در فضيلت آنها
روايات بسياري وارد شده است. از حضرت محمد (ص) روايت شده كه: «ماه رجب ماه
بزرگ خدا است و ماهى در حرمت و فضيلت به آن نمىرسد و جنگيدن با كافران در
اين ماه حرام است و رجب ماه خدا است و شعبان ماه من است و ماه رمضان ماه
امت من است. كسى كه يك روز از ماه رجب را روزه بگيرد، موجب خشنودى خداي
بزرگ شده و غضب الهى از او دور ميشود و درى از درهاى جهنم بر روى او بسته
ميشود.»
*دعا و نيايش؛ اعمال روزانه ماه مبارك رجب
انجام دادن اين اعمال، متعلق به همه روزهاي ماه است و اختصاص به روز معيني ندارد. به برخي از اين اعمال اشاره ميشود:
ـ مستحب است در تمام ايام ماه رجب، دعاي ذيل را كه از امام زينالعابدين (ع) روايت شده، خوانده شود؛
«يَا مَنْ يمْلِكُ حَوَائِجَ السَّائِلِينَ وَ يعْلَمُ ضَمِيرَ الصَّامِتِينَ لِكُلِّ مَسْأَلَةٍ مِنْكَ سَمْعٌ حَاضِرٌ وَ جَوَابٌ عَتِيدٌ اللَّهُمَّ وَ مَوَاعِيدُكَ الصَّادِقَةُ وَ أَيادِيكَ الْفَاضِلَةُ وَ رَحْمَتُكَ الْوَاسِعَةُ فَأَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّىَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَقْضِىَ حَوَائِجِى لِلدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ »
ـ مستحب است دعاي منتسب به امام صادق (ع) قرائت شود؛
«خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَى غَيرِكَ وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِلا لَكَ وَ ضَاعَ الْمُلِمُّونَ إِلا بِكَ وَ أَجْدَبَ الْمُنْتَجِعُونَ إِلا مَنِ انْتَجَعَ فَضْلَكَ بَابُكَ مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبِينَ وَ خَيرُكَ مَبْذُولٌ لِلطَّالِبِينَ وَ فَضْلُكَ مُبَاحٌ لِلسَّائِلِينَ وَ نَيلُكَ مُتَاحٌ لِلْآمِلِينَ وَ رِزْقُكَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصَاكَ وَ حِلْمُكَ مُعْتَرِضٌ لِمَنْ نَاوَاكَ عَادَتُكَ الْإِحْسَانُ إِلَى الْمُسِيئِينَ وَ سَبِيلُكَ الْإِبْقَاءُ عَلَى الْمُعْتَدِينَ اللَّهُمَّ فَاهْدِنِى هُدَى الْمُهْتَدِينَ وَ ارْزُقْنِى اجْتِهَادَ الْمُجْتَهِدِينَ وَلا تَجْعَلْنِى مِنَ الْغَافِلِينَ الْمُبْعَدِينَ وَ اغْفِرْ لِى يوْمَ الدِّينِ»
ـ از امام صادق (ع) روايت شده كه در ماه رجب اين دعا خوانده شود؛
«اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ صَبْرَ الشَّاكِرِينَ لَكَ وَ عَمَلَ الْخَائِفِينَ مِنْكَ وَ يقِينَ الْعَابِدِينَ لَكَ اللَّهُمَّ أَنْتَ الْعَلِىُّ الْعَظِيمُ وَ أَنَا عَبْدُكَ الْبَائِسُ الْفَقِيرُ أَنْتَ الْغَنِىُّ الْحَمِيدُ وَ أَنَا الْعَبْدُ الذَّلِيلُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ امْنُنْ بِغِنَاكَ عَلَى فَقْرِى وَ بِحِلْمِكَ عَلَى جَهْلِى وَ بِقُوَّتِكَ عَلَى ضَعْفِى يا قَوِىُّ يا عَزِيزُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْأَوْصِياءِ الْمَرْضِيينَ وَ اكْفِنِى مَا أَهَمَّنِى مِنْ أَمْرِ الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ يا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ»
ـ از حضرت رسول اكرم (ص) روايت شده كه هر كس در ماه رجب صد مرتبه بگويد: «أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِى لا إِلَهَ إِلا هُوَ وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ وَ أَتُوبُ إِلَيهِ» و آن را به صدقه ختم فرمايد، حق تعالى براى او به رحمت و مغفرت و كسى كه چهار صد مرتبه بگويد، براى او اجر صد شهيد عطا فرمايد.
ـ از نبي مكرم اسلام روايت است: كسى كه در ماه رجب هزار مرتبه «لا إِلَهَ إِلا اللهُ» بگويد؛ خداوند عزّ و جل براى او صد هزار حسنه عطا و براى او صد شهر در بهشت بنا كند.
ـ روايت است كسى كه در رجب در صبح هفتاد مرتبه و در شب نيز هفتاد مرتبه بگويد: «أَسْتَغْفِرُ اللهَ وَ أَتُوبُ إِلَيهِ» و پس از اتمام ذكر، دستها را بلند كند و بگويد: «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِى وَتُبْ عَلَىَّ» اگر در ماه رجب بميرد، خدا از او راضى باشد و به بركت ماه رجب، آتش او را نسوزاند..
ـ در كل اين ماه هزار مرتبه ذكر: «أَسْتَغْفِرُ اللهَ ذَا الْجَلالِ وَ الْإِكْرَامِ مِنْ جَمِيعِ الذُّنُوبِ وَ الْآثَامِ» گفته شود تا خداوند رحمان او را بيامرزد.
ـ سيد بن طاووس در «اقبال» از حضرت رسول اكرم (ص) فضيلت بسياري براى خواندن سوره «قل هو الله أحد» نقل كرده است كه ده هزار مرتبه يا هزار مرتبه يا صد مرتبه در اين ماه تلاوت شود. و نيز روايت كرده كه هر كس در روز جمعه ماه رجب صد مرتبه سوره «قل هو الله أحد» را بخواند براى او در قيامت نورى شود كه او را به بهشت بكشاند.
ـ سيد بن طاووس از حضرت رسول اكرم (ص) روايت كرده كه هر كس در روز جمعه ماه رجب، مابين نماز ظهر و عصر، چهار ركعت نماز بگزارد و در هر ركعت «حمد» يك مرتبه و «آيةالكرسى» هفت مرتبه و «قل هو الله أحد» پنج مرتبه بخواند، و سپس ده مرتبه بگويد: «أَسْتَغْفِرُ اللهَ الَّذِى لا إِلَهَ إِلا هُوَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ» حق تعالى براى او از روزى كه اين نماز را گزارده تا روزى كه بميرد هر روز هزار حسنه به او عطا فرمايد، و او را به هر آيهاي كه خوانده شهرى در بهشت از ياقوت سرخ و به هر حرفى قصرى در بهشت از دُرّ سفيد دهد و تزويج فرمايد او را حورالعين و از او راضى شود.
ـ سه روز از اين ماه را كه پنجشنبه و جمعه و شنبه باشد، روزه گرفته شود. زيرا كه روايت شده هر كس در يكى از ماههاى حرام، اين سه روز را روزه بدارد؛ حق تعالى براى او ثواب نهصد سال عبادت بنويسد.
ـ از حضرت رسول اكرم (ص) روايت شده است كه هر كس در يك شب از شبهاى ماه رجب ده ركعت نماز به اين نحو كه در هر ركعت «حمد» و «قل يا ايها الكافرون» يك مرتبه و «توحيد» سه مرتبه بخواند، خداوند گناهان او را ميآمرزد.
ادعيه ديگري نيز براي اين ماه عزيز ذكر شده است كه ميتوانيد به مفاتيح الجنان مبحث اعمال ماه رجب رجوع كنيد.
* اعمال شب اول ماه رجب
شب اول ماه رجب را شب شريفى عنوان كردهاند و در آن چند عمل سفارش شده است.
- وقتي هلال ماه ديده شد، فرد بگويد: «اللَّهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَينَا بِالْأَمْنِ وَ الْإِيمَانِ وَ السَّلامَةِ وَ الْإِسْلامِ رَبِّى وَ رَبُّكَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ»
همچنين از حضرت محمد (ص) منقول است كه چون هلال رجب را مىديد، مىفرمود: «اللَّهُمَّ بَارِكْ لَنَا فِى رَجَبٍ وَ شَعْبَانَ وَ بَلِّغْنَا شَهْرَ رَمَضَانَ وَ أَعِنَّا عَلَى الصِّيامِ وَ الْقِيامِ وَ حِفْظِ اللِّسَانِ وَ غَضِّ الْبَصَرِ وَلا تَجْعَلْ حَظَّنَا مِنْهُ الْجُوعَ وَ الْعَطَشَ».
ـ غسل كردن. حضرت رسول اكرم (ص) فرمود: هر كس ماه رجب را درك كند و اول و وسط و آخر آن ماه را غسل كند، از گناهان خود پاك ميشود، مانند روزى كه از مادر متولد شده است.
ـ زيارت امام حسين (ع).
ـ بعد از نماز مغرب، 20 ركعت، يعني 10 تا دو ركعتي نماز گزارده شود. تا خود، اهل، مال و اولادش محفوظ بماند و از عذاب قبر در پناه باشد.
- بعد از نماز عشاء دو ركعت نماز گزارده شود.
بدين نحو كه در ركعت اول «حمد» و «ألم نشرح» يك مرتبه و «توحيد» سه مرتبه و در ركعت دوم «حمد» و «ألم نشرح» و «توحيد» و «معوذتين» خوانده شود و پس از سلام، سى مرتبه «لا إِلَهَ إِلا اللهُ» بگويد و سى مرتبه صلوات بفرستد تا حق تعالى گناهان او را بيامرزد، مانند روزى كه از مادر متولد شده است.
* اعمال روز اول ماه رجب
براي اولين روز ماه رجب كه جزو شريفترين روزهاست، چند عمل ذكر شده كه برخي از آنها را مرور ميكنيم.
ـ گرفتن روزه. روايت شده كه حضرت نوح (ع) در اين روز به كشتى سوار شد و به كسانى كه همراه او بودند امر فرمود روزه بگيرند كه هر كس اين روز را روزه بگيرد، آتش جهنم يك سال از او دور ميشود.
ـ انجام غسل
ـ زيارت امام حسين (ع). از امام جعفر صادق (ع) روايت شده است كه هر كس امام حسين (ع) را در روز اول رجب زيارت كند، خداوند او را بيامرزد. البته قابل ذكر است كه زيارت از راه دور به وسيله قرائت زيارتنامه حضرت سيدالشهداء مورد قبول است.
منبع: مفاتيح الجنان
فارس ادامه مطلب
*دعا و نيايش؛ اعمال روزانه ماه مبارك رجب
انجام دادن اين اعمال، متعلق به همه روزهاي ماه است و اختصاص به روز معيني ندارد. به برخي از اين اعمال اشاره ميشود:
ـ مستحب است در تمام ايام ماه رجب، دعاي ذيل را كه از امام زينالعابدين (ع) روايت شده، خوانده شود؛
«يَا مَنْ يمْلِكُ حَوَائِجَ السَّائِلِينَ وَ يعْلَمُ ضَمِيرَ الصَّامِتِينَ لِكُلِّ مَسْأَلَةٍ مِنْكَ سَمْعٌ حَاضِرٌ وَ جَوَابٌ عَتِيدٌ اللَّهُمَّ وَ مَوَاعِيدُكَ الصَّادِقَةُ وَ أَيادِيكَ الْفَاضِلَةُ وَ رَحْمَتُكَ الْوَاسِعَةُ فَأَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّىَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَقْضِىَ حَوَائِجِى لِلدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ »
ـ مستحب است دعاي منتسب به امام صادق (ع) قرائت شود؛
«خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَى غَيرِكَ وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِلا لَكَ وَ ضَاعَ الْمُلِمُّونَ إِلا بِكَ وَ أَجْدَبَ الْمُنْتَجِعُونَ إِلا مَنِ انْتَجَعَ فَضْلَكَ بَابُكَ مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبِينَ وَ خَيرُكَ مَبْذُولٌ لِلطَّالِبِينَ وَ فَضْلُكَ مُبَاحٌ لِلسَّائِلِينَ وَ نَيلُكَ مُتَاحٌ لِلْآمِلِينَ وَ رِزْقُكَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصَاكَ وَ حِلْمُكَ مُعْتَرِضٌ لِمَنْ نَاوَاكَ عَادَتُكَ الْإِحْسَانُ إِلَى الْمُسِيئِينَ وَ سَبِيلُكَ الْإِبْقَاءُ عَلَى الْمُعْتَدِينَ اللَّهُمَّ فَاهْدِنِى هُدَى الْمُهْتَدِينَ وَ ارْزُقْنِى اجْتِهَادَ الْمُجْتَهِدِينَ وَلا تَجْعَلْنِى مِنَ الْغَافِلِينَ الْمُبْعَدِينَ وَ اغْفِرْ لِى يوْمَ الدِّينِ»
ـ از امام صادق (ع) روايت شده كه در ماه رجب اين دعا خوانده شود؛
«اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ صَبْرَ الشَّاكِرِينَ لَكَ وَ عَمَلَ الْخَائِفِينَ مِنْكَ وَ يقِينَ الْعَابِدِينَ لَكَ اللَّهُمَّ أَنْتَ الْعَلِىُّ الْعَظِيمُ وَ أَنَا عَبْدُكَ الْبَائِسُ الْفَقِيرُ أَنْتَ الْغَنِىُّ الْحَمِيدُ وَ أَنَا الْعَبْدُ الذَّلِيلُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ امْنُنْ بِغِنَاكَ عَلَى فَقْرِى وَ بِحِلْمِكَ عَلَى جَهْلِى وَ بِقُوَّتِكَ عَلَى ضَعْفِى يا قَوِىُّ يا عَزِيزُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْأَوْصِياءِ الْمَرْضِيينَ وَ اكْفِنِى مَا أَهَمَّنِى مِنْ أَمْرِ الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ يا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ»
ـ از حضرت رسول اكرم (ص) روايت شده كه هر كس در ماه رجب صد مرتبه بگويد: «أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِى لا إِلَهَ إِلا هُوَ وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ وَ أَتُوبُ إِلَيهِ» و آن را به صدقه ختم فرمايد، حق تعالى براى او به رحمت و مغفرت و كسى كه چهار صد مرتبه بگويد، براى او اجر صد شهيد عطا فرمايد.
ـ از نبي مكرم اسلام روايت است: كسى كه در ماه رجب هزار مرتبه «لا إِلَهَ إِلا اللهُ» بگويد؛ خداوند عزّ و جل براى او صد هزار حسنه عطا و براى او صد شهر در بهشت بنا كند.
ـ روايت است كسى كه در رجب در صبح هفتاد مرتبه و در شب نيز هفتاد مرتبه بگويد: «أَسْتَغْفِرُ اللهَ وَ أَتُوبُ إِلَيهِ» و پس از اتمام ذكر، دستها را بلند كند و بگويد: «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِى وَتُبْ عَلَىَّ» اگر در ماه رجب بميرد، خدا از او راضى باشد و به بركت ماه رجب، آتش او را نسوزاند..
ـ در كل اين ماه هزار مرتبه ذكر: «أَسْتَغْفِرُ اللهَ ذَا الْجَلالِ وَ الْإِكْرَامِ مِنْ جَمِيعِ الذُّنُوبِ وَ الْآثَامِ» گفته شود تا خداوند رحمان او را بيامرزد.
ـ سيد بن طاووس در «اقبال» از حضرت رسول اكرم (ص) فضيلت بسياري براى خواندن سوره «قل هو الله أحد» نقل كرده است كه ده هزار مرتبه يا هزار مرتبه يا صد مرتبه در اين ماه تلاوت شود. و نيز روايت كرده كه هر كس در روز جمعه ماه رجب صد مرتبه سوره «قل هو الله أحد» را بخواند براى او در قيامت نورى شود كه او را به بهشت بكشاند.
ـ سيد بن طاووس از حضرت رسول اكرم (ص) روايت كرده كه هر كس در روز جمعه ماه رجب، مابين نماز ظهر و عصر، چهار ركعت نماز بگزارد و در هر ركعت «حمد» يك مرتبه و «آيةالكرسى» هفت مرتبه و «قل هو الله أحد» پنج مرتبه بخواند، و سپس ده مرتبه بگويد: «أَسْتَغْفِرُ اللهَ الَّذِى لا إِلَهَ إِلا هُوَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ» حق تعالى براى او از روزى كه اين نماز را گزارده تا روزى كه بميرد هر روز هزار حسنه به او عطا فرمايد، و او را به هر آيهاي كه خوانده شهرى در بهشت از ياقوت سرخ و به هر حرفى قصرى در بهشت از دُرّ سفيد دهد و تزويج فرمايد او را حورالعين و از او راضى شود.
ـ سه روز از اين ماه را كه پنجشنبه و جمعه و شنبه باشد، روزه گرفته شود. زيرا كه روايت شده هر كس در يكى از ماههاى حرام، اين سه روز را روزه بدارد؛ حق تعالى براى او ثواب نهصد سال عبادت بنويسد.
ـ از حضرت رسول اكرم (ص) روايت شده است كه هر كس در يك شب از شبهاى ماه رجب ده ركعت نماز به اين نحو كه در هر ركعت «حمد» و «قل يا ايها الكافرون» يك مرتبه و «توحيد» سه مرتبه بخواند، خداوند گناهان او را ميآمرزد.
ادعيه ديگري نيز براي اين ماه عزيز ذكر شده است كه ميتوانيد به مفاتيح الجنان مبحث اعمال ماه رجب رجوع كنيد.
* اعمال شب اول ماه رجب
شب اول ماه رجب را شب شريفى عنوان كردهاند و در آن چند عمل سفارش شده است.
- وقتي هلال ماه ديده شد، فرد بگويد: «اللَّهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَينَا بِالْأَمْنِ وَ الْإِيمَانِ وَ السَّلامَةِ وَ الْإِسْلامِ رَبِّى وَ رَبُّكَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ»
همچنين از حضرت محمد (ص) منقول است كه چون هلال رجب را مىديد، مىفرمود: «اللَّهُمَّ بَارِكْ لَنَا فِى رَجَبٍ وَ شَعْبَانَ وَ بَلِّغْنَا شَهْرَ رَمَضَانَ وَ أَعِنَّا عَلَى الصِّيامِ وَ الْقِيامِ وَ حِفْظِ اللِّسَانِ وَ غَضِّ الْبَصَرِ وَلا تَجْعَلْ حَظَّنَا مِنْهُ الْجُوعَ وَ الْعَطَشَ».
ـ غسل كردن. حضرت رسول اكرم (ص) فرمود: هر كس ماه رجب را درك كند و اول و وسط و آخر آن ماه را غسل كند، از گناهان خود پاك ميشود، مانند روزى كه از مادر متولد شده است.
ـ زيارت امام حسين (ع).
ـ بعد از نماز مغرب، 20 ركعت، يعني 10 تا دو ركعتي نماز گزارده شود. تا خود، اهل، مال و اولادش محفوظ بماند و از عذاب قبر در پناه باشد.
- بعد از نماز عشاء دو ركعت نماز گزارده شود.
بدين نحو كه در ركعت اول «حمد» و «ألم نشرح» يك مرتبه و «توحيد» سه مرتبه و در ركعت دوم «حمد» و «ألم نشرح» و «توحيد» و «معوذتين» خوانده شود و پس از سلام، سى مرتبه «لا إِلَهَ إِلا اللهُ» بگويد و سى مرتبه صلوات بفرستد تا حق تعالى گناهان او را بيامرزد، مانند روزى كه از مادر متولد شده است.
* اعمال روز اول ماه رجب
براي اولين روز ماه رجب كه جزو شريفترين روزهاست، چند عمل ذكر شده كه برخي از آنها را مرور ميكنيم.
ـ گرفتن روزه. روايت شده كه حضرت نوح (ع) در اين روز به كشتى سوار شد و به كسانى كه همراه او بودند امر فرمود روزه بگيرند كه هر كس اين روز را روزه بگيرد، آتش جهنم يك سال از او دور ميشود.
ـ انجام غسل
ـ زيارت امام حسين (ع). از امام جعفر صادق (ع) روايت شده است كه هر كس امام حسين (ع) را در روز اول رجب زيارت كند، خداوند او را بيامرزد. البته قابل ذكر است كه زيارت از راه دور به وسيله قرائت زيارتنامه حضرت سيدالشهداء مورد قبول است.
منبع: مفاتيح الجنان
فارس
