خوش آمدید

محمد عميص عضو شوراي رهبري حزب الله در جنوب لبنان در باره شيخ راغب حرب مي گويد: او اولين روحاني بود كه در جامعه شيعيان جنوب نماز جمعه برپا داشت.او بر خلاف ديدگاه ساير ائمه جمعه و جماعات منطقه، همواره اصرار داشت هنگام برپايي نماز جمعه اسلحه به دست بگيرد.

با وجودي كه حدود 25 سال از شهادت شيخ الشهداي مقاومت اسلامي لبنان، زنده ياد شهيد راغب حرب گذشته، اما آثار و نشانه‌‌هاي راه او همچنان بر فضاي منطقه سايه افكنده است. بيشتر مسئولان سياسي و رهبران احزاب و طوايف گوناگون لبنان به ويژه رهبران حزب الله همواره در سخنراني‌‌ها و اظهار نظرهاي خود، دستاورهاي ارزشمند از جمله پيروزي مردم اين كشور و آزاد سازي سرزمين هاي آشغالي را مديون مجاهدت‌‌ها وفداكاري‌‌هاي اين شهيد گرانقدر مي‌‌دانند. مردم لبنان همچنان به او عشق مي‌‌ورزند وخاطرات او را يادآور مي‌‌شوند. چرا كه مفاهيم ارزشمند اسلام را در اذهان آنان زنده كرده است. محمد عميص در اين گفت و گو با شاهد ياران آثار وميراث بجاي مانده شيخ راغب حرب را بازگو مي كند:

بقيه در ادامه


*سوال: از نظر شما شهيد شيخ راغب حرب كيست؟

*عميص: بسم الله الرحمن الرحيم. در حقيقت هر اندازه درباره شهيد شيخ راغب سخن بگوئيم و بحث كنيم كم گفته‌‌ايم، هرگز قادر نخواهيم بود ابعاد شخصيت او را بيان كنيم. او خلاصه و عصاره امتي بود كه بر ضد بي‌‌عدالتي و اشغالگري قيام كرد. پيش از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، يكي از تعداد افرادي بود كه پيام مكتب اسلام و انقلاب اسلامي را تبليغ كرد. مفاهيم اسلام راستين را بي‌‌پروا و گويا براي مردم جنوب لبنان آشكار ساخت. به درستي كه شيخ راغب حرب مردي فراتر از جبشيت و فراتر از لبنان بود. هرگاه شرايط كار و تلاش اقتضا مي‌‌كرد به گوشه و كنار لبنان و كشورهاي اسلامي سفر مي‌‌كرد تا به وظايف ملي و اسلامي خود عمل كند. روح و روان او سرشار از ايمان و اعتقاد بود.
با وجودي كه حدود 25 سال از شهادت شيخ راغب حرب گذشته است اما آثار و نشانه‌‌هاي راه او هم‌‌چنان بر فضاي منطقه سايه افكنده است. افرادي كه هم سن و سال او بودند، ياد و خاطرات او را بازگو مي‌‌كنند. همچنان به او عشق مي‌‌ورزند. چرا كه مفاهيم پاك و زلال و راستين اسلام را در اذهان آنان رسوخ داد. در گردهمايي‌‌ها و جلسات شبانه كه در روستاهاي جنوب برپا مي‌‌داشت وظايف ملي و اسلامي مردم را براي آنان شرح مي‌‌داد. همواره به روستاهاي حاروف، عبا، كفر تبنيت، كفر رمان و روستاهاي جنوب رودخانه ليتاني مي‌‌رفت و اختلافات خانواده‌‌ها را حل مي‌‌كرد. به مشكلات و كمبودهاي آنان رسيدگي مي‌‌كرد.
شيخ راغب حرب در زمينه گسترش فرهنگ مكتبي و آگاهي‌‌هاي سياسي و نظامي حرف اول را مي‌‌زد. او اولين روحاني بود كه در جامعه شيعيان جنوب نماز جمعه برپا داشت. اين اقدام تأثير چشمگيري در اتحاد ميان مسلمانان شيعه و سني لبنان داشت. ادامه برپايي نماز جمعه به جايي رسيد كه بيشتر اهالي جبشيت و روستاهاي اطراف كه در سايه اشغالگران به سر مي‌‌بردند در آن شركت مي‌‌كردند. او بر خلاف ديدگاه ساير ائمه جمعه و جماعات منطقه، همواره اصرار داشت هنگام برپايي نماز جمعه اسلحه به دست بگيرد. اين روش ديدگاه‌‌هاي انقلابي او را بيان مي‌‌كند. برخي ائمه جمعه هنگام قرائت خطبه‌‌هاي نماز چوب و عصا به دست مي‌‌گرفتند تا به خشم اشغالگران دامن نزنند. ولي شيخ راغب با حمل اسلحه مي كوشيد مظلوميت شيعيان جبل عامل را بيان كند.
شيخ الشهداي مقاومت اسلامي از زماني كه امام خميني (ره) را شناخت، ايشان را "العبد الصالح " يعني بنده رستگار و پرهيزكار مي‌‌ناميد. امام را "امير المسلمين " مي‌‌خواند. پس از پيروزي انقلاب اسلامي درنگ نكرده و شعار مشهور "پايان غربت اسلام " را سر داد. در هر مناسبتي اين شعار را بيان مي‌‌كرد. و به مردم مي‌‌گفت كه امام خميني (ره) اسلام را دوباره زنده كرده است. مردم را به پشتيباني از انقلاب اسلامي و آماده شدن براي ظهور امام زمان (عج) فرا مي‌‌خواند.

*سوال:از ويژگي‌‌هاي اخلاقي و عرفاني او چه شناختي داريد؟

*عميص: شكي نيست كه شيخ راغب حرب بر مبناي اين اصل قرآني "ادفع بالتي هي احسن " با همه اقشار مردم روابط دوستانه و محبت آميز داشت. با اعتقاد كامل اين دستور را اجرا مي‌‌كرد. دوست و دشمن او را دوست داشتند. جاذبه‌‌هاي شيخ راغب بيش از دافعه‌‌هاي او بود. افرادي هر اندازه كه با او اختلاف نظر داشتند به سراغ او مي‌‌آمدند و مشكلات‌‌شان را با او در ميان مي‌‌گذاشتند. در زمينه ارائه خدمات اجتماعي و يافتن راه حل براي مشكلات مردم اقدامات مؤثري انجام مي‌‌داد. جواناني كه براي ازدواج به كمك نياز داشتند به سراغ او مي‌‌آمدند. همه بزرگسالان جبشيت به ياد دارند كه شيخ راغب حرب مهريه جوانان را تأمين مي‌‌كرد.

*سوال:شما از اهالي روستاي جبشيت هستيد؟

*عميص: خير. من از روستاي عبا در مجاورت جبشيت هستم. ولي همسرم از جبشيت مي‌‌باشد.

*سوال:با شهيد شيخ راغب حرب چه ارتباطي داشتيد؟

*عميص: پس از بازگشت شيخ راغب از حوزه علميه نجف اشرف با ايشان همكاري نزديك داشتم.

*سوال:علت بازگشت زود هنگام او از نجف اشرف چه بوده است؟

*عميص: شيخ راغب حرب در زمان حكومت صدام به لبنان بازگشت، چرا كه مأموران عراقي او را تحت تعقيب قرار داده بودند. هيچ كس انتظار خروج سالم شيخ از عراق را نداشت. مأموران حزب بعث در آن مرحله ده‌‌ها طلبه لبناني حوزه علميه نجف اشرف را بازداشت و در زندان به شهادت رسانده بودند. در لبنان هم طرفداران حزب بعث عراق او را راحت نگذاشته و همواره براي او دردسر مي‌‌آفريدند. آسايش او را سلب كرده بودند. اما به هر حال شيخ آرام نگرفت و در تماس با برخي اعضاي لبناني حزب بعث كوشيد آنان را آگاه كند و از گمراهي نجات دهد. گاهي گفت و گوهاي شيخ راغب حرب با برخي رهبران حزب بعث ثمربخش بوده و آنان ناچار مي‌‌شدند در ديدگاه‌‌هاي خود تجديد نظر نمايند.
شيخ الشهداي مقاومت اسلامي به محض بازگشت از عراق، پيكار و فعاليت‌‌هاي فرهنگي و اجتماعي و سياسي‌‌اش را براي گسترش فرهنگ و انديشه اسلامي آغاز كرد. او با برپايي گردهمايي‌‌ها و جلسات گفت و شنود در شهرها و روستاهاي جنوب لبنان، جوانان را به وظايف و مسئوليت‌‌هاي ديني‌‌شان آگاه مي‌‌كرد. بي‌‌ترديد اين فعاليت‌‌هاي روشنگرانه و آگاهي بخش شيخ راغب حرب بود كه حزب الله به عنوان يك حزب پيشتاز و پيشگام در جنوب لبنان به وجود آمد. چرا كه ايشان در حيات خود زمينه را براي پذيرش حزب الله از سوي شيعيان جنوب آماده كرده بودند. جامعه جنوب به بركت تلاش‌‌هاي خستگي ناپذير ايشان به اسلام به عنوان يك آيين پويا و دشمن ستيز گرايش پيدا كرده بود. شيخ راغب توفيق حاصل كرده بود تا يك‌‌سري سنت‌‌ها و ناهنجاري‌‌هاي غلط را از اذهان جامعه برطرف كند. ضمن اين كه به دشمنان اجازه نمي‌‌داد مفاهيم غلط را بر مردم تحميل نمايند و يا مفاهيم اصيل اسلامي را مخدوش كنند. مستقيماً به تحكيم مفاهيم و ارزش‌‌هاي اصيل تلاش كرد.
شكي نيست كه شيخ راغب حرب با تحكيم مفاهيم اسلامي و گسترش آگاهي ميان عموم مردم جنوب لبنان زمينه شكل گيري مقاومت و پيوستگي مردم به آن را هموار كرد. او واقعاً يك مرد مقاوم و سازش ناپذير بود، و چه بسا براي اجراي برخي عمليات ضد صهيونيستي برنامه ريزي مي‌‌كرد. به همين دليل نظاميان صهيونيست ابتدا او را به اسارت گرفتند و سرانجام به شهادت رساندند. هنگامي كه او را به سياهچال‌‌هاي زندان انصار افكندند او از فرماندهان نظامي رژيم اشغالگر بازجويي به عمل آورد. به آنان فهماند كه دير يا زود ناچار خواهند شد از جنوب لبنان عقب نشيني كنند.
شهيد شيخ راغب حرب در دوران اسارت نيز، زندانيان را به مقاومت و سازش ناپذيري با اشغالگران تشويق مي كرد. پس از آزادي نيز رويدادهاي دوران اسارت را بازگو كرد و گفت: "من در زندان دخانيات مصرف مي‌‌كردم. هنگامي كه سيگارم تمام شد سيگار درخواست كردم. مأموران زندان سيگار اسرائيلي تقديم كردند، ولي من سيگار ساخت اسرائيل مصرف نمي‌‌كردم. اين سيگارها را فقط روشن مي‌‌كردم و مي‌‌سوزاندم تا به آنان زيان برسانم. هنگامي كه به حمام و دستشويي زندان مي‌‌رفتم، آنقدر آب مي‌‌ريختم و صابون مصرف مي‌‌كردم تا به اسرائيلي‌‌ها ضرر برسانم. پتو و لباسي كه در اختيارم قرار داده بودند پاره مي‌‌كردم. "

*سوال:هر انسان مبارزي از مكتب خاصي پيروي مي‌‌كند و براي خود يك الگو و سرمشق دارد. بفرماييد الگوي شهيد شيخ راغب حرب چه كسي بوده است؟

*عميص: شيخ راغب شاگرد مكتب شهيد آيت الله سيد محمد باقر صدر و شاگرد مكتب امام خميني (ره) بود. ايشان به همه مكاتب انقلابي معاصر ارج مي‌‌نهاد. در دوراني مي‌‌زيست كه در جامعه شيعيان لبناني گرايشات فكري گوناگوني وجود داشت. در آن مرحله امام موسي صدر به تازگي مجلس اعلاي شيعيان لبنان را تأسيس كرده بود. در آن برهه ميان مرحوم شيخ محمد مهدي شمس الدين و علامه سيد محمد حسين فضل الله دو تن ار روحانيون برجسته لبنان رقابت وجود داشت. اما شيخ راغب حرب ميان اين آقايان خط مشي ميانه را انتخاب كرد. مي‌‌كوشيد با همه ارتباط داشته باشد و ديدگاه‌‌هاي سياسي و فقهي آقايان ياد شده را به يكديگر نزديك كند. حفظ وحدت و يكپارچگي جامعه شيعيان لبنان و رهنمون سازي جوانان به سوي مقاومت با اشغالگران يكي از اهداف اصلي شيخ راغب حرب را تشكيل مي‌‌داد. بنابراين مي توان گفت كه ايشان هماهنگ كننده ديدگاه‌‌هاي شخصيت هاي شيعي و محور تقريب ميان كارگزاران مسلمانان لبنان بوده است.
پيش از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، شيخ راغب حرب افكار و انديشه‌‌هاي شهيد سيد محمد باقر صدر را در حوزه‌‌هاي علمي بيروت و جنوب لبنان تدريس مي‌‌كرد. ولي با پيروزي انقلاب 22 بهمن به انقلاب اسلامي و امام خميني گرويد و خود را سفير اين انقلاب بزرگ دانست. از آن پس ديدگاه‌‌ها و انديشه‌‌هاي امام خميني را تدريس كرد و به معرفي اهداف انقلاب اسلامي براي جوانان علاقمند پرداخت.
شهيد شيخ راغب حرب به هيچ گروه و حزب و جريان سياسي وابسته نبود. اما هنگامي كه اسرائيلي‌‌ها در سال 1982 لبنان را اشغال كردند، به سازماندهي مقاومت و بسيج جوانان روي آورد. در مراحل اشغال لبنان تدريس علوم ديني را كنار گذاشت و با برگزاري گردهمايي‌‌هاي سياسي و ايراد سخنراني و خطبه‌‌هاي آتشين در آيين‌‌هاي نماز جمعه جوانان را به پيوستن به صفوف مقاومت تشويق كرد.

*سوال:روابط شيخ راغب حرب با مردم چگونه بود؟

*عميص: اين روابط متقابل بود. دوستدار مردم بود و مردم نيز به او عشق مي ورزيدند. به طور مثال در يكي از جلسات شبانه كه به "شب‌‌نشيني چاي‌‌خوري " شهرت داشت، شيخ راغب غيبت كرد. همه حضار مي‌‌پرسيدند چرا شيخ راغب حضور ندارد؟ روز بعد از او پرسيديم چرا در جلسه ديشب حضور نداشتيد؟ او در پاسخ گفت كه به منزل فلاني رفته بود تا او را دلجويي دهد. چرا كه ميان فلاني و شيخ راغب دلتنگي بروز كرده بود. اين يكي از نشانه‌‌هاي مثبت و ارزنده شيخ راغب حرب در رفتار با مردم مي‌‌باشد. چنانچه كسي از او بدگويي مي‌‌كرد بي‌‌درنگ به سراغ او مي‌‌رفت و مي‌‌كوشيد علت ناراحتي او را جويا شود. با همه دوست بود و هرگز به خود اجازه نمي‌‌داد كسي از رفتار و سخن او رنجيده خاطر شود. سرزمين جنوب لبنان را متعلق به همه شهروندان لبناني مي‌‌دانست. و همه را به تلاش براي آزادسازي و سازندگي اين سرزمين فرا مي‌‌خواند.

*سوال:آيا با احزاب سياسي لبنان هم ارتباط داشت؟

*عميص: از ميان احزاب سياسي لبنان، با حزب بعث طرفدار عراق دشمني داشت. اعضا و هواداران حزب بعث همواره او را تحت تعقيب قرار مي‌‌داده و براي او دردسر مي‌‌آفريدند. اما با سران ساير احزاب سياسي كه در قالب جبهه ملي فعاليت مي‌‌كردند. درباره سرنوشت لبنان و چگونگي مبارزه با اشغالگران وارد مذاكره شده بود.

*سوال:با حزب قومي سوري اجتماعي و حزب كمونيست لبنان نيز تماس داشت؟

*عميص: احزابي كه به آن اشاره كرديد در جبشيت حضور فعال نداشتند، ولي در مركز استان نبطيه حضور داشتند. ميان اين احزاب و شيخ راغب حرب خصومتي در كار نبود. ولي با سران اين احزاب گفتمان همه جانبه و سازنده داشت. از نظر فلسفي با مسئولان احزاب جبهه ملي بحث و مناظره مي‌‌كرد و فرازهايي از ديدگاه‌‌هاي فلسفي و اقتصادي شهيد صدر را براي آنان شرح مي‌‌داد.

*سوال:از شهادت شيخ راغب حرب 25 سال گذشته است. امكان دارد دستاوردهاي فكري و اجتماعي ايشان را بازگو كنيد؟

*عميص: با صراحت اعلام مي‌‌كنم كه تحول فكري شيعيان جنوب لبنان و گسترش آگاهي آنان و نيز پشتيباني از جنبش مقاومت ضد صهيونيستي و در آغوش داشتن حزب الله همه از دستاوردهاي شهيد شيخ راغب حرب و نتيجه زحمات و تلاش‌‌هاي خستگي ناپذير او مي‌‌باشد. ايشان بود كه زمينه پذيرش حزب الله و مقاومت اسلامي را در جنوب فراهم كرد. اكنون آرامگاه شيخ راغب حرب، به قبله گاه همه روحانيون متعهد و آزادي‌‌خواهان جهان تبديل شده است. امكان ندارد هيئتي به جنوب لبنان سفر كند و از آرامگاه او بازديد نكند و براي روح ايشان فاتحه قرائت نكند. روحانيون و علماي بزرگ كه به جنوب لبنان مي‌‌آيند با حضور در آرامگاه شيخ راغب حرب به مقام ايشان اداي احترام مي‌‌كنند.

ويژه نامه پاسداشت مبارزات مقاومت اسلامي لبنان در سالگرد جنگ 33 روزه ادامه مطلب