اگر قرار باشد به يک آدم نمره بدهيد، اول به رفتار و اخلاقش نگاه ميکنيد. بعد اگر رفتارش به دلتان بنشيند، ميگوييد خوب است يا بد. اصلا خوب بودن و بد بودن آدم ها، يا دوست داشتن يا نداشتن آنها، بستگي بسيار زيادي با رفتار و اخلاقي که آن ها به ما نشان ميدهند دارد. چون همين رفتار و اخلاق است، که ميتواند آنها را پيش ما محبوب کند يا از چشم ما بيندازد و باعث شوند دوستشان داشته باشيم يا از آنها متنفر باشيم. حسن خلق يا اخلاق نيکو داشتن، يکي از صفتهايي است که آدمها را عزيز ميکند هم براي مردم، هم براي خدا.
بقيه در ادامه
بعضي آدمها هستند که همه دوستشان دارند، فرقي نميکند بزرگ يا کوچک، زن يا مرد، دوست يا دشمن! اصلا همه جور آدم، با مدلهاي مختلف، از اينکه با آنها باشند خوشحال هستند و از تعامل با آنها لذت ميبرند. ويژگي مهم اين آدمها خلق و خويشان است. آدمهاي خوش اخلاق و خوشرو، براي همه دوست داشتني و عزيز هستند، همه آنها را قبول دارند، دوستان زيادي دارند، کسي از آنها متنفر نيست، کسي تلاش نميکند زيرآبشان را بزند و... همه ما دوست داريم به جايي برسيم که محبوب قلبها شويم. يعني تبديل شويم به يک آدم دوست داشتني، که همه به ما احترام ميگذارند. حسن خلق از آن صفتهايي است که ميتواند آدم را محبوب کند. حسن خلق در گفتن خيلي ساده و راحت است، اما در عمل هر کسي نميتواند آن را داشته باشد، چون آدمهايي که حسن خلق دارند، معمولا روح بزرگ و پاکي هم دارند. حسن خلق يکي از ويژگيهاي آدمهاي مؤمن است، اين ويژگي آن قدر مهم است که امام علي(ع) فرمودند: کاملترين شما از نظر ايمان کسي است که اخلاقش نيکوتر باشد. حسن خلق از نظر بزرگان آن است که، انسان با گشاده رويي و چهره شاد و زبان نرم و ملايم، با مردم روبهرو شود و در هر جايي با هر کسي، به خوبي و خوش رويي برخورد کند. اين حسن خلق داشتن و اخلاق خوب داشتن آن قدر مهم است که پيامبر اکرم(ص) فرمودند: اولين چيزي که در روز قيامت در کفه ترازوي انسان گذاشته ميشود و آن را وزن ميکنند اخلاق خوب او ميباشد.
در مقابل آدمهايي که خوشرو هستند، آدمهاي بد اخلاق و ترش رويي هم وجود دارند که با يک من عسل هم خورده نميشوند، اين جور آدمها قابليت اين را دارند که زيرآبشان خورده شود! چون همه از آنها متنفر هستند، سخنان خشک و خشن ميگويند و حرفهايشان فاقد لطف و محبت است، به همين دليل کمتر با کسي دوست ميشوند، کمتر مورد احترام اطرافيان هستند و کلا شخصيت دوست داشتني و جذابي ندارند. آدمهاي بداخلاق علاوه بر اينکه تنها هستند، براي خودشان خير و برکتي ندارند، چون خيلي از فرصتهاي زندگيشان را به خاطر همين نوع رفتار و اخلاق از دست ميدهند و معمولا کمتر به اهدافشان ميرسند. چون بيشتر انرژي خود را در راه خشم و عصبانيت، خرج ميکنند و نصف زندگيشان را در تنهايي و غم و غصه به سر ميبرند.
اين اخلاق نيکو داشتن و به قول بزرگان حسن خلق، آثار مختلفي در زندگي دنيا و آخرت ما دارد و به همين دوست داشتن ما خلاصه نميشود:
پيامبر اکرم(ص): اخلاق خوب، گناهان را ذوب ميکند. همانطور که اشعه آفتاب برف و يخ را و اخلاق بد، عمل خوب را فاسد ميسازد. همانطور که سرکه عسل را.
امام صادق(ع): يکي از شاخههاي سعادت آدمي در زندگي، حسن خلق است و از جمله عوامل شقاوت و بدبختي آنان، سوء خلق.
امام علي(ع): خداوند حسن خلق را رابط بين خود و بندگانش قرار داده است.
امام صادق(ع): حسن خلق، در دنيا مايه زيبايي و جمال اجتماعي و در آخرت وسيله دوري از عذاب الهي است.
امام حسين(ع): حسن خلق، روزي آدمي را افزايش ميدهد.
پيامبر اکرم(ص): هيچکس داخل بهشت نميشود مگر آنکه واجد حسن خلق باشد.
امام علي(ع): عاليترين مايه مجد و شرف آدمي، حسن خلق است.
امام صادق(ع): هر کس خوش رفتارتر باشد از ديگران عاقلتر است.
امام صادق(ع): نيکوکاري و حسن خلق شهرها را آباد ميکند و عمرها را افزايش ميدهد.
درست است که گفتيم هر کسي نميتواند حسن خلق داشته باشد و اخلاق نيکو داشته باشند و کار هرکسي نيست، اما آن قدرها هم که فکر ميکنيد سخت نيست، فقط نياز به تمرين دارد. اين صفت هم تمرينات روحي ميخواهد هم تمرينات معنوي. يعني هم بايد روحتان را بزرگ کنيد که بتوانيد در هر شرايطي و در مقابل هر آدمي، خلقتان نيکو باشد و هم بايد آن قدر تمرين کرده باشيد، که هر مشکلي، هر گرفتاري و هر برخوردي شما را به هم نريزد. اگر ميخواهيد اين اخلاقتان خوب شود و شما هم جزو اين آدمهاي با کرامت در اخلاق شويد، چند پيشنهاد کوچک داريم:
چارچوب را بيخيال شويد؛
خيلي وقتها ما آدم ها فکر ميکنيم، جدي بودن يعني اخم کردن و از بالا به همه نگاه کردن و تازه فکر ميکنيم، وقتي جدي هستيم بيشتر مورد احترام هستيم که زهي خيال باطل! راستش را بخواهيد، همين قدر که بين خودمان و ديگران از نظر ارتباط حصاري بکشيم و دائم دنبال يک سري قانون و مقررات باشيم، بيشتر در رفتار و اخلاقمان تأثير دارد و بعضي وقتها به خاطر همين چارچوب ها ممکن است خيلي آدمها را از خودمان برنجانيم درست است که ادب و احترام چارچوب دارد اما دوست داشتن و اخلاق خوب داشتن هيچ چارچوبي را قبول نميکند.
ارتباط با بداخلاق ها ممنوع؛
هيچ چيزي به اندازه همنشيني با بداخلاقها روي آدم تاثير ندارد پس بيخيال تعامل با آدمهاي بدخلق و بد اخلاق شويد که آنها شما را شبيه خودشان ميکنند.
ظاهرتان را خوش کنيد؛
لبخند زدن گشاد رو بودن و اخم نکردن خيلي در نوع رفتار و برخورد شما تأثير ميگذارد ظاهر خوش رويي داشتن، تأثير رواني بر روح شما دارد و ميتواند در رفتارهايتان منعکس شود. پس فکر نکنيد با چهرهاي گرفته يا ابروهاي گره خورده ميتوانيد حسن خلق داشته باشيد.
درجه صبر و تحملتان را بالا ببريد؛
شما وقتي ميتوانيد خوش اخلاق و خوش رو باشيد که بتوانيد در برابر اتفاقات و شرايط مختلف رفتار درستي انجام دهيد و اين هم زماني است که شما بلافاصله تصميم نگيريد و تحمل داشته باشيد در برابر آدمهاي بدخلق صبر و در برابر شرايط بد خودتان را کنترل کنيد.
دلتان را بزرگ کنيد؛
آقا يعني بيخيال کينه و حسادت و بخل و... شويد وقتي با رذايل اخلاقي مبارزه کنيد ديگر جايي براي بدخلقي در شما نميماند. وقتي دل و قلبتان را بزرگ کنيد ديگر نه کينه و ناراحتي از کسي به دلتان ميماند نه دشمني.
نويسنده: وجيهه محمدپور مقدم