اختراع خط، کتيبه‌نويسي، اختراع ماشين چاپ، اختراع تلگراف، تلفن و دست آخر تلويزيون و اينترنت تلاشي براي رسيدن به يک ارتباط بهتر بوده است. اما ارتباطات غيرشفاهي خاصيت ديگري هم دارند و آن ماندگاري کلام است. يعني يک کتاب تا سال‌ها مي‌تواند ايجادکننده ارتباط باشد. حال يک سوال مطرح است در دنياي فناوري اطلاعات و به‌طور مشخص در اينترنت، پس از مرگ اطلاعات افراد چه مي‌شود؟ و يا پرسش کوچکي مانند اين‌که آيا اينترنت به‌درد اموات هم مي‌خورد؟! زندگي آنلاين پس از مرگ تقريبا تمام افرادي که با اينترنت سر و کار دارند مي‌دانند که اطلاعات و سابقه نامه‌نگاري‌هاي الکترونيکي، حضور در شبکه‌هاي اجتماعي و اين نوع فعاليت‌ها باعث مي‌شود شخصيت ما در فضاي مجازي پيکربندي شود. بعنوان مثال در زمان دانشجويي يا دانش‌آموزي، اطلاعات مربوط به واحدهاي درسي و ارتباط با دوستان حجم غالب ارتباطات ما را تشکيل مي‌دهد و همين‌طور در زمان اشتغال يا در زمان‌هاي خاص ديگر، محتواي ارتباطات ما نيز تغيير مي‌کند. اما در کل پس از چندين سال زندگي آنلاين به نقطه‌اي مي‌رسيم که جبر زيستي بر اختيار نفس‌مان غلبه مي‌كند و (دور از جان شما) مي‌ميريم. اما در آن زمان اطلاعات ما چه خواهد شد؟ هويت ديجيتال ما در دنياي شبکه‌هاي اجتماعي چقدر عمر دارد؟ و اصلا اگر کسي خواست پس از مرگ يادي از ما کند، کجاي اينترنت را بايد بگردد؟ ارثيه ديجيتالي هنگام ثبت‌نام در شبکه هاي اجتماعي و سرويس‌هاي پست الکترونيکي، در قوانيني که 99درصد ما نخوانده تاييد مي‌کنيم، شرايط نگهداري اطلاعات پس از فوت ذکر شده که با کمي تفاوت در همه آنها يکسان است. بيشتر اين سرويس‌دهندگان (البته از نوع معتبر) بنابر قوانين کشوري که در آن ثبت شده‌اند، موظف به نگهداري اطلاعات و تبعيت از احکام دادگاه‌هاي آن کشور هستند. از آنجا که گوگل به‌نوعي يكي از خدمات‌دهندگان بزرگ اينترنت است و فعاليت ها و برنامه‌هاي او به بقيه خط مي‌دهد که چه کنند، بايد ديد او چه مي‌کند؟ گوگل در صورت فوت و يا فقدان صاحب حساب کاربري با درخواست خانواده وي و حکم رسمي از دادگاه فدرال آمريکا و يا يک دادگاه بين‌المللي مبني بر تاييد فوت شخص و تاييد هويت وارث، اطلاعات کاربري را بصورت ذخيره‌شده در يک ديسک نوري براي وارث ارسال مي‌کند . البته بنا به گفته يکي از مديران گوگل در وبلاگ خود «اين کار براي ما هزينه زيادي دارد، زيرا تعداد زيادي از کاربران فوت مي‌کنند و شايد دادن پسورد به خانواده متوفي راه‌حل بهتري باشد.» البته گوگل فعاليت‌هايي مانند تاييد حساب کاربري با ارسال پيامک به موبايل فرد را بعنوان يکي از راه‌هاي دسترسي خانواده وي به اطلاعات او در زمان فقدان قرار داده اما اگر کسي بخواهد به اسناد کشف شده در پست الکترونيکي فرد استناد کند، بهتر است مراحل قانوني آن را طي کند. سرويس‌دهنده‌هايي مثل ياهو و AOL نيز روش قانوني را براي بازماندگان در نظر گرفته‌اند. شخصيت اجتماعي آنلاين کساني که با شبکه‌هاي اجتماعي کار نمي‌کنند، اصولا درنمي‌يابند که شخصيت آنلاين چيست؟ اما در جامعه شبکه‌هاي اجتماعي پس از مدتي با برخي همسايه و دوست مي‌شويد و با برخي دشمن و با برخي ديگر هم‌محل. پس از فوت نيز اطلاعات شما در دسترس خواهد بود با اين تفاوت که ديگر نمي‌توانيد به دوستان عکس‌العمل نشان دهيد. فيس‌بوك، بزرگ‌ترين شبکه اجتماعي در حال حاضر بيش از نيم ميليارد عضو دارد که بنا به گفته گردانندگان آن حداقل چهار پنجم اعضاي آن بصورت ماهيانه فعال هستند. اما با نرخ مرگ‌ومير طبيعي، ميزان افرادي که تنها در اين شبکه بوده و ديگر نيستند، به چندهزار نفر در ماه مي‌رسد. براي همين از سال گذشته اين شبکه تصميم گرفت براي اعضاي فوت شده يک صفحه ايجاد کند. البته نه يک صفحه جديد بلکه همان صفحه قبلي را براي دوستان قبلي قابل دسترسي مي‌کند و ديگر امکان تغيير يا حذف آن وجود ندارد. افراد مي‌توانند با ارسال گزارش به فيس‌بوک در صفحه مخصوص، ضمن اعلام نوع وابستگي به فرد يک گواهي از فوت او مانند خبري در يک سايت معتبر يا آگهي چاپ شده ارائه کنند و البته در صورت ارسال گزارش جعلي، شخص گزارش‌دهنده از فيس‌بوک اخراج مي‌شود. ماکس کلي يكي از مسوولان فيس‌بوک در وبلاگ رسمي اين سايت نوشته است: «هنگامي كه فردي از دنيا مي‌رود و ما را ترک مي‌کند، از خاطرات ما يا سايت‌هاي اجتماعي ما بيرون نمي‌رود.» او مي‌افزايد: «منظور ما هم از خلق صفحه‌هاي يادبود (در فيس‌بوک) اين است که مردم بتوانند خاطرات خود را از عزيزانشان ثبت و حفظ کنند و ديگران را هم در اين خاطرات سهيم کنند.» پس از اين‌که صفحه شخصي يک عضو فوت شده فيس‌بوک به صفحه يادبود تبديل شود، شرايط و محدوديت‌هاي دسترسي به اين صفحه تغيير خواهد کرد، به‌نحوي که تنها دوستان تاييد شده، امکان دسترسي به آن را خواهند داشت.بخشي از اطلاعات شخصي عضو فوت شده مانند نشاني ايميل يا شماره تلفن و موبايل او هنگام ثبت صفحه يادبود حذف مي‌شود و پروفايل او هم ديگر در بخشي که به کاربران پيشنهاد و يادآوري مي‌شود که با دوستان خود ارتباط برقرار کنند، ظاهر نمي‌شود. معمولا سيستم‌هاي تماشاي برنامه زنده مربوط به مسابقات ورزشي است؛ اما نه هميشه! يك شركت كفن و دفن در ايرلند شمالي مراسم خاكسپاري را به‌طور زنده از طريق اينترنت پخش مي‌كند و با اين اقدام امکان دسترسي خويشاوندان به مراسم تدفين را از هر جاي جهان فراهم مي‌آورد. در آغاز کار فقط مردم آفريقا، نيوزيلند، اسپانيا، استراليا و كانادا مي‌توانستند مراسم خاكسپاري درگذشتگان خود را در Newtownards وBangor دو شهر بخش (كانتي‌داون) ايرلند شمالي مشاهده كنند، اما در حال حاضر مناطق مورد حمايت گسترش يافته است. اين شرکت براي برخي از مراسم بصورت دعوتنامه عمل مي‌کند و تنها افرادي که رمز عبور داشته باشند مي‌توانند اين مراسم را ببينند. بنا بر گزارش بي‌بي‌سي، شبكه‌اي از دوربين‌ها و ميكروفن‌ها در كليساهاي برگزاركننده مراسم نصب مي‌شود. وب سايت به‌جاي سنگ قبر؟ همان‌طور که در ايران پنجشنبه آخر سال طبق يک آيين باستاني مخصوص زيارت اهل قبور است، در چين نيز هر ساله در 5 مارس، مردم به‌طور سنتي با رفتن به گورستان‌ها يادي از عزيزان از دست‌رفته خود مي‌کنند. اما سال گذشته يک شرکت چيني اقدام به برگزاري مراسم کفن و دفن آنلاين کرد. سايت نت‌ور حدود 80 هزار مراسم و آيين مختلف را به مخاطب پيشنهاد مي‌دهد. مدير اين سايت به خبرگزاري شين‌هوا گفته است: «گراميداشت ياد از دست‌رفتگان از طريق اينترنت در مقايسه با حضور در گورستان‌ها فوايدي دارد مانند اين‌که محدوديت زماني و فضايي ندارد و مي‌تواند شامل اطلاعات بيشتري درباره شخص متوفي باشد تا اطلاعاتي که به روي سنگ قبر حک مي‌شود. تلويزيون مردگان شايد بتوان مزاياي فناوري‌هاي الکترونيکي براي مردگان را در شبكه‌هاي تلويزيوني هم ديد. چرا که در آلمان شبکه‌اي به‌نام «اتوس» از اوايل سال 2008 مخصوص اموات راه‌اندازي شده تا به اين وسيله مراسم مختلف، زندگي‌نامه اموات مشهور و شهروندان معمولي، آگهي ترحيم و برنامه‌هاي مرتبط را پخش کند. بهشت‌زهرا آنلاين چند نفر همنام با شما در بهشت زهرا دفن شده‌اند؟ آنلاين بودن تقريبا به همه جاي کشور ما هم سرايت کرده و يکي از آن مکان‌ها، بهشت‌زهراي تهران است. سازمان بهشت‌زهرا اقدام به راه‌اندازي سيستم جستجوي اموات در سايت خود کرده تا بدون سردرگمي بتوانيد با وارد کردن نام متوفي محل دفن او را بيابيد. البته کار کمي راحت‌تر هم شده، چرا که نرم‌افزار اين کار براي موبايل هم ارائه شده است (پيشتر آن را در صفحه موبايل معرفي كرده‌ايم). اين برنامه از سري نرم‌افزار‌هاي سيستم عامل جاوا است که مي‌تواند در بيشتر گوشي‌هاي موجود فعال باشد. بنا به گفته يکي از مسوولان اين سازمان، هم‌اکنون اموات از محل شستشو و غسالخانه با يک ميکروچيپ مجهز به فناوري RFID کنترل مي‌شوند تا به محل مورد نظر دفن برسند. اين سامانه را مي‌توانيد در اين نشاني ببينيد:
سعيد نوري آزاد(كليك)
کفن و دفن آنلاين
