چرايي ارسال پيامبران(ع) - 2

در اين نگاه ، هدف پيامبران :

1.  اصلاح اعتقاد ايماني مردم ميباشد . ( و ما ارسلنا من قبلک من رسول الا نوحي اليه انه لا اله الا انا فاعبدون / انبیا 25 )
2. و تربيت اخلاقي فرد و جامعه ( لَقَدْ مَنَّ اللّهُ عَلَى الْمُؤمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِّنْ أَنفُسِهِمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِن كَانُواْ مِن قَبْلُ لَفِي ضَلالٍ مُّبِينٍ / آل عمران 164 - انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق / مستدرک الوسائل، ج11، ص 187، باب6، ح1. )
3. بگونه اي كه ، نتيجه نهايي آن ايجاد يك جامعه عدالت محور توسط خود مردم بشود .( الناس بالقسط / حديد 25)

بنابر اين ظهور پيامبر(ص) ، براي ايجاد يك جامعه جديد با نظامات و قواعد جديد و نوبنياد در زمينه هاي خانوادگي ، حقوقي ، اقتصادي ، حكومتي و ... نبوده است ، بلكه ايشان ، در راستاي تربيت ايماني اخلاقي فرد ، جهت سوق جامعه بسوي يك جامعه عدالت محور ، ضمن رعايت قواعد و ارزشهاي مثبت جامعه عصر نزول و عنايت به حد فهم و پذيرش مردم ، ارشاداتي در زمينه هاي مختلف كرده و وقتي به حكومت مدينه نائل مي شوند ، از همان قوانين موجود آن عصر ، با تعديلات و يا اصلاحات اخلاقي آنها ، در حدي كه با مقاومت اقشار و افكار مختلف مردم روبرو نشده و اصل دعوتش تحت الشعاع آن اختلافات قرار نگيرد ، به عنوان ابزار و روش رسيدن به هدف خود ، بهره برداري نموده است ( احكام امضايي ) و هرگز در پي تدوين يك نظامنامه جديد حكومتي فراتاريخي نبوده است كه در اعصار بعدي به دليل رشد عقلاني و علمي مردم با چالشهاي جدي مواجه شود . ( کتاب حكومت ديني و حقوق انسان – مرحوم منتظري -   ص 144 )

بطور مثال :

• در نظام خانواده ، هدف را ايجاد سكون و آرامش همسران مي داند بگونه اي كه ضمن كاهش اضطرابهاي آنها كه حاصل مشكلات اقتصادي و اجتماعي جامعه مي باشد ، بتوانند محيطي امن و زيبا براي پرورش فرزنداني ايماني اخلاقي فراهم كنند .  ( و من آياته ان خلق لكم من انفسكم ازواجا لتسكنوا اليها و جعل بينكم مودة و رحمة ان في ذلك لآيات لقوم يتفكرون / روم 21 )
• در نظام حقوقي ، هدف را اجراي عدالت جهت تضمين آرامش و امنيت مردم مي داند ، كه بتوانند فارغ از هر اتفاقي ، تلاش خود را براي ارتقا سطح زندگي و جامعه خود از همه جنبه هايي كه به آنها مربوط است ، به انجام برسانند . ( ان الله يامركم ان تؤدوا الامانات الي اهلها و اذا حكمتم بين الناس ان تحكموا بالعدل ان الله نعما يعظكم به ان الله كان سميعا بصيرا / نسا 58 )
• در نظام اقتصادي ، هدف ، برخورداري همه جامعه از منابع خدادادي است بدون هيچگونه اجحاف به كسي و يا قشري خاص ( فانه لا ضرر و لا ضرار / قاعده لاضرر و لاضرار – و ده ها مصداق قرآني از جمله و لا تاكلوا اموالكم بينكم بالباطل و تدلوا بها الي الحكام لتاكلوا فريقا من اموال الناس بالاثم و انتم تعلمون / بقره 188 و يا ويل للمطففين / مطففين 1 )
• در نظام حكومتي ، هدف را حضور مردمي در تصميمات حكومتي و اجتماعي مي داند . ( امرهم شوري بينهم / شوري 38 – و شاورهم في الامر / آل عمران 159 - لَوْ لاَ حُضُورُ اَلْحَاضِرِ وَ قِيَامُ اَلْحُجَّةِ بِوُجُودِ اَلنَّاصِرِ ... لَأَلْقَيْتُ حَبْلَهَا عَلَى غَارِبِهَا – خطبه 3 نهج البلاغه ، شقشقیه )
• در نظام اجتماعي ، هدف را كرامت بخشي به انسان از هر نژاد و آيين و با هر تفكر و يا باور ميداند . ( و لقد كرمنا بني آدم / اسرا 70 – لاتكن عبد غيرك و قد جعلك الله حرا / نامه 31 نهج البلاغه ، وصيت به حسنين )
• در روابط اجتماعي بين افراد ، هدف را علاوه بر رعايت عدالت اجتماعي ، نيكويي و انفاق به يكديگر را ارزشي والاتر معرفي ميكند . ( ان الله يامر بالعدل و الاحسان و ايتاء ذي القربي / نحل 90 - لن تنالوا البر حتي تنفقوا مما تحبون و ما تنفقوا من شي ء فان الله به عليم / آل عمران 92 )

با توجه به موارد مذكور :

آنچه كه براي پيامبر(ص) ، در يك منظومه اجتماعي ، اهميت داشته ، رسيدن به اهداف ارشادي فوق بوده است ، كه در اولين و مهمترين مرحله ، تربيت ايماني - خلاقي فرد و تبعا جامعه بايد مورد توجه قرار گيرد ، و البته محور بنيادين بعثت ايشان نيز اهتمام جدي به همين امر مهم و اساسي بوده است .

و آنگاه كه قرار است جامعه در راستاي ايجاد حكومتي مردم محور ،  اقتصادي قسط محور ، خانواده اي آرامش محور ، سيستم حقوقي عدالت محور و از همه مهمتر ، ايجاد فضايي آكنده از معنويت اخلاقي و كرامت انساني ، حركت كند ، بايستي به همه زيرساختهاي فرهنگي ، سنتي ، علمي و عقلاني خود نگاه كرده و اقتضائات مربوطه را در نظر داشته و منظومه كلي خود را برقرار نمايد .

و اين امر ، نه حقي الهيست كه به شخصي خاص عطا شده باشد ، كه بر عهده خود مردم و از حقوق خود آنها شمرده شده است .

در اين نگاهست كه هيچ حكم و يا قانوني ، حتي از يك نسل قبل ، قابل تسري به عصر بعدي نخواهد بود ، مگر آنكه بتواند در رساندن جامعه به اهداف فوق ، در برابر قوانين رقيب خود ، ارجحيت خود را به اثبات رسانده و عقلا و متخصصان مربوطه را اقناع كند .

چرايي ارسال پيامبران(ع) -1

محمد صالحي – 5/8/95

http://mahsan.rasekhoonblog.com