بخشیدن قاتل نوه پیامبر(ص) توسط پیامبر(ص)
عدّه ای از مشرکان مكه از جمله « هبّار بن اسود » به قصد اذیت کردن زینب دختر خوانده رسول اکرم (ص) که ابوالعباس شوهرش او را از مکه به سمت مدینه فرستاده بود تا به پیامبر ملحق شود به تعقیب وی پرداختند.
اول کسی که از مشرکان به کجاوه زینب رسید، « هبّار بن أسود » بود که نیزه ای به کجاوه زینب فرو برد. زینب که حامله بود از این حمله ترسید و زمانی که به مدینه رسید بچه اش را سقط کرد.
از این رو پیامبر (ص) دستور داد هر کجا « هبار بن اسود » را دیدند او را به قتل برسانند 1 .
هبّار بن اسود وقتی متوجه حکم قتل خود شد و احتمال کشته شدن توسط مسلمانی از یاران پیامبر(ص) را داد ، احساس خطر شدید کرده و پس از فتح مکه اسلام آورد که مورد بخشش پیامبر(ص) قرار گیرد 2 .
نحوه مواجهه پیامبر با هبار :
پیامبر پس از فتح مکه در مکانی نشسته و مردم به دیدار او می آمدند . در این حال شخصی به پیامبر اشاره می کند که هبار آنجاست .
پیامبر فرمود : خودم دیدم .
یکی از یاران قصد جان او را کرد .
پیامبر فرمود : بنشین .
هبار جلو آمده و شهادتین را بر زبان آورد . و سپس گفت : از ترس کشته شدن آنقدر مخفی می شدم که حتی قصد پیوستن به عجم کردم . تا آنکه از مهربانی و بخشش و لطف شما شنیدم و اکنون پشیمانم از کاری که به جهالت کردم .
پیامبر فرمود : از تو گذشتم ، خداوند نیز با هدایت تو به اسلام ، تو را نیکو گرداند و در حقت نیکی کرد 3 .
مسئله ای که در این گونه روایات قابل دقت است، این است که عده ای با نقل چنین حوادثی، در صدد خرده گیری به احکام اسلام و نحوه برخورد رسول خدا (ص) با مجرمان هستند؛ از این رو توجه به این مسئله ضروری است که اگرچه پیامبر اسلام (ص) مظهر رحمت و مهربانی برای همگان است، 4 اما در امور اجتماعی و حقوق مردم؛ نظیر آنچه در این قضیه مطرح شده است، برای برقراری امنیت و کوتاه کردن دست اشرار مجازات هایی برای مجرمان قرار می داد، تا مردم در جامعه اسلامی احساس امنیت کنند و عبرتی برای متجاوزان به حقوق افراد و جامعه باشد.
شایان توجه است که این مسئله اختصاص به اسلام ندارد. در تمام جوامع بشری، حمله مسلحانه به غیر نظامیان و مردم بی دفاع ، و ایجاد رعب و وحشت در میان آنان، جرم است و مجرمان مسلح مورد تعقیب قرار می گیرند، حال این مردم بی دفاع چه از منسوبان حاکمان کشورها باشند، یا مردم عادی، در هر حال از شهروندان حکومت محسوب می شوند و دفاع از حقوق آنان بر حکومت واجب و لازم است. برخورد پیامبر اسلام (ص) با هبّار بن اسود را در راستای این مسئله می توان ارزیابی کرد.
زیرنویسها :
- طبرى، أبو جعفر محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری) ، ج 11، ص 594 و 595 و اسدالغابه 5341 ذیل هبار ابن اسود
- بلعمى، تاریخنامه طبری، تحقیق: روشن، محمد، ج 5، ص 1499 و اسدالغابه 5341 ذیل هبار ابن اسود
- اسدالغابه 5341 ذیل هبار ابن اسود
- کلینی، کافی، ج 1، ص 527؛
محمد صالحی – 4/7/96
https://telegram.me/beshnofekrkon
http://mahsan.rasekhoonblog.com
