«عماد عواضه» در باره شيخ
راغب حرب مي گويد: مردم از او پرسيدند وظيفه ما چيست؟ مگر مسئوليت ملي و
ديني‌تان را نمي‌شناسيد؟ شما وظيفه داريد با اشغالگران بجنگيد. شما اكنون
از حمايت جمهوري اسلامي برخورداريد و اين يك نعمت الهي است. "
اطلاع رساني نقش
برجسته‌اي در شناساندن يك حركت پوياي مردمي، و يا يك جنبش مقاومت دارد، و
شيخ الشهداي مقاومت اسلامي لبنان براي رساندن پيام خويش به منظور آگاهي
ساختن مردم جنوب لبنان از ابعاد توطئه هاي دشمن صهيونيستي از ابزارهاي
كوناگون اطلاع رساني بهره برداري مي كرده است. استاد عماد عواضه مسئول بخش
اطلاع رساني حزب الله لبنان در اين گفت و گو با شاهد ياران ، شيوه‌هاي شهيد
راغب حرب را در زمينه روشنگري مردم مقاوم تشريح كرده است:
بقيه در ادامه
*سوال:چه شناختي از زندگي شهيد شيخ راغب حرب داريد؟
*عماد عواضه: در حقيقت شهيد شيخ راغب حرب با مبارزه و جهاد خستگي ناپذير خود معادله‌اي را به وجود آورد كه در پرتو آن اوضاع سياسي و اجتماعي و فرهنگي لبنان به كلي دگرگون گرديد. پيش از پيروزي انقلاب ا سلامي ايران با ايراد خطبههاي روشنگرانه در نماز جمعه جبشيت و معرفي اسلام ناب محمدي عصر امام خميني (ره) را در لبنان پايه گذاري كرد. او به اين مسئله خوشبين بود كه انديشه اسلام ناب محمدي در سرتاسر جهان اسلام فراگير خواهد شد.
هنگامي كه از حوزه علميه نجف اشرف به جنوب لبنان بازگشت، فرضيه جديدي را ارائه كرد كه در سطوح فكري و فرهنگي و اعتقادي شيعيان جنوب لبنان بي‌سابقه بوده است. هرگاه لب به سخن مي‌گشود، براي مردم طعم و بوي خاصي داشت. كساني كه سخنان او را استماع مي‌كردند، به اصالت و عمق آن پي مي‌بردند. احساس مي‌كردند اين سخن از سرچشمه اسلام ناب جوشيده است. احساس مي‌كردند از خط ولايت و امامت جوشيده است. در زمينه ارائه فكر پويا و انديشه سالم از همه روحانيون هم طراز خود در آن مرحله پيشي گرفت. در زمينه انديشه سياسي و تلاش براي خدمت به توده مستضعف جنوب لبنان نيز از همه سبقت گرفت. او هنر چگونه رفتار كردن با مردم را شناخته بود. ميان اقشار گوناگون جامعه مي‌رفت و به درد دل آنان گوش مي‌داد. به طور مثال ميان كشاورزان مي‌نشست و حال و وضع آنان را جويا مي‌شد. با جوانان همنشين مي‌شد و مشكلات آنان را رسيدگي مي‌كرد. گاهي به زمين فوتبال روستا مي‌رفت و با جوانان و نوجوانان مسابقه مي‌گذاشت.
از لحظه‌اي كه خبر پيروزي انقلاب اسلامي ايران انتشار يافت، شادي و خرسندي سراسر وجود شيخ راغب حرب را فرا گرفت. از دل و جان مي‌خنديد. بي‌درنگ پشت تريبون مسجد جامع جبشيت قرار گرفت و طي سخناني پيروزي انقلاب اسلامي را به همه مسلمانان جهان تبريك گفت. در اين سخنراني اعلام كرد هر روحاني لبناني كه با امام خميني (ره) بيعت نكند مشكوك است و او را خلع لباس خواهد كرد. اين يكي از موضع‌گيري‌هاي اصولي شيخ راغب حرب مي‌باشد.
اصولاً شيخ راغب حرب قبل از تأسيس حزب الله لبنان و در پي حمله اسرائيل به لبنان براي امت حزب الله نظريه پردازي مي‌كرد. چند هفته خطبه هاي نماز جمعه جبشيت را به معرفي نظريه امت حزب الله اختصاص داده بود. بنابراين ايشان اولين روحاني بود كه ديدگاه‌هاي امام خميني (ره) را در لبنان مطرح كرد. در يكي از اين سخنراني‌ها خطاب به مردم گفت: "من در سال 1982 اعلام مي‌كنم هر قطره خوني كه در منطقه جبل عامل به زمين ريخته مي‌شود، اسرائيل مسئول آن است ". او به منظور حفظ وحدت و يكپارچگي جامعه گفت: "اگر ميان يك زن و شوهر اختلاف بروز كند، مسئول آن اسرائيل است. اگر دو شهروند با يكديگر جنگ و دعوا راه بيندازند، مسئول آن اسرائيل است ". شيخ راغب با اين موضع‌گيري‌هاي سازنده، جهت گيري مردم را به سوي دشمن اصلي هدايت كرد. اسرائيل را دشمن اصلي مردم لبنان معرفي كرد. هنگامي كه كار رهنمون سازي مردم را براي مبارزه با دشمن صهيونيستي به پايان رساند، به سوي حل مشكلات مردم و رسيدگي به اوضاع آنان روي آورد. چرا كه دوستدار مردم بود، و مي‌كوشيد با افرادي كه با ديدگاه‌هاي او مخالف هستند دوست باشد.
شيخ راغب حرب دو سال قبل از شهادت، ساختار حزب الله را پايه ريزي كرد. اولين كسي بود كه لزوم پيروي از ولايت فقيه و بيعت با امام خميني را مطرح ساخت. در يكي از خطبههاي نماز جمعه جبشيت خطاب به امام خميني چنين گفت: "من به بنده رستگار خدا و اميد مسلمانان جهان امام خميني اعلام مي‌كنم كه با تو بيعت كرده‌ايم. مردم جبل عامل پيرو انقلاب اسلامي ايران هستند ". شيخ راغب حرب دو ماه قبل از شهادت از جمهوري اسلامي ايران ديدن كرد و در ديدار با امام خميني خطاب به مقام ايشان گفت: "شيعيان جبل عامل خدمت شما سلام فرستاده‌اند و با شما بيعت كرده‌اند ".
آسايش‌گاه ايتام حضرت زينب (س) در مسير راه روستاهاي جبشيت و حاروف توسط شيخ راغب حرب ساخته شد. هنگام ساخت اين مجتمع از افراد بي سرپرست در خانه خود نگهداري مي‌كرد. پشت فرمان بلدوزر و بتن ير نشست و زير بناي ساختمان اين مجتمع را پايه ريزي كرد. كودكان بي سرپرست را در بغل مي‌گرفت و براي آسايش آنان شب‌ها بيدار مي‌ماند. زيرا هنوز ساختمان قسمت خواهران تكميل نشده بود. حدود 50 دختر بي سرپرست را در خانه‌اش نگهداري مي‌كرد. اين در حالي است كه جنوب لبنان در اشغال صهيونيست‌ها قرار داشت و سربازان اسرائيلي و جاسوس‌هاي محلي او را تحت تعقيب قرار داده بودند. فعاليت‌هاي فرهنگي و اجتماعي او را زير نظر داشته و همواره به خانه او يورش مي‌آوردند.
بي ترديد مي‌توان گفت كه شهيد شيخ راغب حرب پايه گذار يك نوع استراتژي نوين براي رويارويي با دشمن صهيونيستي بود. به رغم سن كمي كه داشت، يك رهبر تمام عيار بود. تظاهرات و اعتصاباتي كه برگزار مي‌كرد، بسياري از محاسبات دشمن را نقش برآب كرد.
نگاه كنيد در سايه اشغالگري اعتصاب چه مفهومي دارد؟ اعتصاب به معني فروريزي ديوار ترس و لرز از دشمن اشغالگر است. مردم جنوب در شرايطي دست به اعتصاب مي‌زدند كه همه ملت‌هاي منطقه در يك حالت سردرگمي و سرافكندگي به‌سر مي‌بردند. حمله اسرائيل به لبنان همه ملت‌هاي منطقه را حيرت زده و سرگردان كرده بود. همه رهبران سياسي نمي‌دانستند چه واكنشي نشان دهند. دولتمردان لبنان در چنين شرايطي خود را باخته بودند، و در نتيجه اين خود باختگي موافقت‌نامه صلح با اسرائيل را امضا كردند.
در اين ميان شيخ راغب حرب سازش و ذلت را نپذيرفت. پس از بازگشت از تهران و در مسير راه به جنوب با پاسگاه نظاميان صهيونيست مستقر در ورودي شهر صيدا برخورد كرد. اما هرگز به نظاميان اسرائيل توجه نكرد. روز چهارشنبه وارد جبشيت شد. پس از يك روز استراحت شامگاه پنج‌شنبه به مسجد رفت و طي سخنان كوتاهي خريد و فروش و مصرف كالاهاي اسرائيلي را تحريم كرد. هر گونه همكاري با اشغالگران را حرام دانست. زيرا اسرائيلي‌ها پس از حمله به لبنان، انواع كالاهاي مصرفي و محصولات كشاورزي خود را وارد كشورمان كرده بودند. مردم تعجب كردند. از يكديگر مي‌پرسيدند شيخ راغب حرب چه مي‌گويد. چرا كه هيچ كسي جرات اعتراض نداشت. هيچ شهروندي جرات نفس كشيدن نداشت. ولي شيخ راغب ديوار ترس و وحشت را فرو ريخت و اعلام كرد كه در برابر اشغالگران مقاومت خواهيم كرد. اسرائيل هرگز نمي‌تواند در سرنوشت ملت ما تصميم بگيرد.
*سوال: اين موضع شخصي شيخ راغب بوده يا بر مبناي هماهنگي و همفكري با ساير محافل انقلابي و مبارز لبناني صورت مي‌گرفت؟
*عماد عواضه: شكي نيست كه شهيد شيخ راغب حرب شايستگي رهبري مردم و رهنمون سازي آنان و شايستگي اتخاذ تصميم‌گيري‌هاي سرنوشت ساز را داشت. به طور مثال در سال 1976 يكي از فرزندان خاندان عسيران كه از خانواده‌هاي فئودال سياسي و شيعه جنوب لبنان مي‌باشد مسيحي شد. عسيران تصميم گرفته بود در منطقه نبطيه يك مركز همياري كودكان بي سرپرست به منظور تبليغ مسيحيت احداث كند. ولي شيخ راغب حرب با اقدام مستقيم از تاسيس چنين مركزي جلوگيري به عمل آورد. او با انتشار بيانيه شديد اللحني با امضاي اهالي جبل عامل و مردم منطقه نبطيه فضاي مخالفت عمومي با طرح عسيران را فراهم كرد.
*سوال:شيخ راغب براي اجراي فعاليت‌هاي اسلامي از مراجع تقليد حوزه علميه نجف اشرف و يا حوزه علميه قم وكالت داشت؟
*عماد عواضه: تا آنجا كه اطلاع دارم از شهيد آيت الله سيد محمد باقر صدر وكالت شرعي داشت. با فتواي ايشان نماز جمعه در روستاي جبشيت برپا داشت. اين اولين نماز جمعه بود كه در عصر غيبت در جامعه شيعيان لبنان برپا مي‌شد، و هزاران تن از مردم جنوب در آن شركت مي‌كردند. شهيد شيخ راغب حرب به شهيد صدر و امام خميني عشق مي‌ورزيد. در خطبه‌ها و سخنراني‌هاي خود در مناسبت‌هاي گوناگون تاكيد مي‌كرد كه امام خميني رهبر و مرجع تقليد و پيشواي ماست كه اطاعت از رهنمودها و فرامين ايشان براي همه مسلمانان واجب است. هنگام بازداشت نيز اين سخن را به بازجوهاي اسرائيلي تكرار كرد. بنابراين شيخ راغب نه فقط هيچ ترس و هراسي از اسرائيلي‌ها نداشت. بلكه كاري كرد تا اسرائيلي‌ها از او بترسند. در عين حال ترس و نگراني را از اذهان مردم برطرف كرد. كاري كرد كه اسرائيلي‌ها از شيعيان جنوب حساب ببرند. كاري كرد تا مردم نسبت به عمليات مقاومت واكنش مثبت نشان دهند. اعتصاب شيخ راغب حرب، بازداشت ايشان، پيگرد ايشان و سرانجام شهادت ايشان مهمترين گام‌ها به سوي آزادي قدس مي‌باشند. شيخ راغب حرب به اسرائيلي‌ها چه گفت؟ هنگامي كه در اسارت آنان به‌سر مي‌برد گفت آزادي جنوب لبنان يك امر قطعي است. جنوب دير يا زود آزاد مي‌شود. ما در صدديم قدس را نيز آزاد كنيم. شيخ راغب اين سخن را در چه زماني بيان كرد؟ زماني اين موضع را اعلام كرد كه اسرائيلي‌ها هنوز بيروت را در اشغال داشتند. ايشان طي سخناني به مناسبت انتفاضه شهر نبطيه كه با روز عاشوراي سال 1983 مقارن بود به اسرائيلي‌ها هشدار داد اگر خون جوانان جنوب لبنان به جوش آيد، اراضي اشغالي فلسطين را در معرض تهديد جدي قرار خواهند داد. به اشغالگران هشدار داد اگر سركوب و ارعاب مردم را ادامه دهند كاري مي‌كند همه زندان‌هاي اسرائيلي از جوانان لبناني انباشته شود. از اسرائيلي‌ها خواست براي بازداشت حدود 750 هزار تن از شهروندان جنوب لبنان زندان و بازداشتگاه آماده كنند. شيخ راغب اين فرضيه را اعلام كرد اگر صد هزار تن از شهروندان جنوب لبنان شهيد شوند و بقيه در سايه عزت و سربلندي و آزادي زندگي كنند شايسته‌تر از آن است تا خوار و ذليل در سايه اشغالگران زندگي كنند. هرگاه با چشم مي‌ديد كه زنان و كودكان به سوي تانك‌هاي اسرائيلي‌ها سنگ پرتاب مي‌كنند، لبخند مي‌زد و شادي بر چهره او نمايان مي‌شد. در برابر مردم سر تعظيم فرود مي‌آورد و آنان را برترين و شايسته‌ترين مردم مي‌خواند.
*سوال: شيخ راغب براي رساندن پيام خود به ساير نقاط جنوب لبنان از چه ابزاري استفاده مي‌كرد؟
*عماد عواضه: اين يك پرسش مهمي است كه وجدان انسان را تكان مي‌دهد. از لحظه‌اي كه نشانه‌هاي آغاز انقلاب اسلامي ايران نمايان شد و تا زماني كه امام خميني(ره) از نجف اشرف خارج شد و به پاريس رفت. شيخ راغب حرب، حركت امام را لحظه به لحظه پيگيري مي‌كرد. چرا كه او آغاز انقلاب اسلامي را سرآغاز طلوع فجر صادق مسلمانان مي‌دانست. امام خميني را فجر صادق ناميد كه تاريكي و سياهي را دريده و نور درخشاني به فضاي امت اسلامي دميده است. او مي‌گفت كه اين فجر صادق، آمريكا و فرانسه و اسرائيل را به وحشت انداخته است. در يكي از خطبههاي نماز جمعه اعلام كرد اين فجر صادق شوراي همكاري خليج فارس را به وحشت انداخته است. اين فجر مسلمانان است كه اسلام را دوباره زنده كرده است. او با برگزاري تظاهرات و گردهمايي‌ها، مردم را به حمايت از انقلاب اسلامي تشويق مي‌كرد. در پيشاپيش تظاهركنندگان و دانش آموزان حركت مي‌كرد و سرود "خميني اي امام اي مجاهد اي مظهر شرف " را مي‌خواند. در نمازهاي جمعه و جماعت شعار وحدت سر مي‌داد. فعاليت‌هاي شيخ راغب حرب به جبشيت و منطقه نبطيه محدود نبود. او به همه شهرها و روستاهاي جنوب لبنان مي‌رفت و پيام انقلاب اسلامي را ابلاغ مي‌كرد. در تظاهرات و گردهمايي‌هاي بيروت شركت مي‌كرد. امام خميني را رؤياي امت اسلامي تعبير مي‌كرد كه در عصر حاضر تحقق يافته است. شاعران و اديبان را احضار مي‌كرد و از آنان مي‌خواست از امام خميني تجليل و قدرداني نمايند.
بيعت شيخ راغب حرب با امام خميني (ره) در ميان روحانيون و علماي ديني لبنان بي‌نظير است. او بيش از همه امام را شناخت و در ركاب روح الله موسوي حركت كرد. شيخ راغب، امام خميني را هديه آسماني براي نجات مستضعفين مي‌دانست. هرگاه از تهران مي‌آمد، خاطرات و گزارش سفرش را به آگاهي مردم مي‌رساند. در دوران جنگ تحميلي هر وقت به تهران دعوت مي‌شد به بيمارستان‌ها مي‌رفت و براي مجروحان جنگ خون اهدا مي‌كرد. در يكي از سفرها امام خميني (ره) مبلغي پول به شيخ راغب حرب اهدا كرد. ولي شيخ راغب اين هديه نمادين را به حساب كمك به جبهه‌هاي جنگ اهدا كرد. اين بيانگر ميزان عشق و علاقه شيخ راغب به انقلاب اسلامي است.
*سوال:از زمان حمله اسرائيل به لبنان در روز ششم ژوئن سال 1982 تا روز شهادت شيخ راغب حرب در روز 16 فوريه سال 1984 حدود دو سال زندگي كرد. در اين دو سال شاهد شكل گيري حزب الله بوده‌ايم. شيخ راغب چه نقشي در تاسيس حزب الله داشت؟
*عماد عواضه: شهيد شيخ راغب حرب در آن مرحله با بنيانگذاران حزب الله در تماس بود. با شهيد سيد عباس موسوي و سيد حسن نصر الله رهبر كنوني حزب الله همواره ديدار و گفت و گو مي‌كرد. بر اين اساس او را پس از شهادت، شيخ الشهداي مقاومت اسلامي لبنان ناميدند. در بيشتر جلسات تاسيس حزب الله حضور داشت. و ديدگاه‌هاي خود را بيان مي‌كرد. با فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامي مستقر در لبنان در تماس بود. تصاوير زيادي از ديدارها و گفت و گوهاي ايشان با فرماندهان سپاه وجود دارد. فرماندهان سپاه به طور مخفيانه به جبشيت مي‌آمدند و با شيخ ديدار و گفت و گو مي‌كردند. سيد حسن نصرالله دبير كل حزب الله در اين زمينه بارها تاكيد كرده كه مرحله شيخ راغب حرب يكي از مراحل اصلي پيروزي مقاومت اسلامي در لبنان بوده است. امكان ندارد شيخ راغب حرب را در چارچوب جبشيت محدود كنيم. او موقعيت حزب الله را در جنوب لبنان تجلي بخشيد. بنابراين او يكي از بنيانگذاران فداكار حزب الله بوده است. همان‌گونه كه در ابتداي گفت و گو به آن اشاره كردم، شيخ راغب حرب يكي از نظريه پردازان امت حزب الله و مبلغان ولايت فقيه در لبنان بود. شيعيان جنوب لبنان واژه حزب الله را اولين بار از زبان شهيد شيخ راغب حرب شنيدند.
در زماني كه جنوب لبنان به طور كامل در اشغال نظاميان صهيونيست قرار گرفت مردم از او پرسيدند چه بايد كرد؟ وظيفه ما چيست؟ شيخ در جواب گفت: "پناه بر خدا اين چه پرسشي است كه مطرح مي‌كنيد؟ مگر مسئوليت ملي و ديني‌تان را نمي‌شناسيد؟ شما وظيفه داريد با اشغالگران بجنگيد. شما اكنون از حمايت جمهوري اسلامي برخورداريد و اين يك نعمت الهي است. "
شيخ راغب حرب فقط به لبنان محدود نبود. در كنفرانس‌هاي بين‌المللي كه در تهران و ساير نقاط جهان برگزار مي‌شد، رهبران و سران جنبش‌هاي اسلامي با ايشان ديدار و مشورت مي‌كردند، از ايشان خط مشي مي‌گرفتند.
*سوال:شيخ الشهيد در زمينه وحدت مسلمانان لبنان چه گام‌هايي برداشت؟
*عماد عواضه: براي پاسخ به اين پرسش پيشنهاد مي‌كنم با برخي علماي اهل سنت لبنان كه معاصر شيخ راغب حرب بودند گفت و گو كنيد. اصولاً روابط آنان با شيخ الشهداي مقاومت اسلامي بسيار برادرانه و صميمانه بود. در همه كنفرانس‌ها كه علماي اهل سنت برگزار مي‌كردند و يا حضور داشتند شركت مي‌كرد. به مساجد برادران اهل سنت رفت و آمد داشت و در تحصن و اعتصابات آنان شركت مي‌كرد. او نماد وحدت ميان مسلمانان در سطوح گوناگون جهان بود. او در اين زمينه به رهنمودهاي امام خميني (ره) عمل مي‌كرد، و ضمن مبارزه با اشغالگران، وحدت اسلامي را در اولويت برنامه‌هاي خود قرار داده بود. زيرا بر اين باور بود كه تنها با وحدت كلمه مي‌توان سرزمين‌هاي اشغالي جنوب لبنان و فلسطين را آزاد كرد.
ويژه نامه پاسداشت مبارزات مقاومت اسلامي لبنان در سالگرد جنگ 33 روزه ادامه مطلب
بقيه در ادامه
*سوال:چه شناختي از زندگي شهيد شيخ راغب حرب داريد؟
*عماد عواضه: در حقيقت شهيد شيخ راغب حرب با مبارزه و جهاد خستگي ناپذير خود معادله‌اي را به وجود آورد كه در پرتو آن اوضاع سياسي و اجتماعي و فرهنگي لبنان به كلي دگرگون گرديد. پيش از پيروزي انقلاب ا سلامي ايران با ايراد خطبههاي روشنگرانه در نماز جمعه جبشيت و معرفي اسلام ناب محمدي عصر امام خميني (ره) را در لبنان پايه گذاري كرد. او به اين مسئله خوشبين بود كه انديشه اسلام ناب محمدي در سرتاسر جهان اسلام فراگير خواهد شد.
هنگامي كه از حوزه علميه نجف اشرف به جنوب لبنان بازگشت، فرضيه جديدي را ارائه كرد كه در سطوح فكري و فرهنگي و اعتقادي شيعيان جنوب لبنان بي‌سابقه بوده است. هرگاه لب به سخن مي‌گشود، براي مردم طعم و بوي خاصي داشت. كساني كه سخنان او را استماع مي‌كردند، به اصالت و عمق آن پي مي‌بردند. احساس مي‌كردند اين سخن از سرچشمه اسلام ناب جوشيده است. احساس مي‌كردند از خط ولايت و امامت جوشيده است. در زمينه ارائه فكر پويا و انديشه سالم از همه روحانيون هم طراز خود در آن مرحله پيشي گرفت. در زمينه انديشه سياسي و تلاش براي خدمت به توده مستضعف جنوب لبنان نيز از همه سبقت گرفت. او هنر چگونه رفتار كردن با مردم را شناخته بود. ميان اقشار گوناگون جامعه مي‌رفت و به درد دل آنان گوش مي‌داد. به طور مثال ميان كشاورزان مي‌نشست و حال و وضع آنان را جويا مي‌شد. با جوانان همنشين مي‌شد و مشكلات آنان را رسيدگي مي‌كرد. گاهي به زمين فوتبال روستا مي‌رفت و با جوانان و نوجوانان مسابقه مي‌گذاشت.
از لحظه‌اي كه خبر پيروزي انقلاب اسلامي ايران انتشار يافت، شادي و خرسندي سراسر وجود شيخ راغب حرب را فرا گرفت. از دل و جان مي‌خنديد. بي‌درنگ پشت تريبون مسجد جامع جبشيت قرار گرفت و طي سخناني پيروزي انقلاب اسلامي را به همه مسلمانان جهان تبريك گفت. در اين سخنراني اعلام كرد هر روحاني لبناني كه با امام خميني (ره) بيعت نكند مشكوك است و او را خلع لباس خواهد كرد. اين يكي از موضع‌گيري‌هاي اصولي شيخ راغب حرب مي‌باشد.
اصولاً شيخ راغب حرب قبل از تأسيس حزب الله لبنان و در پي حمله اسرائيل به لبنان براي امت حزب الله نظريه پردازي مي‌كرد. چند هفته خطبه هاي نماز جمعه جبشيت را به معرفي نظريه امت حزب الله اختصاص داده بود. بنابراين ايشان اولين روحاني بود كه ديدگاه‌هاي امام خميني (ره) را در لبنان مطرح كرد. در يكي از اين سخنراني‌ها خطاب به مردم گفت: "من در سال 1982 اعلام مي‌كنم هر قطره خوني كه در منطقه جبل عامل به زمين ريخته مي‌شود، اسرائيل مسئول آن است ". او به منظور حفظ وحدت و يكپارچگي جامعه گفت: "اگر ميان يك زن و شوهر اختلاف بروز كند، مسئول آن اسرائيل است. اگر دو شهروند با يكديگر جنگ و دعوا راه بيندازند، مسئول آن اسرائيل است ". شيخ راغب با اين موضع‌گيري‌هاي سازنده، جهت گيري مردم را به سوي دشمن اصلي هدايت كرد. اسرائيل را دشمن اصلي مردم لبنان معرفي كرد. هنگامي كه كار رهنمون سازي مردم را براي مبارزه با دشمن صهيونيستي به پايان رساند، به سوي حل مشكلات مردم و رسيدگي به اوضاع آنان روي آورد. چرا كه دوستدار مردم بود، و مي‌كوشيد با افرادي كه با ديدگاه‌هاي او مخالف هستند دوست باشد.
شيخ راغب حرب دو سال قبل از شهادت، ساختار حزب الله را پايه ريزي كرد. اولين كسي بود كه لزوم پيروي از ولايت فقيه و بيعت با امام خميني را مطرح ساخت. در يكي از خطبههاي نماز جمعه جبشيت خطاب به امام خميني چنين گفت: "من به بنده رستگار خدا و اميد مسلمانان جهان امام خميني اعلام مي‌كنم كه با تو بيعت كرده‌ايم. مردم جبل عامل پيرو انقلاب اسلامي ايران هستند ". شيخ راغب حرب دو ماه قبل از شهادت از جمهوري اسلامي ايران ديدن كرد و در ديدار با امام خميني خطاب به مقام ايشان گفت: "شيعيان جبل عامل خدمت شما سلام فرستاده‌اند و با شما بيعت كرده‌اند ".
آسايش‌گاه ايتام حضرت زينب (س) در مسير راه روستاهاي جبشيت و حاروف توسط شيخ راغب حرب ساخته شد. هنگام ساخت اين مجتمع از افراد بي سرپرست در خانه خود نگهداري مي‌كرد. پشت فرمان بلدوزر و بتن ير نشست و زير بناي ساختمان اين مجتمع را پايه ريزي كرد. كودكان بي سرپرست را در بغل مي‌گرفت و براي آسايش آنان شب‌ها بيدار مي‌ماند. زيرا هنوز ساختمان قسمت خواهران تكميل نشده بود. حدود 50 دختر بي سرپرست را در خانه‌اش نگهداري مي‌كرد. اين در حالي است كه جنوب لبنان در اشغال صهيونيست‌ها قرار داشت و سربازان اسرائيلي و جاسوس‌هاي محلي او را تحت تعقيب قرار داده بودند. فعاليت‌هاي فرهنگي و اجتماعي او را زير نظر داشته و همواره به خانه او يورش مي‌آوردند.
بي ترديد مي‌توان گفت كه شهيد شيخ راغب حرب پايه گذار يك نوع استراتژي نوين براي رويارويي با دشمن صهيونيستي بود. به رغم سن كمي كه داشت، يك رهبر تمام عيار بود. تظاهرات و اعتصاباتي كه برگزار مي‌كرد، بسياري از محاسبات دشمن را نقش برآب كرد.
نگاه كنيد در سايه اشغالگري اعتصاب چه مفهومي دارد؟ اعتصاب به معني فروريزي ديوار ترس و لرز از دشمن اشغالگر است. مردم جنوب در شرايطي دست به اعتصاب مي‌زدند كه همه ملت‌هاي منطقه در يك حالت سردرگمي و سرافكندگي به‌سر مي‌بردند. حمله اسرائيل به لبنان همه ملت‌هاي منطقه را حيرت زده و سرگردان كرده بود. همه رهبران سياسي نمي‌دانستند چه واكنشي نشان دهند. دولتمردان لبنان در چنين شرايطي خود را باخته بودند، و در نتيجه اين خود باختگي موافقت‌نامه صلح با اسرائيل را امضا كردند.
در اين ميان شيخ راغب حرب سازش و ذلت را نپذيرفت. پس از بازگشت از تهران و در مسير راه به جنوب با پاسگاه نظاميان صهيونيست مستقر در ورودي شهر صيدا برخورد كرد. اما هرگز به نظاميان اسرائيل توجه نكرد. روز چهارشنبه وارد جبشيت شد. پس از يك روز استراحت شامگاه پنج‌شنبه به مسجد رفت و طي سخنان كوتاهي خريد و فروش و مصرف كالاهاي اسرائيلي را تحريم كرد. هر گونه همكاري با اشغالگران را حرام دانست. زيرا اسرائيلي‌ها پس از حمله به لبنان، انواع كالاهاي مصرفي و محصولات كشاورزي خود را وارد كشورمان كرده بودند. مردم تعجب كردند. از يكديگر مي‌پرسيدند شيخ راغب حرب چه مي‌گويد. چرا كه هيچ كسي جرات اعتراض نداشت. هيچ شهروندي جرات نفس كشيدن نداشت. ولي شيخ راغب ديوار ترس و وحشت را فرو ريخت و اعلام كرد كه در برابر اشغالگران مقاومت خواهيم كرد. اسرائيل هرگز نمي‌تواند در سرنوشت ملت ما تصميم بگيرد.
*سوال: اين موضع شخصي شيخ راغب بوده يا بر مبناي هماهنگي و همفكري با ساير محافل انقلابي و مبارز لبناني صورت مي‌گرفت؟
*عماد عواضه: شكي نيست كه شهيد شيخ راغب حرب شايستگي رهبري مردم و رهنمون سازي آنان و شايستگي اتخاذ تصميم‌گيري‌هاي سرنوشت ساز را داشت. به طور مثال در سال 1976 يكي از فرزندان خاندان عسيران كه از خانواده‌هاي فئودال سياسي و شيعه جنوب لبنان مي‌باشد مسيحي شد. عسيران تصميم گرفته بود در منطقه نبطيه يك مركز همياري كودكان بي سرپرست به منظور تبليغ مسيحيت احداث كند. ولي شيخ راغب حرب با اقدام مستقيم از تاسيس چنين مركزي جلوگيري به عمل آورد. او با انتشار بيانيه شديد اللحني با امضاي اهالي جبل عامل و مردم منطقه نبطيه فضاي مخالفت عمومي با طرح عسيران را فراهم كرد.
*سوال:شيخ راغب براي اجراي فعاليت‌هاي اسلامي از مراجع تقليد حوزه علميه نجف اشرف و يا حوزه علميه قم وكالت داشت؟
*عماد عواضه: تا آنجا كه اطلاع دارم از شهيد آيت الله سيد محمد باقر صدر وكالت شرعي داشت. با فتواي ايشان نماز جمعه در روستاي جبشيت برپا داشت. اين اولين نماز جمعه بود كه در عصر غيبت در جامعه شيعيان لبنان برپا مي‌شد، و هزاران تن از مردم جنوب در آن شركت مي‌كردند. شهيد شيخ راغب حرب به شهيد صدر و امام خميني عشق مي‌ورزيد. در خطبه‌ها و سخنراني‌هاي خود در مناسبت‌هاي گوناگون تاكيد مي‌كرد كه امام خميني رهبر و مرجع تقليد و پيشواي ماست كه اطاعت از رهنمودها و فرامين ايشان براي همه مسلمانان واجب است. هنگام بازداشت نيز اين سخن را به بازجوهاي اسرائيلي تكرار كرد. بنابراين شيخ راغب نه فقط هيچ ترس و هراسي از اسرائيلي‌ها نداشت. بلكه كاري كرد تا اسرائيلي‌ها از او بترسند. در عين حال ترس و نگراني را از اذهان مردم برطرف كرد. كاري كرد كه اسرائيلي‌ها از شيعيان جنوب حساب ببرند. كاري كرد تا مردم نسبت به عمليات مقاومت واكنش مثبت نشان دهند. اعتصاب شيخ راغب حرب، بازداشت ايشان، پيگرد ايشان و سرانجام شهادت ايشان مهمترين گام‌ها به سوي آزادي قدس مي‌باشند. شيخ راغب حرب به اسرائيلي‌ها چه گفت؟ هنگامي كه در اسارت آنان به‌سر مي‌برد گفت آزادي جنوب لبنان يك امر قطعي است. جنوب دير يا زود آزاد مي‌شود. ما در صدديم قدس را نيز آزاد كنيم. شيخ راغب اين سخن را در چه زماني بيان كرد؟ زماني اين موضع را اعلام كرد كه اسرائيلي‌ها هنوز بيروت را در اشغال داشتند. ايشان طي سخناني به مناسبت انتفاضه شهر نبطيه كه با روز عاشوراي سال 1983 مقارن بود به اسرائيلي‌ها هشدار داد اگر خون جوانان جنوب لبنان به جوش آيد، اراضي اشغالي فلسطين را در معرض تهديد جدي قرار خواهند داد. به اشغالگران هشدار داد اگر سركوب و ارعاب مردم را ادامه دهند كاري مي‌كند همه زندان‌هاي اسرائيلي از جوانان لبناني انباشته شود. از اسرائيلي‌ها خواست براي بازداشت حدود 750 هزار تن از شهروندان جنوب لبنان زندان و بازداشتگاه آماده كنند. شيخ راغب اين فرضيه را اعلام كرد اگر صد هزار تن از شهروندان جنوب لبنان شهيد شوند و بقيه در سايه عزت و سربلندي و آزادي زندگي كنند شايسته‌تر از آن است تا خوار و ذليل در سايه اشغالگران زندگي كنند. هرگاه با چشم مي‌ديد كه زنان و كودكان به سوي تانك‌هاي اسرائيلي‌ها سنگ پرتاب مي‌كنند، لبخند مي‌زد و شادي بر چهره او نمايان مي‌شد. در برابر مردم سر تعظيم فرود مي‌آورد و آنان را برترين و شايسته‌ترين مردم مي‌خواند.
*سوال: شيخ راغب براي رساندن پيام خود به ساير نقاط جنوب لبنان از چه ابزاري استفاده مي‌كرد؟
*عماد عواضه: اين يك پرسش مهمي است كه وجدان انسان را تكان مي‌دهد. از لحظه‌اي كه نشانه‌هاي آغاز انقلاب اسلامي ايران نمايان شد و تا زماني كه امام خميني(ره) از نجف اشرف خارج شد و به پاريس رفت. شيخ راغب حرب، حركت امام را لحظه به لحظه پيگيري مي‌كرد. چرا كه او آغاز انقلاب اسلامي را سرآغاز طلوع فجر صادق مسلمانان مي‌دانست. امام خميني را فجر صادق ناميد كه تاريكي و سياهي را دريده و نور درخشاني به فضاي امت اسلامي دميده است. او مي‌گفت كه اين فجر صادق، آمريكا و فرانسه و اسرائيل را به وحشت انداخته است. در يكي از خطبههاي نماز جمعه اعلام كرد اين فجر صادق شوراي همكاري خليج فارس را به وحشت انداخته است. اين فجر مسلمانان است كه اسلام را دوباره زنده كرده است. او با برگزاري تظاهرات و گردهمايي‌ها، مردم را به حمايت از انقلاب اسلامي تشويق مي‌كرد. در پيشاپيش تظاهركنندگان و دانش آموزان حركت مي‌كرد و سرود "خميني اي امام اي مجاهد اي مظهر شرف " را مي‌خواند. در نمازهاي جمعه و جماعت شعار وحدت سر مي‌داد. فعاليت‌هاي شيخ راغب حرب به جبشيت و منطقه نبطيه محدود نبود. او به همه شهرها و روستاهاي جنوب لبنان مي‌رفت و پيام انقلاب اسلامي را ابلاغ مي‌كرد. در تظاهرات و گردهمايي‌هاي بيروت شركت مي‌كرد. امام خميني را رؤياي امت اسلامي تعبير مي‌كرد كه در عصر حاضر تحقق يافته است. شاعران و اديبان را احضار مي‌كرد و از آنان مي‌خواست از امام خميني تجليل و قدرداني نمايند.
بيعت شيخ راغب حرب با امام خميني (ره) در ميان روحانيون و علماي ديني لبنان بي‌نظير است. او بيش از همه امام را شناخت و در ركاب روح الله موسوي حركت كرد. شيخ راغب، امام خميني را هديه آسماني براي نجات مستضعفين مي‌دانست. هرگاه از تهران مي‌آمد، خاطرات و گزارش سفرش را به آگاهي مردم مي‌رساند. در دوران جنگ تحميلي هر وقت به تهران دعوت مي‌شد به بيمارستان‌ها مي‌رفت و براي مجروحان جنگ خون اهدا مي‌كرد. در يكي از سفرها امام خميني (ره) مبلغي پول به شيخ راغب حرب اهدا كرد. ولي شيخ راغب اين هديه نمادين را به حساب كمك به جبهه‌هاي جنگ اهدا كرد. اين بيانگر ميزان عشق و علاقه شيخ راغب به انقلاب اسلامي است.
*سوال:از زمان حمله اسرائيل به لبنان در روز ششم ژوئن سال 1982 تا روز شهادت شيخ راغب حرب در روز 16 فوريه سال 1984 حدود دو سال زندگي كرد. در اين دو سال شاهد شكل گيري حزب الله بوده‌ايم. شيخ راغب چه نقشي در تاسيس حزب الله داشت؟
*عماد عواضه: شهيد شيخ راغب حرب در آن مرحله با بنيانگذاران حزب الله در تماس بود. با شهيد سيد عباس موسوي و سيد حسن نصر الله رهبر كنوني حزب الله همواره ديدار و گفت و گو مي‌كرد. بر اين اساس او را پس از شهادت، شيخ الشهداي مقاومت اسلامي لبنان ناميدند. در بيشتر جلسات تاسيس حزب الله حضور داشت. و ديدگاه‌هاي خود را بيان مي‌كرد. با فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامي مستقر در لبنان در تماس بود. تصاوير زيادي از ديدارها و گفت و گوهاي ايشان با فرماندهان سپاه وجود دارد. فرماندهان سپاه به طور مخفيانه به جبشيت مي‌آمدند و با شيخ ديدار و گفت و گو مي‌كردند. سيد حسن نصرالله دبير كل حزب الله در اين زمينه بارها تاكيد كرده كه مرحله شيخ راغب حرب يكي از مراحل اصلي پيروزي مقاومت اسلامي در لبنان بوده است. امكان ندارد شيخ راغب حرب را در چارچوب جبشيت محدود كنيم. او موقعيت حزب الله را در جنوب لبنان تجلي بخشيد. بنابراين او يكي از بنيانگذاران فداكار حزب الله بوده است. همان‌گونه كه در ابتداي گفت و گو به آن اشاره كردم، شيخ راغب حرب يكي از نظريه پردازان امت حزب الله و مبلغان ولايت فقيه در لبنان بود. شيعيان جنوب لبنان واژه حزب الله را اولين بار از زبان شهيد شيخ راغب حرب شنيدند.
در زماني كه جنوب لبنان به طور كامل در اشغال نظاميان صهيونيست قرار گرفت مردم از او پرسيدند چه بايد كرد؟ وظيفه ما چيست؟ شيخ در جواب گفت: "پناه بر خدا اين چه پرسشي است كه مطرح مي‌كنيد؟ مگر مسئوليت ملي و ديني‌تان را نمي‌شناسيد؟ شما وظيفه داريد با اشغالگران بجنگيد. شما اكنون از حمايت جمهوري اسلامي برخورداريد و اين يك نعمت الهي است. "
شيخ راغب حرب فقط به لبنان محدود نبود. در كنفرانس‌هاي بين‌المللي كه در تهران و ساير نقاط جهان برگزار مي‌شد، رهبران و سران جنبش‌هاي اسلامي با ايشان ديدار و مشورت مي‌كردند، از ايشان خط مشي مي‌گرفتند.
*سوال:شيخ الشهيد در زمينه وحدت مسلمانان لبنان چه گام‌هايي برداشت؟
*عماد عواضه: براي پاسخ به اين پرسش پيشنهاد مي‌كنم با برخي علماي اهل سنت لبنان كه معاصر شيخ راغب حرب بودند گفت و گو كنيد. اصولاً روابط آنان با شيخ الشهداي مقاومت اسلامي بسيار برادرانه و صميمانه بود. در همه كنفرانس‌ها كه علماي اهل سنت برگزار مي‌كردند و يا حضور داشتند شركت مي‌كرد. به مساجد برادران اهل سنت رفت و آمد داشت و در تحصن و اعتصابات آنان شركت مي‌كرد. او نماد وحدت ميان مسلمانان در سطوح گوناگون جهان بود. او در اين زمينه به رهنمودهاي امام خميني (ره) عمل مي‌كرد، و ضمن مبارزه با اشغالگران، وحدت اسلامي را در اولويت برنامه‌هاي خود قرار داده بود. زيرا بر اين باور بود كه تنها با وحدت كلمه مي‌توان سرزمين‌هاي اشغالي جنوب لبنان و فلسطين را آزاد كرد.
ويژه نامه پاسداشت مبارزات مقاومت اسلامي لبنان در سالگرد جنگ 33 روزه
