ابوالفضل فخر الاسلام / با توجه به فضای انتخاباتی حاکم بر جامعه و تبلیغ برای حضور حداکثری مردم و بحث تحریم از سوی فتنهگران و ضدانقلاب خارج نشین و به چالش کشیدن فضای آرام جامعه و ایجاد فتنهای جدید که در دستور کار دشمنان خارجی نظام و همراهان آنان در داخل وجود دارد، این بصیرت مردم است که میبایست همچون حماسه نهم دی ماه ۸۸ تعیین کننده باشد و یک بار دیگر نقشههای شوم بدخواهان نظام را خنثی نماید.
تأکید امام راحل (ره) ومقام معظم رهبری به انتخاب از روی آگاهی و بصیرت و شناخت می بایست مورد توجه همه مردم شریف ایران قرار گیرد و علاوه بر حضور حداکثری و خلق حماسه ای دیگر، کاندیداهای اصلح را در نقاط مختلف کشور شناسایی و به آنها رأی دهند و حتی اگر کاندیدایی منحرف با ترفندهای مختلفی از فیلتر شورای نگهبان گذشته باشد، باز هم باید با شناخت کامل، وی را از رسیدن به کرسی مجلس بازدارند.
مردم شریف ایران باید با بصیرت خود تعیین کننده باشند و نگذارند تبلیغات رنگارنگ و هدیههای غیرشرعی و پول کاندیداها سرنوشت انتخابات را رقم بزند.
در این زمینه چند نگرش وجود دارد که در ذیل می آید:
۱٫ برخی معتقدند تبلیغات رنگارنگ غربی و روشهای فریبکارانه تبلیغاتی و انتخاباتی در ایران جواب داده و باز هم در آینده جواب خواهد داد.
۲٫ گروهی معتقدند هزینه های زیاد کاندیداها و پخش اقلام مصرفی مردم از جمله روغن و برنج و سیم کارت و لباس ورزشی و دادن شام و ناهار و … تاکنون جواب داده و از این به بعد هم چنین است.
۳٫ برخی معتقدند که افراد متخلف در برنامه ها و تبلغات انتخاباتی همیشه کار را جلو بردهاند و پس از انتخاب شدن هم به خاطر هزینههای زیاد اجرای انتخابات برای حکومت، معمولاً به تخلفات رسیدگی نمیشود و همه اعتبارنامهها تأیید می شود و این یک نوع بی عدالتی و ظلم به کاندیداهایی است که قانون را رعایت می کنند.
۴٫ برخی معتقدند اگر مردم کاندیداها را خوب بشناسند و به اهداف و برنامههای آنان آگاهی پیدا کنند و افراد اصلح نیز در این زمینه تلاش بیشتر داشته باشند، شناخت مردم تعیین کننده خواهد بود، نه پول کاندیداها.
۵٫ برخی معتقدند که همه اینها خواست خداوند است و به نوعی موضوع جبر را پیش می کشند و انتخاب شدن کسی و یا انتخاب نشدن کسی دیگر را به گردن خدا می اندازند و نقش مردم را بی اثر و نمایشی می دانند.
۶٫ و گروهی نیز با ایمان و اعتقادی راسخ معتقدند با عنایات خداوندی و بصیرت مردم گاهی اتفاقاتی میافتد که همه متعجب میمانند و مردم ایران نمونه آن را در انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۴ شاهد بودند که احمدی نژاد با امکانات کم و تبلیغات اندک توانست بر قدرتمندترین فرد سیاسی و اقتصادی کشور پیروز شود و این همان موضوعی است که میتواند اعتقاد و امید مردم را در رسیدن به نمایندگانی اصلح، شجاع و توانمند و در عین حال کم هزینه بیشتر نماید.
در قانون “انتخابات مجلس شورای اسلامی” و آئین نامه اجرایی آن تعریفی از “داوطلب” و “نامزد” انتخابات نشده است، لکن با بررسی مواد این قانون می توان اینگونه برداشت کرد که، از زمان ثبت نام شخص تا تایید صلاحیت وی از سوی هیات های اجرایی و دیگر اشخاص و مراجع ذی صلاح، ایشان “داوطلب” انتخابات بوده و پس از تایید صلاحیت به وی “نامزد” گفته می شود.
هر چند در تبصره ی ماده ۶۷ قانون مذکور آمده است:” از موقع ثبت نام تا پایان انتخابات احضار و بازداشت نامزد های نمایندگی مجلس شورای اسلامی در رابطه با اتهامات قبل از نامزدی و یا تخلفات انتخاباتی ممنوع است مگر در مواردی که به نظر رئیس قوه قضائیه عدم بازداشت آنان موجب تضییع حق گردد و یا اخذ تامین و تضمین لازم ممکن نباشد” ولیکن به نظر می رسد در این مورد می بایست به عمومات حقوق جزا رجوع کرده و “نامزد” را تعبیر به “داوطلب” نمود.
فصل ششم از قانون فوق الاشاره و فصل چهارم از آئین نامه ی اجرایی آن مربوط به “تبلیغات” است. در یک جمع بندی کلی که از مفاد این فصول و قانون “تفسیر قانونی در خصوص ماده ۵۶ اصلاحی قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب ۱۳۷۰″ می توان برداشت کرد، آن است که تبلیغات نامزدهای انتخاباتی ۸ روز قبل از روز اخذ رای آغاز شده و ۲۴ ساعت قبل از شروع اخذ رای پایان می پذیرد و نامزدها می توانند در این مدت از عکس برای تراکت،زندگی نامه و جزوه، نصب تابلو که نشان دهنده مکان ستاد تبلیغات است،نصب و استفاده از بلندگو صرفا در محل ستاد تبلیغاتی خود و همچنین به تفسیری مبادرت به پرسش و پاسخ و سخنرانی نمایند. اما چنانچه “نامزد”ها در خارج از ۷ روز مشخص شده نسبت به تبلیغات قانونی که اشاره شد(الصاق و نصب اعلامیه، عکس، پوستر و بنر و پارچه های تبلیغاتی به طور کلی ممنوع است) اقدام کنند، قانونگذار به استناد ماده ۸۰ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی برای این اقدامات مجازات در نظر گرفته که رسیدگی به آن نیز در صلاحیت شورای حل اختلاف است.
هر چند وفق ماده ۳۹ آیین نامه ی اجرایی از زمان ثبت نام داوطلب تا هنگام شروع تبلیغات رسمی، انجام هرگونه فعالیت تبلیغاتی تحت عنوان نامزد نمایندگی مجلس ممنوع می باشد و قوانین نیز به این مهم اشاره دارند، ولی با توجه به اصل تفسیر مضیق قوانین جزایی چنانچه “داوطلبی”(قبل از تایید صلاحیت) مبادرت به تبلیغاتی نماید که در مدت ۷ روزه آزادی تبلیغات مجاز است، به نظر می رسد مرتکب جرمی نشده و هر چند تخلف کرده است، لکن برای این تخلف ضمانت اجرایی مشاهده نگردید و به نظر نمی رسد از مواردی نیز باشد که باعث رد صلاحیت داوطلب شود (مستفاد از مواد ۲۸ و ۳۰ قانون موصوف).
موضوع دیگری که در این خصوص قابل بحث است، استفاده از پایگاه های اینترنتی برای تبلیغات است. در ماده ۵۷ آمده است:”استفاده از هرگونه پلاکارد، پوستر، دیوار نویسی و کاروانهای تبلیغاتی و استفاده از بلندگوهای سیار در خارج از محیط سخنرانی… ممنوع می باشد” و هر چند در ماده ۳۹ آیین نامه اجرایی هر گونه تبلیغات ممنوع اعلام شده است،لکن آیین نامه یارای مقابله با قانون را نداشته و به نظر می آید به جز موارد احصا شده در قانون (مواد ۵۷-۵۹ …) “داوطلبان” و “نامزدها” می توانند از پایگاه های اینترنتی برای معرفی خود استفاده کرده و به نظر نگارنده ماده ۵۲ قانون جرائم رایانه ای(ماده ۷۸۰ قانون مجازات اسلامی) که اشعار می دارد: در مواردی که سامانه رایانهای یا مخابراتی به عنوان وسیله ارتکاب جرم به کار رفته و در این قانون برای عمل مزبور مجازاتی پیشبینی نشدهاست، مطابق قوانین جزائی مربوط عمل خواهد شد در مانحن فیه مصداق ندارد و همانطور که بیان شد به دلیل احصایی بودن این جرائم، قابل تسری به جرائم انتخاباتی نیست.
محمد رادپور – کارشناس ارشد حقوق و مدرس دانشگاه
مردم در انتخابات آزادند و احتیاج به قیم ندارند و هیچ فرد یا گروه و دسته ای حق تحمیل فرد یا افرادی را به مردم ندارند . جامعه اسلامی ایران که با درایت و رشد سیاسی خود جمهوری اسلامی و ارزشهای والای آن و حاکمیت قوانین خدا را پذیرفته اند و به این بیعت و این پیمان بزرگ وفادار مانده اند .
سجاد سلامت
دولت عالیترین نهاد سیاسی است که اقتدارات ملی را در دست دارد و حاکمیت آن کلیه نهادهای حاکم جامعه را در بر می گیرد.البته مفهوم دولت (State)تا قرن ۱۶م رواج سیاسی نداشته است . برای یونانی ها polis به معنی شهر- دولت بوده که بر بهره مندی از حقوق و اجتماع تاکید می کرده و نه اطاعت. در روم قدیم نیز دولت همین کاربرد را داشته است. اما اختلاف نظری که بعد ها در مورد تعریف دولت به وجود آمده ریشه در سرشت و وظایف دولت داشت و آنچه که محل توفق و اشتراک نظریات مختلف بود، نقش مردم در تعیین زمامداران بود .
به عنوان مثال در رژیمهای مادیگرا آراء عمومی منبع قدرت حکومت به شمار می روند و به تعبیر دیگر دموکراسی ملاک مشروعیت آن شناخته شده است. در اینگونه نظامات سیاسی که ابشخور اصلی آن تفکرات لیبرالیستی است رای مردم علاوه بر ملاک مقبولیت نشانه ای از مشروعیت نظام حاکم نیز خواهد بود و با تضعیف یا نقض آن، نظام حاکم دیگر مشروعیت حضور در قدرت را نخواهد داشت. اما در نظام اسلامی مسئله به گونه ای دیگر بود .چراکه در اومانیستی منشا مشروعیت حکومت مردم اند ولی در نظام الهی منبع مشروعیت خداست . اما آنچه که علیرغم وجود چنین تفاوت فاحشی این دو تفکر سیاسی را در کنار همدیگر قرار می داد توجه و اهمیت آنها به نقش محوری مردم در ظهور و بروز قدرت حاکمه در عرصه اجتماع بود.
در نگاه لیبرالیستی مردم دو نقش مشروعیت بخشی و مقبولیتبخشی به نظام حاکمه را دارند اما در نگاه اسلامی به حکومت مشروعیت حکومت از آن خدا و اولیا اوست . از این رو رای و نظر مردم نه در مشروعیت که در مقبولیت لازم برای تحقق یک نظام سیاسی،و تنها به عنوان پیش شرط تشکیل حکومت، نقش آفرینی می کند.
برای ادراک بهتر این مفهوم ، نظری خواهیم داشت به مباحث مطروحه در باب رابطه حاکمان و مردم در نظام فکری اسلام سیاسی. اما برای طرح بحث لازم است به یک سوال مهم توجه کنیم و آن این است که حکومت به مردم و به خود با چه دیده ای نگاه می کند؟ آیا با این چشم که آنها برده و مملوک اند و حکومت مالک و صاحب اختیار؟ یا با این چشم نگاه میکند که آنها صاحب حق اند و او خود تنها امین و وکیل و نماینده است؟
در صورت اول هر خدمتی به مردم انجام دهد از نوع تیماری است که مالک یک حیوان برای حیوان خویش انجام می دهد و در صورت دوم از نوع خدمتی است که یک امین صالح انجام می دهد.
لذا ضروریست افرادی که خود را در قالب حکمرانان اسلامی ارزیابی می کنند نسبت به دو وظیفه اصلی غفلت نورزند:
- اعتراف به حقوق واقعی مردم
- احتراز از هر نوع عملی که مشعر بر نفی حق حاکمیت مردم شود
این دو وظیفه از شرایط اولیه جلب رضایت و اطمینان مردم به حکومت و تحقق شرط مقبولیت برای تشکیل نظام سیاسی مبتنی بر اندیشه های اسلامی در جامعه است؛ و چنانچه اقدامی خلاف این وظایف صورت بگیرد بی تردید آن جامعه و زمامداران آن در گرداب گرفتار خواهند آمد که «بحران مقبولیت» نام دارد .
لذا شاهد آنیم که در مکتب اصیل تشیع ، بر خلاف باورهای قرون وسطی که قائل بر این بود «مسئولیت در مقابل خدا موجب سلب مسئولیت در مقابل مردم می شود»؛ اعتقاد و ایمان به خداوند پشتوانه عدالت و حقوق مردم تلقی می شود .
موضوعی که نمونه بارز آن را می توان در منطق نهج البلاغه ؛ در باب حق و عدالت سراغ گرفت. آنجا که « ایمان به خداوند» را نه تنها زیر بنای اندیشه، عدالت و حقوق ذاتی مردم دانسته که افزوده: تنها با اصل قبول وجود خداوند است که می توان وجود حقوق ذاتی و عدالت واقعی را به عنوان دو حقیقت مستقل از فرضیه ها و قراردادها پذیرفت.
با این توضیحات پیداست که می باید این حقوق را در نظام سیاسی ایران پس از پیروزی انقلاب شکوهمند ۱۳۵۷ نیز ملاحظه کرد. لذا شاهد آنیم که در اصل پنجاه و ششم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اینچنین حقوق بنیادین مردم در زمینه مشارکت در تعیین سرنوشت مورد تاکید قرار گرفته و صراحتا اعلام می کند :«حاکمیت مطلق بر جهان و انسان از آن خداست، و هم او انسان را بر سرنوشت اجتماعی حاکم ساخته است . هیچ کس نمی تواند این حق الهی را از انسان سلب کند یا در خدمت منافع فرد یا گروهی خاص قرار دهد و ملت این حق خدادادی را از طرقی که در اصول بعد می آید اعمال میکند .» این اصل قانونی همچون سایر قوانین کشور مورد توجه و عنایت ویژه بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران قرار داشته و مواضع ایشان در دوران حیات پر برکتشان گواه آنست که تلاش آن رهبر فرزانه در تحقق مردم سالاری دینی و بالاخص مقوله انتخابات متمرکز بوده است . حضرت امام(ره) در مورد ضرورت مشارکت آزادانه و فعال مردم در انتخابات های مختلف در جمهوری اسلامی ایران می فرماید: «مردم در انتخابات آزادند و احتیاج به قیم ندارند و هیچ فرد یا گروه و دسته ای حق تحمیل فرد یا افرادی را به مردم ندارند . جامعه اسلامی ایران که با درایت و رشد سیاسی خود جمهوری اسلامی و ارزشهای والای آن و حاکمیت قوانین خدا را پذیرفته اند و به این بیعت و این پیمان بزرگ وفادار مانده اند . »
با بررسی مسائلی از این دست مشخص می شود که برای تعیین و گزینش فردی که شرایط حکومت را به بهترین شکل دارا باشد، راه مورد پذیرش و معقول چیزی جز انتخاب مردم نیست. به واقع این مردم هستند که نقش اصلی را در اداره جامعه بازی می کنند و می توانند از میان افرادی که دارای این شرایط هستند فردی را با رای و بیعت خود گزینش می کنند .
منبع : روزنامه سیاست روز-سایت شورای نگهبان
دکتر حسن تلاشان
تعریف انتخابات
به طور کلی، انتخابات به جریان رسمی انتخاب و گزینش اشخاص برای کسب و احراز مقام یا منصب و موقعیتی در جامعه از طریق مراجعه به آرای عمومی اطلاق می شود. تعداد و نوع انتخابات در جوامع گوناگون متفاوت است. در نظام ج. ا. ا برای مناصبی همچون ریاست جمهوری، نمایندگان مجلس خبرگان، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و یا نمایندگان شوراهای اسلامی شهر و روستا انتخابات انجام می شود.
تاریخچه انتخابات در ایران
سابقه انتخابات در ایران به دوران نهضت مشروطیت برمی گردد. پس از مبارزات گسترده مردم علیه استبداد، سرانجام مظفرالدین شاه فرمان مشروطیت را صادر کرد. پس از تدوین قانون اساسی، مجلس شورای ملی تشکیل شد. بعد از مرگ مظفرالدین شاه، محمدعلی شاه به تخت سلطنت نشست. وی به رغم اعلام وفاداری به مشروطیت، موانع فراوانی بر سر راه مشروطه خواهان به وجود آورد که از آن جمله ایجاد مانع در برگزاری انتخابات در تبریز بود و مجلس اول در حالی تشکیل شد که نمایندگان مردم تبریز در آن حضور نداشتند. در این دوره، انتخابات به صورت صنفی انجام می شد به طوری که هر صنفی تعداد نمایندگان مشخصی به مجلس می فرستادند.
پس از اولتیماتوم روسیه و به توپ بستن مجلس توسط محمدعلی شاه با همراهی لیاخوف و شاپشان روسی عمر مجلس در این دوره به پایان رسید.
در دوره سلطنت احمدشاه، مردم از آزادی نسبی در این زمینه برخوردار شدند.
با کودتای سوم اسفند 1299 ه. ش توسط رضاخان، انتخابات تحت تسلط و نفوذ ارتش صورت می گرفت. اصطلاح مجلس فرمایشی از این زمان متداول شد. پس از روی کارآمدن محمدرضا پهلوی تا پیش از کودتای 28 مرداد 1332، نوعی آزادی، هرچند اندک، در انتخابات مشاهده می شود به طوری که امکان ورود بعضی از نمایندگان مردمی به مجلس فراهم شد. اما پس از این، تاریخ به طور مشخصی انتخابات تحت نفوذ دربار و شاه و ساواک انجام می گرفت.
تفاوت انتخابات در ایران و جهان
به طور کلی می توان به چهار تفاوت اساسی در انتخابات ایران با سایر کشورها اشاره کرد:
1- چارچوب حاکم بر انتخابات در ایران منطبق با موازین اصول و ارزش های اسلامی است. در هر کشوری قانون اساسی به عنوان میثاق، منشور ملی چارچوب حاکم بر انتخابات را تبیین می نماید. در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز در اصول متعهد و به این مهم پرداخته شده است. از جمله در اصل دوم قانون اساسی آمده است که: ج. ا. ایران نظامی است بر پایه ایمان به: 1. خدای یکتا و اختصاص حاکمیت و تشریع به او و لزوم تسلیم در برابر امر او. 2. وحی الهی و نقش بنیادی آن در بیان قوانین و...
2. شرکت در انتخابات در ایران، برای انتخاب کنندگان و برای انتخاب شوندگان، به عنوان انجام تکلیف و وظیفه دینی و میهنی مطرح است. در صورتی که در جوامع غربی هدف کسب قدرت و یا منافع شخصی و حزبی است. فرق این دو در مراحل بعدی بیشتر مشخص می شود. زمانی که هدف انجام تکلیف باشد، استفاده از هر وسیله ای برای رسیدن به هدف توجیه ناپذیر است ولی زمانی که شرکت در انتخابات با هدف کسب قدرت یا منافع شخصی یا حزبی باشد، استفاده از هر وسیله ای برای موفقیت در انتخابات توجیه ناپذیر و ممکن است.
3. در نظام های دموکراتیک غربی، کاندیداها توسط کارت ها، تلاشی ها و لابی های قدرتمند، به ویژه صهیونیست ها با تبلیغات گسترده و همه جانبه به مردم تحمیل می شود. در صورتی که در ج. ا. ایران مردم می توانند با مطالعه، تحقیق و بررسی، به کاندیداهای موردنظر رای دهند. نتایج انتخابات در 22 ساله گذشته شاهدی بر این مدعاست.
4. تعداد زیاد انتخابات و در صدد بالای واجدین شرایط شرکت کننده در انتخابات در مقایسه با دیگر کشورها از دیگر ویژگی های انتخابات ایران می باشد.
انقلاب اسلامی و تاثیر آن بر انتخابات
پیروزی انقلاب اسلامی در ابعاد گوناگون، بر انتخابات در ایران تاثیرگذار بوده است. مهمترین تاثیر آزادی کامل انتخابات در چارچوب قوانین اصلی و فرعی می باشد. انتخابات در ایران حاکی از مشارکت همه جانبه مردم در اداره حکومت و تعیین مسؤولین و نمایندگان آن ها است.
در حال حاضر، بر خلاف دوران نهضت مشروطیت همه مردم از هر صنفی می توانند کاندیدا شوند و در صورتی که آرای لازم را کسب نمایند به مجلس راه می یابند. ضمن این که در تاریخ ایران انتخابات به طور عمده مربوط به تعیین نمایندگان مجلس یا مجلسین بوده است، در حالی که در نظام ج. ا. ایران علاوه بر نمایندگان مجلس، رئیس جمهور، نمایندگان خبرگان رهبری، اعضای شوراهای اسلامی شهر و روستا نیز توسط مردم انتخاب می شوند.
نقش امام خمینی قدس سره در تهییج مردم در انتخابات
حضرت امام به عنوان یک رهبر فرهمند و الهی، آن چنان در قلوب مردم مسلمان ایران جای داشت که به محض دعوت ایشان به شرکت در انتخابات، مردم سراسیمه به سوی صندوق های رای هجوم می بردند. این ایمان قلبی موجب شده بود که درصد شرکت کنندگان مردم از بین واجدین شرایط نسبت به سایر کشورها، حتی دموکراتیک ترین نظام های جهانی، نیز بالاتر باشد. البته آنچه باید به طور کلی به آن اشاره کرد اگر این نفوذ کلام حضرت امام قدس سره در بین مردم نبود تحقیقا امکان و قدع چنین انقلاب بزرگی و یا اداره کردن جنگی همه جانبه و گسترده در هشت سال دفاع مقدس امکان پذیر نبود. اجرای رهنمود امام راحل برای مردم یک تکلیف دینی و ملی محسوب می شد آنان در این راه تمام مشکلات را به آسانی تحمل می کرد.
احزاب سیاسی و حضور مردم در انتخابات
متاسفانه احزاب سیاسی به دلایل گوناگون تاریخی، فرهنگی و... در طی 22 سال که از پیروزی انقلاب اسلامی گذشته است نتوانسته اند رسالت واقعی خود را در تشویق و هدایت مردم برای حضور در انتخابات انجام دهند. به طور کلی می توان گفت هنوز احزاب در بین مردم جایگاه واقعی خود را باز نیافته اند. اهمیت و ضرورت وجود احزاب برای مردم روشن نیست. آنچه که باید بدان اشاره کرد این که اگر احزاب بر اساس قوانین موجود و در راستای منافع و امنیت ملی جمهوری اسلامی تشکیل شوند، می توانند نقش مهمی را در جهت تربیت کادر سیاسی مجرب، متعهد و شایسته و معرفی آن ها به مردم از طریق شرکت در انتخابات گوناگون ایفا نمایند.
وجه تمایز انتخابات هشتمین دوره ریاست جمهوری
در این دوره، بر خلاف دوره های گذشته شاهد افزایش سریع نرخ بیکاری، افزایش فارغ التحصیلان دانشگاهی، درصد بالای خانواده های فقیر و یا اقشار آسیب پذیر، افزایش فساد و فحشا و مشکلات فرهنگی هستیم. با توجه به این که رئیس قوه مجریه و اولویت بندی های وی در نوع برخورد با معضلات و رفع آن ها نقش مهمی دارد باید مردم توجه بیشتری برای انتخابات رئیس جمهور داشته باشند. بیکاری، به ویژه درقشر جوان از جمله معضلات بزرگ جامعه اسلامی و منشا بسیاری از مشکلات فرهنگی و اجتماعی است. در صورتی که جوان نتواند با اشتغال مناسب، زندگی در شان خود را تامین نماید، به طور طبیعی امکان گرایش به فساد، فحشا و انواع بزهکاری افزایش خواهد یافت. بنابراین، به نظر می رسد اولویت برنامه رئیس جمهور آینده باید تنظیم اقتصاد ملی در جهت ایجاد اشتغال باشد. با توجه به شرایط موجود در انتخابات ریاست جمهوری در این دوره از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.
نقش مردم در انتخابات
نقش مردم در تمام انتخابات عنصر کلیدی و عامل تعیین کننده می باشد. آنچه که از اهمیت برخوردار است، این که نخبگان جامعه باید اطلاع رسانی لازم و کافی در رابطه با مسائل گوناگون انجام دهند و نامزدهای انتخاباتی نیز برنامه های خود را به دور از شعارهای فریبنده و غیرعملی به مردم ابلاغ کنند تا مردم بزرگوار ایران با شناخت و آگاهی لازم به کاندیدای موردنظر خود رای دهند.
پیش بینی شما از حضور مردم در انتخابات
میزان حضور مردم از دو منظر قابل بررسی است. اول این که، به طور طبیعی بسیاری از مردم مسلمان ایران حضور در پای صندوق های رای را یک تکلیف شرعی تلقی می کنند. به همین جهت در پای صندوق ها حضور خواهند یافت و رای خود را به صندوق ها خواهند ریخت. اما از سوی دیگر، انگیزه های دیگری نیز در میزان حضور مردم در پای صندوق های رای نیز مؤثر است. به عنوان نمونه کاندیداهای سرشناس و مورد حمایت اکثریت مردم از جناح های مختلف و با افکار مختلف و یا جناح های موجود در درون نظام و ایجاد رقابت تنگاتنگ و متعادل می تواند بر میزان حضور مردم در انتخابات را تحت تاثیر قرار دهد.