معمولا حساسيت دندان كه حساسيت شديد عاج دندان نيز ناميده مي‌شود، مي‌تواند به صورت ناراحتي دندان به طور مداوم يا درد پس از خوردن غذاي سرد، نوشيدن مايعات سرد يا تنفس هواي سرد نمايان شود.
معمولا هم مشكل از زماني آغاز مي‌شود كه لثه‌ها تحليل پيدا مي‌كنند، چرا كه لثه‌ها ريشه‌هاي دندان را مي‌پوشانند و در جلوگيري از نفوذ تحريك‌كننده‌ها به منافذ عاج دنداني نقش مهمي بازي مي‌كنند.
دكتر سيد مصطفي فاطمي ، دندانپزشك درباره اين موضوع به خبرنگار «جام‌جم» مي‌گويد: لثه‌ها مانند يك پوشش، ريشه‌هاي دندان را مي‌پوشانند، بنابراين با تحليل لثه‌ها و از بين رفتن محافظ ريشه كه «سمان» نام دارد، ريشه‌هاي زيرين دندان‌ها بدون محافظ مي‌مانند. از اين رو مشاوره با دندانپزشك براي شناسايي دليل و توصيه بهترين راه درمان بسيار مهم است.
وي مي افزايد: در دندان‌هاي سالم عاج دندان (بافت‌زنده درون دندان) به كمك لثه‌ها و لايه محكم ميناي دندان محافظت مي‌شود. وقتي ميناي دندان از بين مي‌رود يا هنگامي كه لثه‌ها بر اثر مسواك محكم يا استفاده از مسواكي با الياف بسيار زبر تحليل مي‌يابند، لايه سمان ساييده شده و ممكن است عاج دندان نمايان شود.عاج دندان از تعداد زيادي مجرا (لوله‌هاي ميكروسكوپي به نام توبول) تشكيل شده كه با عصب عمق دندان در ارتباط است.
سرما، گرما يا شيريني مي‌تواند سبب تحريك عاج دندان و متعاقب آن تحريك عصب‌هايي شود كه ايجاد حساسيت، ناراحتي و درد مي‌كنند.
چگونه از بروز حساسيت دندان پيشگيري كنيم؟
به گفته اين عضو هيات علمي جهاد دانشگاهي، به طور كلي رعايت بهداشت مناسب دهان و دندان از بروز حساسيت دندان جلوگيري مي‌كند كه اين امر با 2 بار مسواك زدن در روز به مدت 5 دقيقه با استفاده از مسواك‌هاي باكيفيت و داراي الياف نرم با خميردندان‌هاي استاندارد حاوي فلورايد صورت مي‌گيرد.
در عين حال بايد از دندانپزشك براي نشان دادن روش بهينه مسواك زدن و رفع نيازهاي دنداني خود كمك گرفت.
وي ادامه مي‌دهد: راه‌حل اصلي جلوگيري از حساسيت دندان پيشگيري از تحليل لثه‌هاست. البته كاستن از فشار در‌هنگام مسواك زدن هم بسيار موثر است.
بنابراين بايد توجه كرد در صورتي كه عاج دندان نمايان شود حتي اگر احساس درد نداشته باشيم تا پايان عمر بهبود نخواهد يافت. پس رعايت بهداشت دهان و دندان حتي در زماني كه احساس درد نمي‌شود، در جلوگيري از پوسيدگي ريشه بسيار حائز اهميت است.
چگونه مسواك بزنيم؟
ابتدا بايد سطح بيروني دندان‌ها را با زاويه 45 درجه به سمت شيار لثه مسواك زده و سپس داخل و ميان دندان‌ها ـ سطوح دندان‌هاي جونده و داخلي را مسواك بزنيم و سطح داخلي دندان‌ها را با استفاده از حركات بالا و پايين نوك مسواك شستشو دهيم. در نهايت هم بايد سطح زبان را مسواك كشيد.
چه چيز سبب بروز حساسيت دندان مي‌شود؟
فاطمي درباره دلايل بروز حساسيت دندان تصريح مي‌كند: دلايل اصلي از دست دادن ميناي دندان يا تحليل لثه‌ها شامل مسواك نامناسب (زبر و سخت) و فشار بيش از حد به دندان‌ها هنگام مسواك زدن و استفاده از خميردنداني با قدرت سايندگي بيش از اندازه مانند خميردندان‌هايي است كه به عنوان سفيدكننده يا مخصوص سيگاري‌ها تبليغ مي‌شود.
همچنين نمايان شدن عاج دندان و سپس حساسيت دندان‌ها مي‌تواند در پي اين عوامل بروز كند و در اين مرحله تمام محرك‌هاي خارجي مانند شيريني، غذاي اسيدي يا نوشيدني‌ها يا حتي لمس دندان‌ها مي‌تواند ايجاد درد كند.
البته بايد توجه كرد در صورت عدم رعايت بهداشت پيامد بعدي گسترش پوسيدگي ريشه دندان است كه بايد توسط دندانپزشك درمان شود. از دست دادن ميناي دندان يا تحليل لثه‌ها و تخريب لايه سمان روي ريشه باعث مي‌شود عاج دندان بدون محافظ بماند و نسبت به دندان داراي ميناي طبيعي نرم‌تر و داراي منافذ بيشتري شود. بنابراين در چنين شرايطي دسترسي باكتري‌ها به آن بسيار آسان‌تر و امكان گسترش پوسيدگي بيشتر خواهد بود.
چگونه از دندان‌هاي حساس مراقبت كنيم؟
انتخاب مسواك مناسب يكي از راه‌هاي مراقبت از دندان‌هاي حساس است كه دكتر فاطمي معتقد است در اين شرايط بايد از مسواك مخصوص استفاده كرد، چرا كه الياف زير مسواك‌هاي معمولي همراه با شيوه نامناسب مسواك زدن مي‌تواند باعث سايش يا تحليل لثه‌ها شود.
به گفته اين دندانپزشك، انتخاب خميردندان مناسب از گروه ضد حساسيت‌ها و در نهايت دهان‌شويه مناسب از مراقبت‌هاي ديگر به شمار مي‌رود.
بنابراين در صورتي كه نتيجه مناسب حاصل نشود احتمالا نياز به درمان‌هاي جدي‌تر مانند ترميم و درمان عصب خواهد‌بود.جام جم
