به خدا چگونه نظر کنیم ؟

مقدمه :

توجه به حسن ظن ، در مسیر عبادت و کمال بندگی ، از مسائل مهم و اساسی ، در علم اخلاق است و در اهمیت و ضرورت این حسن ظن ، همین بس که خدای متعال می فرماید : من نزد ظن بنده خودم هستم ، این آدرس خدا است که به ما می گوید : اگر دنبال من هستی ، اگر می خواهی به من برسی ، باید به ظن و گمان خودت مراجعه کنی ، ببین خدا در نزد تو چگونه است . اگر به خدا گمان خوب داری و یا بدگمان هستی ، همان جا و همان گونه مرا پیدا می کنی .

در این مجال اندک به گوشه ای از آموزه های دینی حضرات معصومین (ع) ، در رابطه با چگونگی حضور خداوند در نظام هستی اشاره می شود :

1. پیغمبر (ص) فرمود :

به خالق خودتان گمان خوب داشته باشید . ¹

1. امام رضا (ع) فرمود :

به خداوند خوشبین باش ، زیرا هر كه به خدا خوشبین باشد، خدا با گمان خـوش او همراه است . ²

1. امام صادق (ع) می فرماید :

« حسن ظنّ به خدا » اين است كه جز به خدا اميد نداشته باشي و جز از گناه خويش نهراسي . ³

1. در حدیث قدسی است كه خداي متعال می‌فرماید :

 بنده‌ي مؤمنم را در هیچ موقعیتی قرار نمی‌دهم و هیچ حادثه‌ای برایش پیش نمی‌آورم مگر اینکه خیری در آن حادثه و موقعیت برای او مقدّر کرده‌ام . ⁴

1. منسوب به پیامبر اکرم (ص) است كه فرمودند:

بزرگترین گناه کبیره ، سوء ظن به خداي متعال و بدبینی نسبت به خدا و مقدّرات الهی است . ⁵

1. امام رضا (ع) فرمودند :

گمانت را بخدا نیکو گردان ، که خداوند می فرماید : همانا که من در جایگاه گمان و نگاه بنده مومن به خودم هستم . اگر در من خیر می بیند ( و اعتقاد به جمال من دارد ) ، پس من همان خواهم بود ، و اگر مرا در جایگاه شر و عذاب می بیند و می داند ، پس باز من همان خواهم شد . ⁶

1. خداوند در حدیث قدسی می فرماید:

همانا که رحمت من بر غضبم پیشی داشته و جلوتر است . ⁷

1. خداوند می فرمایند :

و رحمت من بر هر چیز و همه چیز وسعت دارد . ⁸

1. پیغمبر اکرم (ص) فرمودند :

خداوند متعال چون کریم است ، حیا می کند که بنده ای را که به او حسن ظن داشته و امید به رحمت او داشته ، ناامید کند و دست خالی برگرداند. ⁹

1. در حدیث قدسی داریم :

وقتی خداوند بزرگ ، مردم را آفرید ، به دست خود ، برخود نوشت ( واجب کرد ) که رحمت من برغضبم غالب است . ¹⁰

زیرنویسها :

1. فاحسنوا بالله الظن-
2. أحسـن الظّن بالله فانّ مَن حسـن ظنّه بالله كان عنـد ظنّه -
3. حُسْنُ الظَّنِّ بِاللَّهِ أَنْ لَا تَرْجُوَ إِلَّا اللَّهَ وَ لَا تَخَافَ إِلَّا ذَنْبَكَ - –
4. عَبدِيَ المُؤمِن لا اَصرِفُهُ في شََيءٍ اِلاّ جَعَلتُ لَهُ خَيراً ؛ -
5. اَكبَرُ الكَبائِرِ سوءُ الظَّنِّ بِاللهِ؛ -
6. أَحْسِنِ الظَّنَّ بِاللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ أَنَا عِنْدَ ظَنِّ عَبْدِيَ الْمُؤْمِنِ بِي إِنْ خَيْراً فَخَيْراً وَ إِنْ شَرّاً فَشَرّاً -
7. إِنَّ رَحْمَتِي سَبَقَتْ غَضَبِي - و کنوز الحقایق، ص89،
8. وَ رَحْمَتي‏ وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‏ء - اعراف: 156.
9. لِأَنَّ اللَّهَ كَرِيمٌ بِيَدِهِ الْخَيْرُ يَسْتَحْيِي أَنْ يَكُونَ عَبْدُهُ الْمُؤْمِنُ قَدْ أَحْسَنَ بِهِ الظَّنَّ ثُمَّ يُخْلِفَ ظَنَّهُ وَ رَجَاءَهُ - (باب وجوب حسن الظن بالله و..)
10. انَّ اللّهَ تعالی لَمّا خَلَقَ الخَلْقَ کَتَبَ بِیدِهِ علی نَفْسِهِ إنَّ رَحْمَتی تَغْلُبُ غَضَبی ؛ -

محمد صالحی – 20/ 7 / 90

http://mahsan.rasekhoonblog.com