چند دليل مبني بر مردود بودن انتساب امام سجاد(ع) به شهربانو دختر يزدگرد
- سید جعفر شهیدی در این باره می‌نویسد:
منصور دوانيقي ، طي نامه اي كه به محمد بن عبدالله (ملقب به نفس زکیه) از نوادگان امام سجاد(ع) مي نويسد براي تحقير او ، واژه « ام ولد » ( به معناي كنيز ) را برای امام سجاد(ع) به کار برده است. این نامه نیم قرن پس از رحلت امام سجاد(ع) نوشته شده است که در آن زمان، بسیاری از هاشمیان زنده بوده‌اند. اگر داستان شهربانو واقعیت داشت منصور چنان تعبیری به کار نمی‌برد و اگر دروغ نوشته بود محمد با قاطعیت جواب می‌داد که مادر امام سجاد(ع) شاهزاده بوده است نه کنیز.1
- به نوشته دهخدا، پژوهش‌ها نشان داده است که این داستان واقعی نیست و یزدگرد را دختری به نام شهربانو نبوده است. داستان شهربانو در واقع از ربیع الابرار زمخشری و قابوس نامه اخذ شده است.2
- یوسفی غروی گفتۀ یعقوبی را بدلیل بی‌سند بودن نمی‌پذیرد، از طرفی نام حرار که یعقوبی ذکر کرده با اسامی ایران باستان همخوانی ندارد، وی روایت کافی را نیز رد می‌کند زیرا در سند روایت ، شخصی به نام عمرو بن شمر است که نجاشی وی را تضعیف کرده است.
گزارش شیخ صدوق نیز از طریق شخصی به نام سهل بن قاسم نوشجانی روایت شده که وی مجهول است؛ لذا این گزارش نیز از نظر غروی قابل قبول نیست.3
زيرنويسها :
- ↑ شهیدی، زندگانی علی بن الحسین، تهران، دفتر نشر فرهنگ، ۱۳۶۵، ص۲۴
- ↑ قابوس نامه باب ۲۷ ص۱۴۴
- ↑ حول السیده شهربانو،ص۲۸
محمد صالحی 18/8/94
