بر اساس قانون كه نگهداري و در نتيجه تغذيه كودك تا سن دو سالگي، هم وظيفه و هم حق مادر است. يعني مادر از طرفي «بايد» از فرزند نگهداري و او را تغذيه كند، و از سوي ديگر كسي حق ندارد در اين مدت كودك را از مادر جدا كند مگر به حكم قانون. چون اين حق قانوني مادر است كه كودك خود را نگهداري و تغذيه كند.
چه كسي مسوول تغذيه كودك است؟
نگهداري كودك، هم « حق » و هم « تكليف » پدر و مادر او است. بي شك « تغذيه » يكي از اولين و مهمترين نياز كودك براي رشد ونمو جسم است، سلامت و حيات كودك به آن بستگي دارد. بنابراين تغذيه كودك در درجه اول به عهده پدر و مادر است.
بر اساس قانون كه نگهداري و در نتيجه تغذيه كودك تا سن دو سالگي، هم وظيفه و هم حق مادر است. يعني مادر از طرفي « بايد » از فرزند نگهداري و او را تغذيه كند، و از سوي ديگر كسي حق ندارد دراين مدت كودك را از مادر جدا كند مگر به حكم قانون. چون اين حق قانوني مادر است كه كودك خود را نگهداري و تغذيه كند.
مگر اينكه اين مسئوليت از مادر به علتي مثل جنون يا مشكلات اخلاقي و يا ازدواج مجدد و از طريق قانوني گرفته شود. در اين حالت هم نگهداري كودك بلافاصله به پدر منتقل مي‌شود. البته بايد دانست كه حضانت فرزند ( اعم از دختر و پسر ) بعد از 7 سالگي به پدر منتقل مي‌شود. البته بعد از هفت سالگي نيز اگر مصلحت كودك اقتضا كند يا پدر نتواند منافع و مصالح كودك را تامين كند با تشخيص دادگاه فرزند به مادر داده مي‌شود.
اگر پدر و مادر كودك فوت كرده باشند يا به علتي نتوانند از وي نگهداري كنند، تكليف تغذيه و نگهداري از كودك با كيست؟
در اين صورت نگهداري، هزينه زندگي و تغذيه كودك، بر عهده اجداد پدري و در صورت عدم وجود اجداد پدري بر عهده اجداد مادري است. اما در مورد نگهداري هم بايد گفت بعد از پدر و مادر اين امر در درجه اول به جد پدري كودك مي‌شود. البته قانونگذار حتي در مواردي كه جد پدري هم زنده نباشد، با وضع مقرراتي در مورد وصي، قيم و تعيين يكي از نزديكان ديگر طفل به عنوان سرپرست، يا سپردن كودك به مراكز خاص نگهداري توسط دادگاه وضعيت كودك را از نظر نگهداري و تغذيه روشن كرده است.
در صورتي كه پدر كودك فوت كند و مادر زنده باشد يا مادر فوت كند و پدر زنده باشد نگهداري و تغذيه كودك با كيست؟
در صورت فوت هر يك از پدر يا مادر وي نگهداري و تغذيه طفل به عهده آنكه زنده است مي باشد و در اين مورد در صورت فوت پدر و زنده بودن اجداد پدري و مادر، مادر طفل مقدم بر اجداد پدري است و تا زماني كه مادر زنده است كسي نمي‌تواند طفل را از او بگيرد مگر به حكم قانون. بنابراين پس از فوت پدر حضانت طفل با مادر است ولي هزينه نگهداري و تغذيه طفل را در صورتي كه جد پدري داراي توانايي مالي باشد مي‌توان از او گرفت.
اگر به علت كوتاهي پدر و مادر در تغذيه، كودك در معرض خطر قرار گيرد چه اتفاقي مي‌افتد؟
هر چند قانونگذار در اين مورد، به طور مشخص از تغذيه كودك صحبت نكرده است، اما مقرر كرده است اگر در اثر عدم مواظبت، سلامتي كودكي كه نگهداري او بر عهده پدر و مادر است در معرض خطر قرار گيرد، دادگاه بايد تصميم لازم را در مورد نگهداري از كودك بگيرد و از آنجا كه سلامت جسمي كودك ارتباط مستقيم با تغذيه كودك نيز دارد كوتاهي در تغذيه طفل مي‌تواند عدم مواظبت محسوب شود.
البته قانونگذار بعضي از مصاديق عدم مواظبت را هم برشمرده است:
- اعتياد زيان آور به الكل، مواد مخدر و قمار.
- اشتهار به فساد اخلاق و فحشاء
- ابتلا به بيماري هاي رواني با تشخيص پزشكي قانوني.
- سوء استفاده از طفل يا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقي مانند فساد و فحشاء تكدي گري و قاچاق.
- تكرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف.
هر چند عدم مواظبت تنها شامل اين موارد نمي شود و براي رعايت حقوق كودك هر عمل ديگري را كه باعث آسيب به سلامت جسمي، روحي و اخلاقي كودك شود، مي توان از مصداق هاي اين قانون دانست.
چه كساني مي توانند از دادگاه تقاضا كنند تا به عدم مواظبت از كودك رسيدگي كند؟
از آنجايي كه كودك آسيب پذير است و توان دفاع از خود را ندارد بنابراين هر كسي مي‌تواند موارد عدم مواظبت از طفل و در معرض خطر قرار گرفتن او را به دادستان يا نمايندگان وي يا به كلانتري ها و مراجع انتظامي كه ضابطان دستگاه قضايي هستند اطلاع دهد و در حال حاضر و به موجب قانون فاميل و نزديكان كودك، قيم او و يا دادستان اين حق را دارند. به اين ترتيب اگر افراد ديگري نيز چنين امري را مشاهده كنند تنها با اطلاع دادن به دادستان مي‌توانند به پيگيري عدم مواظبت از كودك بپردازند. به نظر مي‌رسد در اين مورد بهتر است قانونگذار براي تأمين منافع كودك مقررات روشني وضع كند تا پدر و مادر هر چه بيشتر احساس مسووليت كنند.
اگر در اثر كوتاهي پدر و مادر و يا هر كس ديگري كه نگهداري و تغذيه كودك به عهده او است به كودك آسيبي برسد چه اتفاقي مي‌افتد؟
هر چند قانونگذار به طور مشخص در مورد تغذيه كودك صحبت نكرده است اما حضانت يا نگهداري كودك شامل تغذيه كودك نيز مي شود و با تفسير قوانين به نفع كودك مي توان به اين نتيجه رسيد كه اگر در اثر كوتاهي پدر و مادر و يا هر كس ديگري كه نگهداري كودك به عهده او است، آسيبي به كودك برسد و يا فوت كند مي توان وي را مورد بازخواست قرار داد و با توجه به آسيبي كه به كودك رسيده است وي را به ديه و مجازات هاي ديگر مقرر در قانون محكوم كرد.
البته هر گاه دادگاه به اين نتيجه برسد كه در اين كوتاهي ها عمدي وجود داشته است و فرد مسوول از روي عمد و با آگاهي از نتيجه عدم تغذيه كودك، اين كار را انجام داده است، حتي مي تواند مجازات قصاص را براي مرتكب در نظر بگيرد. اين مساله يعني قصاص شامل پدر نمي شود ليكن حتي او هم بايد ديه را بپردازد.
آيا مادر موظف است به كودك خود شير بدهد؟
شير دادن به كودك تكليف مادر نيست، ليكن اگر نتوان كودك را به شكل ديگري تغذيه كرد، مادر بايد كودك خود را شير بدهد. و اگر از اين كار امتناع كند دادگاه مي تواند با تقاضاي قيم و يا ساير نزديكان كودك، مادر را به اين كار ملزم كند و يا تصميم ديگري بگيرد ( مثل سپردن كودك به شير خوارگاه و يا فردي ديگر) البته بايد دانست مادر در مقابل شير دادن به طفل خود حق دارد از پدر كودك يا ولي قهري او درخواست اجرت كند.
آيا قانونگذار از مادر به خاطر شير دادن و تغذيه كودك حمايت مي‌كند؟
اين مساله به قدري براي قانونگذار داراي اهميت بوده است كه حتي در قانون اساسي هم به حمايت از مادران در دوران شيردهي و نگاهداري از فرزندان، اشاره كرده است. در ايران قوانين متعددي وجود دارد كه نشان دهنده حمايت قانونگذار از مادران داراي فرزند خردسال است.
بدين ترتيب و بر اساس قانون مادران شاغل ( چه مستخدم دولت، و چه مشمول قانون كار ) براي سه بار زايمان خود، شش ماه مرخصي دارد و تا 24 ماهگي كودك مي تواند از روزي يك ساعت مرخصي ( بدون كسر مرخصي استحقاقي) براي شيردهي استفاده كنند.
بر اساس قانون، امنيت شغلي مادر بايد در طول اين مدت حفظ شود، پس نمي توان مادر را در اين مدت از كار خود اخراج كرد و يا او را از حقوقش محروم ساخت.
حضانت ( نگهداري) كه شامل تغذيه نيز مي‌شود حق كودك است و پدر و مادر موظف هستند فرزند خود را تغذيه كنند تا حيات و سلامتي وي تأمين شود و قانونگذار در اين مورد از حقوق كودك دفاع مي‌كند زيرا طفل بسيار آسيب پذير است و توان دفاع از خود را ندارد به همين دليل بايد قانون از او حمايت كند.Fars
به سایت ما خوش آمدید . امیدوارم لحظات خوشی را درسایت ما سپری نمایید .
