واحد دین واندیشه تبیان زنجان-
در جريان دفاع مقدّس، هزاران نفر از مردان با حميّت اين شهرستان، دوشادوش ديگر هموطنان خود به دفاع از دين و كيان اسلامي خويش پرداخته، در حدود 640 نفر به فيض عضماي شهادت نائل گرديدند، جمعي به شرف جانبازي مفتخر گرديده و جماعتي از آنان نيز سرافرازانه به آغوش گرم خانواده بازگشته تا پيامرسان خون همرزمان شهيد خويش گردند.
بهروان پاك تمامي شهيدان گلگون كفن انقلاب اسلامي و دفاع مقدّس، بهويژه لالههاي پرپر اين ديار درود و صلوات ميفرستيم و از خداي بزرگ علوّ درجات براي آن لولي وشان و اهورا صفتان و شهادت در راهش را براي ما بازماندگان از كاروان شهدا، مسئلت ميكنيم.
بديهي است، اين صفحات محدود و مجال اندك را ياراي شرح زندگي تمامي اين غيورمردان پاكباخته نيست. امّا چگونه ميتوان بخشي را به تذكرهي رجال و مشاهير اين ديار اختصاص داد و از مردان مردي كه عزّت، شرف، امنيّت و تماميّت ارضي خويش را مديون ايثار و پايمرديشان هستيم، سخني بهميان نياورد؟ امّا:
آب دريا را اگر نتوان كشيد هم بهقدرمعرفت بايد چشيد
بنابراين برمبناي رتبه بندي نظامي شهدا به سردار و غيرسردار ـ و نه بر مبناي ارجحيّتها و امتيازات خاصّ ديگر ـ به شرح مختصر زندگي هفده تن از سرداران اين ديار ميپردازيم.
1- براهنيفر، يوسف
سردار و معلّم شهيد يوسف براهنيفر فرزند رمضان در سال 1334 هـ.ش در چالوس به دنيا آمد. دوران تحصيل خود را تا مقطع ديپلم در زادگاهش به پايان رساند. سپس چندي در كسوت شريف معلّمي، در كاشمر به خدمت مشغول گرديد. بعد از پيروزي انقلاب اسلامي به منطقهي كردستان اعزام شد. با آغاز جنگ تحميلي، در منطقهي عمليّاتي جنوب حضور يافت و در كنار مسائل نظامي، به امور فرهنگي نيز اهتمامي ويژه داشت.
در رمضان 1362 هـ.ش به عنوان مسؤول دستهي تخريب تيپ 21 امام رضا‹ع› در هنگام پيشروي در ارتفاعات قلاويزان به اسارت دشمن درآمد. سرانجام پس از تحمّل شكنجههاي طاقتفرسا، در تاريخ 18/5/1362 به فيض عظماي شهادت نائل گرديد. پيكر پاكش پس از انتقال به كاشمر، در كنار قبور ديگر همرزمانش در جوار آرامگاه شهيد مدرّس‹ره› بهخاك سپرده شد.
2- بهاري، مرتضي
سردار دانش آموز و بسيجي شهيد مرتضي بهاري فرزند محمّدرضا، در نخستين روز از اسفند ماه سال 1347 هـش در كاشمر متولّد شد. دوران ابتدايي و راهنمايي را در زادگاهش سپري كرد. با آغاز جنگ تحميلي به جبهه اعزام شد و در آنجا علاوه برنبرد با دشمن متجاوز، به ادامه تحصيل نيز پرداخت.
مدّت 5 سال متناوب در جبهههاي حق عليه باطل،حضوري مثمرثمر داشت. درعمليّاتهاي مختلف به عنوان تخريبچي شركت داشت. تا اينكه در تاريخ 28/7/1365 درحالي كه مسؤوليّت دسته ي تخريب لشكر پنج نصر را برعهده داشت، در جزيرهي مجنون به شهادت رسيد و در كنار آرامگاه شهيد مدرّس(ره) كاشمر به خاك سپرده شد.
3- خورشاهي فروتقه، محمّد علي
سردار شهيد محمّدعلي خورشاهي فرزنـد اسماعـيل، سـال 1342هـش در روستاي انصـــاريه (فروتقه)ي اشمر به دنيا آمد.
تحصيلات ابتدايي را در زادگاهش به اتمام رساند و براي ادامهي تحصيل به شهر كاشمر نقل مكان كرد. وي مدّتي دركارگاه سيم پيچي و تعميرگاه خودرو مشغول بهكار شد. با شروع انقلاب، در صحنههاي مختلفي همچون تظاهرات، پخش اعلاميّه و…حضوري فعّال داشت. بعد از پيروزي انقلاب، وارد سپاه پاسداران شد و با شروع جنگ تحميلي، به جبههها اعزام گرديد. پس از چندي ازدواج كرد و سه فرزند از خود به يادگار گذاشت.
سردارخورشاهي در عمليّاتهاي مختلفي شركت كرد. تا اينكه در تاريخ 1/9/1366 در عمليّات نصر8 به عنوان معاون گردان كوثر حضور يافت و بر اثر تركش خمپاره در منطقهي ماؤوت به شهادت رسيد و در زادگاهش به خاك سپرده شد.
4 – سبحاني كوهسرخي، حسين
سردار شهيد حسين سبحاني فرزند علي اكبر، در اوّلين روز از خرداد سال 1331 هـ.ش در روستاي ايور از توابع بخش كوهسرخ كاشمر به دنيا آمد. باوجود برخورداري از هوش و استعداد فوقالعاده، به خاطر ضعف مالي خانواده، تحصيلات خود را تا سوّم راهنمايي بيشتر ادامه نداد و به كار قاليبافي اشتغال ورزيد.
در سال 1356 ازدواج كرد و چهار فرزند از خود به ياد گار گذاشت. در سال 1358 با تأسيس سپاه پاسداران وارد اين نهاد شد. در جريان جنگ تحميلي، بارها به جبهه عزام شد. مدّتي در كردستان و چند ماهی هم به عنوان مربّي آموزش نظامی در پادگان آموزشي سيّدمرتضي‹ع› گذراند. در عمليّاتهاي آزادسازي خرمشهر و بستان شركت داشت. تا اينكه در تاريخ 30/2/1365 در عمليّات بازپسگيري مهران با سمت معاون گردان كوثر تيپ 21 امام رضا‹ع› حضور يافت و بر اثر تركش خمپاره به شهادت رسيد. پيكر پاكش در روستاي زادگاهش در جوار مزار برادر شهیدش به خاک سپرده شد.
5- سبيليان، سيّدمحمود
سردارشهيد سيّدمحمود سبيليان فرزند سيّد احمد به تاريخ 21/9/1338 هـ.ش در كاشمر بهدنيا آمد. تحصيلات خود را تا پايان دورهي دبيرستان در كاشمر گذراند.
وي از همان اوان انقلاب، مسائل مربوط به انقلاب را با حسّاسيّت خاصّ دنبال ميكرد و با تشكيل جلسات متعدّد عقيدتي و تفسير قرآن، به ارشاد و راهنمايي دوستان خود همّت ميگماشت.
سيّد محمود نقش به سزايي در تظاهرات مردم ضدّ نظام ستم شاهی داشت و با پيروزي انقلاب اسلامي، از بنیانگذاران کمیته ی انقلاب اسلامی، جهاد سازندگی و سپاه پاسداران بود. در خصوص نقش و تأثیر وی در انقلاب همین بس که بسیاری از نیروهای فعّال در انقلاب و جنگ تحمیلی، از دست پرورده های این شهید عزیز بودند.
در سال 1358 به عضويّت سپاه پاسداران انقلاب اسلامي درآمد و به عضويّت شوراي فرماندهي اين نهاد مقدّس پذيرفته شد و در مسؤوليّتهاي مختلف محوّله شايستگيهاي ويژهي خود را نشان داد.
در تاريخ 4/12/1362 به عنوان مسؤول واحد رزمي لشكر پنج نصر، در عمليّات خيبر شركت كرد و در جزيرهي مجنون مفقودالاثر گرديد. پس از پايان جنگ، پيكر پاكش توسّط گروه تفحّص پيدا شد و پس از 16 سال، به زادگاهش انتقال يافت و بعد از تشييع جنازهاي باشكوه و به يادماندني، در گلزار شهداي شهيد مدرّس، به خاك سپرده شد.
6- شهابيان، هادي
سردار و معلّم شهيد، هادي شهابيان فرزند حسين در سوّم فروردين 1339 هـ.ش در كاشمر به دنيا آمد. پس از اخذ فوق ديپلم به شغل شريف معلّمي مشغول گرديد. در جريان خيزش مردم بر ضدّ رژيم ستمشاهي، دوشادوش مردم به فعّاليّت پرداخت. كانون تربيتي لقمان از يادگارهاي آن شهيد عزيز، پس از پيروزي انقلاب است.
با شروع جنگ، به عنوان بسيجي به جبهه اعزام شد و در عمليّاتهاي مختلفي شركت كرد. تا اينكه در تاريخ 18/1/1366 به عنوان معاون گردان نوح در عمليّات كربلاي 5 شركت كرد و در منطقهي شلمچه به شهادت رسيد. تربت پاك وي در جوار آرامگاه امامزاده سيّدحمزه‹ع› ميباشد.
7- صادقي، محمّد علي
سردار شهيد حاج محمّدعلي صادقي فرزند عبدالله، در سوّمين روز از فروردين سال 1338 در روستاي كريز ازتوابع بخش كوهسرخ كاشمر به دنيا آمد. تا پايان دوره ابتدايي در زادگاهش درس خواند و به علّت مشكلات مالي خانواده، درس را رها كرد و در كارهاي
كشاورزي، كمك دست خانواده شد. با پيروزي انقلاب و تشكيل سپاه، به عضويت اين ارگان در آمد و با آغاز جنگ تحميلي راهي جبهه شد. در طول 38 ماه خدمتش در عمليّاتهاي مختلف شركت كرد و از خود رشادتهاي بسياري نشان داد. تا اينكه در تاريخ 19/10/1365 در عمليّات كربلاي 5 ، با مسؤوليّت فرمانده گردان كوثر تيپ 21 امام رضا‹ع› شركت كرد و در منطقهي خرّمشهر بر اثر تركش خمپاره به شهادت رسيد و در كنار آرامگاه شهيد مدرّس كاشمر به خاك سپرده شد.
8- عاصمي، عليرضا
سردار شهيد علي رضا عاصمي فرزند محمّد، سال 1341 در كاشمر به دنيا آمد. دوران تحصيل خود را تا پايان دوره دبيرستان در زادگاهش پشت سر گذاشت. باپيروزي انقلاب و تشكيل نهادهاي مختلف انقلابي در نهادهايي همچون سپاه، كميتهي انقلاب اسلامي، جهاد سازندگي و … به فعّاليّت مشغول شد. با آغاز جنگ تحميلي، جزء اوّلين افرادي بود كه به جبهه اعزام شد. .
شهيد عاصمي بيش از 72 ماه به صورت مستمر در جبهه حضور داشت و در اكثر عمليّاتها با مسؤوليّتهاي مختلف شركت داشت. تخصّص وي در گروه تخريب بود و همواره تلاش داشت، نيروهاي تحت امر خود را با تازهترين اطّلاعات علمي پيرامون كار تخريب آشنا سازد.
شهامت، عرفان، تخصّص، تعهّد، تعبّد و خوشرفتاري سردار عاصمي، زبانزد خاص و عام بود. سرانجام در ساعت 2 بعد از ظهر روز دوشنبه 13/10/1365در حاليكه عضو شوراي فرماندهي و مسؤول گروه تخريب تيپ ويژهي پاسداران بود، به همراه دوستانش در حال خنثي سازي بمبهاي فروريخته شده توسّط هواپيماهاي متجاوز عراقي در كرمانشاه به شهادت رسيد و در كنار آرامگاه شهيد مدرّس كاشمر، در جوار برادر شهيدش به خاك سپرده شد.
9- عصمتي، سيّدعليرضا
سردار شهيد سيّد عليرضا عصمتي فرزند سيّدمحمّد در سال 1338 در روستاي انابد از توابع شهرستان بردسكن بهدنيا آمد. دوران تحصيلات ابتدايي را در زادگاهش گذراند. در سال 1360 به عضويّت سپاه پاسداران درآمد وي كه علاقه وافري به قرآن كريم و تفسير أن داشت، بارها به جبهه اعزام شد و در عمليّاتهاي مختلفي حضور يافت. سرانجام در هجدهم فروردين سال 1366 در جريان عمليّات كربلاي 8 با مسؤوليّت معاون گردان كوثر تيپ 21 امام رضا‹ع› شركت نمود و در منطقهي شلمچه به شهادت رسيد. پیکر پاکش در روستای زادگاهش به خاک سپرده شد.
10- فلّاح هاشميان، سيّدحسن
سردارشهيد سيّدحسن فلّاح هاشميان فرند سيّد مهدي، سال 1340 در شهرستان كاشمر متولّد شد. تحصيلات خود را تا سال دوّم دبيرستان در كاشمر ادامه داد. پس از تشكيل سپاه پاسداران، به عضويّت اين نهاد انقلابي درآمد وي كه مدّتي در پادگان آموزشي سيّد مرتضي‹ع› فرماندهي گروهان آموزشي را برعهده داشت، در عمليّاتهاي مختلف نظير: بستان، مسلم ابن عقيل، فتح المبين، خيبر و بدر شركت نمود. تا اينكه در تاريخ 23/10/1365 در عمليّات كربلاي 5 با مسؤوليّت فرمانده گردان والعاديات تيپ 21 امام رضا‹ع› شركت كرد و در در منطقهي شلمچه، توسّط تيري كه به پيشانياش اصابت نمود، به شهادت رسيد. پيكر پاكش در جوار ديگر همرزمانش در آرامگاه شهيد مدرّس كاشمر به خاك سپرده شد.
11- قرباني، حسين
سردار شهيد حسين قرباني فرزند حسن، به تاريخ 2/7/1337 در روستاي ابراهيم آباد بردسكن به دنيا آمد. دوران ابتدايي را در مولدش به پايان رساند و در همانجا به كار مشغول شد.
وي در سال 1361 به عضويّت سپاه پاسداران درآمد و در عمليّاتهاي مختلف در جبهههاي نبرد، حضور يافت. سرانجام در تاريخ 21/12/1362 در عمليّات خيبر با مسؤوليّت معاون گردان سيف الله لشكر پنج نصر شركت نمود و در جزيره مجنون بر اثر اصابت تركش به قلبش، به شهادت رسيد و در زادگاهش به خاك سپرده شد.
12- قوام، سيّد عليرضا
سردار و معلّم شهيد سيّد عليرضا قوام فرزند سيّد هاشم، تيرماه سال 1337 در روستاي حاجي آباد كاشمر متولّد شد. دوران ابتدايي تا سال سوّم دبيرستان را در كاشمر مشغول تحصيل شد و براي ادامه تحصيل به دانشسراي مقدماتي قوچان رفت. پس از فراغت از تحصيل، به شغل شريف معلّمي مشغول شد.
با تشكيل جهاد سازندگي، به اين نهاد انقلابي پيوست و در مسؤوليّت كميتهي كشاورزي جهاد سازندگي كاشمر به فعّاليّت پرداخت. مدّتي نيز مسؤوليّت جهاد سازندگي سرخس را برعهده داشت.
سردار قوام در عمليّاتهاي مختلفي شركت كرد. تا اينكه در تاريخ 19/10/1365 در جريان عمليّات كربلاي5 ، با مسؤوليّت معاونت گردان نوح تيپ 21 امام رضا‹ع›، در منطقهي شلمچه به شهادت رسيد. پيكر مطهّرش در كنار آرامگاه شهيد مدرّس به خاك سپرده شد.
13- محمّدجاني، عبّاس
سردارشهيد عبّاس محمّدجاني فرزند علياكبر، به سال 1341 دركاشمر ديده به جهان گشود. دوران تحصيل خود را تا پايان دورهي راهنمايي در اين شهر سپري كرد. با پيروزي انقلاب، به عضويّت سپاه پاسداران درآمد و با شروع جنگ، جزو نخستين كساني بود كه به جبهه اعزام شد و چند سال به صورت متناوب در كردستان با ضدّ انقلاب به ستيزه پرداخت.
سرانجام در تاريخ 7/12/1364 به عنوان فرمانده گردان ضدّ زره تيپ ويژهي شهداء در عمليّات والفجر9 شركت كرد و در حاليكه مشغول شكار تانكهاي دشمن در منطقهي چوارته و سليمانيهي عراق بود، هدف گلوله تانك قرارگرفت و به شهادت رسيد. جسم اطهرش پس از انتقال به كاشمر، در جوار آرامگاه شهيد مدرّس به خاك سپرده شد.
14- نيازمند، سيّدخليل
سردارشهيد مهندس سيّدخليل نيازمند فرزند سيّدعلي، به سال 1330 در كاشمر بهدنيا آمد. تحصيلات خود را تا سطح ديپلم در زادگاهش به پايان رساند. سپس در رشتهي متالوژي دانشگاه علم وصنعت، به تحصيل پرداخت. در سال 1354 فارغ التحصيل شد و 8 ماه در كارخانه ذوب آهن اصفهان مشغول به كارشد.
مهندس نيازمند پس از طيّ دورهي سربازي به خدمت آموزش و پرورش درآمد و مدّتي معاونت هنرستان سيّد جمال الدّين اسدآبادي مشهد را عهده دار بود.
درگيرودار تظاهرات مردم عليه رژيم پهلوي، به نوبهي خود سهم به سزايي در فعّاليّتهاي سياسي برعهده داشت. در وقايع 17 شهريور و 10 دي از سوي رژيم ستم شاهي مصدوم شد.
با پيروزي انقلاب و تشكيل سپاه پاسداران به عضويّت اين نهاد انقلابي درآمد و به عنوان اوّلين فرمانده عمليّات سپاه ناحيهي كاشمر مشغول خدمت شد. با آغاز جنگ تحميلي، مدّتي به مناطق جنگي جنوب كشور رفت.
مهندس نيازمند، پس از خدمات ارزندهاي كه در سپاه انجام داد، هنگاميكه در تاريخ 19/10/1360 براي پاكسازي ارتفاعات كاشمر از لوث وجود خوانين و ضدّ انقلاب، به منطقهي اسحاق آباد رفته بود، به شهادت رسيد و در جوارآرامگاه شهيد مدرّس(ره)، به خاك سپرده شد.
15- هادي، محمّدرضا
سردار شهيد محمّدرضا هادي فرزند اسماعيل، به تاريخ 25/3/1347 در روستاي انصاريه (فروتقه)ي كاشمر به دنيا آمد. دوران دبستان و راهنمايي را در زادگاهش به پايان رساند و با پيروزي انقلاب به عضويّت بسيج درآمد.
در آغاز جنگ، باوجود اينكه سنّ كمي كه داشت، به جبهه اعزام شد و در عمليّاتهاي مختلفي به همراه گروه تخريب شركت كرد و از خود رشادتهاي خاصي نشان داد. تا اينكه درتاريخ 6/5/1365 به عنوان مسؤول محور تخريب تيپ 18 جواد الائمّه(ع) از لشكر 5 نصر، در منطقهي جنگي مهران حضور يافت و در حين انجام مسؤوليّت در ارتفاعات قلاويزان به شهادت رسيد و در زادگاهش به خاك سپرده شد.
16- يزداني كريزي، محمّد
سردار شهيد محمّد يزداني كريزي فرزند جواد، در اوّلين روز از فروردين ماه سال 1343 در روستاي كريز از توابع بخش كوهسرخ شهرستان كاشمر بهدنيا آمد. تحصيلات خود را در كاشمر گذراند. با شروع جنگ تحميلي، در حالي كه هنوز 16 سال نداشت، به سوي جبههها شتافت و از نواحي دست، شكم و گلو مجروح شد. پس از چندي به عضويّت سپاه پاسداران درآمد و در نبردهاي مختلف از فتح بستان تا كربلاهاي4 و 5 حضوري مثمر ثمر داشت. سرانجام در عمليّات كربلاي5 در تاريخ 19/10/1365 با سمت معاون گردان كوثر تيپ 21 امام رضا‹ع› شركت نمود و پس از رشادتهاي بسياري كه از خود نشان داد، به شهادت رسيد. پيكر پاكش پس از انتقال به كاشمر، در جوار آرامگاه شهيد مدرّس به خاك سپرده شد.
17- يغمايي، علي
سردار و معلّم شهيد علي يغمايي فرزند عبدالحسين، به تاريخ 8/7/1335 در روستاي شفيع آباد بردسكن متولّد گرديد. پس از پايان تحصيلات، در سال 1354 به خدمت سربازي اعزام و به عنوان سپاه دانش به كسوت معلّمي مفتخر گرديد.
سپس به دانشسرا راه يافت و در ضمن تحصيل، به فعّاليّتهاي سياسيـ مذهبي پرداخت. در اين ارتباط چندبار توسّط ساواك بازداشت شد. با پيروزي انقلاب به عنوان مسؤول امور تربيتي آموزش و پرورش بردسكن به خدمت مشغول گرديد.
با آغاز جنگ تحميلي، در كسوت بسيجي، به جبهه اعزام شد و در سمت مسؤول گروه تخريب به فعّاليّت پرداخت. تا اينكه در تاريخ 24/1/1362 در حاليكه در منطقهي شمال فكّه به انجام مأموريّت مشغول بود، مفقودالاثر گرديد. پيكر پاكش چندي بعد، توسّط گروه تفحّص پيدا شد و پس از انتقال به كاشمر، در جوار آرامگاه شهيد مدرّس به خاك سپرده شد.
منبع:کاشمر
گرد آوری: گروه دین و اندیشه سایت تبیان زنجان
a. جغرافیای شهرستان کاشمر / سیدحسن هاشمی، مریم آقایی میبدی، حسین عزیزی فروتقه، مریم سالاری خیابانی
b. كتاب ترشيز/ جلد اوّل / نگاهی به تاریخ و جغرافیای شهرستان كاشمر / ايرج سعادتمند
آرشیو های مرتبط : يوسف براهنيفر , مرتضي بهاري , شهیدان کاشمر ,
