بهنوش خرمروز: هر یک از ما در مورد توانایی خود باورهایی داریم که به احتمال زیاد تا به حال متوجه حضور آنها در زندگی خود شدهایم. برخی فکر میکنند چون عملکرد بدی دارند، دوست داشتنی نیستند، ضعیف هستند و مانند اینها، در کارهای خود موفق نمیشوند و شانس زیادی ندارند. خب، البته بدشانسیهای زندگی این افراد هم اغلب کم نیست. اما واقعا زندگی این افراد با دیگران فرق دارد؟
بر اساس گزارشی که ساینسدیلی منتشر کرده، عصبشناسان در مطالعهای جدید، بررسی کردهاند که نقش بدبینی و خوشبینی یا در حقیقت انتظار ما برای وقایع خوب و بد، چه تاثیری روی مغز، عملکرد و تصمیمگیری ما دارد.
آنها یک بازی رایانهای طراحی کردند که مراحل مختلفی دارد و با پیشرفت بازی دائم پیچیدهتر میشود. تا جایی که خود محققین اعلام کردهاند حتی خودشان هم نمیتوانند در این بازی برنده شوند! هر مرحله، پاداش یا جریمههای متفاوتی دارد، مثلا بردن یک مرحله ممکن است 5 دلار پاداش و باختن در آن یک دلار جریمه داشته باشد در حالی که در یک مرحله دیگر، بردن تنها یک دلار پاداش و باختن 5 دلار جریمه دارد. قبل از هر محله برای افراد میزان پاداش و جریمه توضیح داده میشد.
بعد از این که افراد هر مرحله را پشت سر میگذاشتند، فرمی را پر میکردند و میگفتند که به نظر خودشان تا چه حد خوب و یا بد عمل کردهاند. اولین نکته جالب در این مطالعه این است که ارزیابیهای افراد از عملکردشان اغلب غیرواقعی بود. یعنی بین کسی که گفته بود خیلی عالی بازی کرده با کسی که گفته بود افتضاح بازی کرده، در عمل در نتیجه واقعی بازی چندان تفاوتی نبوده است!
تصویربرداری به شیوه ام.آر.آی عملکردی از مغز این افراد نشان میدهد که افرادی که عملکرد خود را خوب ارزیابی میکنند، در مراحلی از بازی که پاداش بیشتر است، فعالیت مغزی بیشتری دارند در حالی که افراد بدبین، وقتی جریمهها بیشتر باشد مغزشان بیشتر درگیر میشود.
در حقیقت، به نظر میرسد که افراد خوشبین، به استقبال موقعیتهای خوشایند و پاداشدهنده میروند و برای این موقعیتها بیشتر تلاش میکنند و برنامهریزی مغزی بهتری برای این موقعیتها دارند، در حالی که بدبینها برای موقعیتهای بد آماده میشوند و طوری برنامهریزی مغزی میکنند که یک شکستخورده باشند، یعنی درست همان طور که خودشان باور دارند که هستند.