اثر و نقش دعا

همه آنچه در اين هستي وجود دارد در يك زنجيره اي از علل و معلول تنيده شده و چيزي خارج از اين زنجيره نيست .

أَبَيَ اللّهُ أَنْ يُجْرِيَ الأُمُورَ ( الاشيا ) اِلاّ بِأَسْبابِها ¹

خداوند امتناع دارد كه چيزها را جز به وسيله اسباب آنها به اجرا درآورد .

فلن تجد لسنت اللّه تبدیلا و لن تجد لسنت اللّه تحویلا ²

 هرگز براي سنت خداوند ، دگرگوني و تحويلي نمي‏يابي .

از طرف ديگر ، اين هستي جلوه اي از وجود خداوند است ، بنابراين خداوند در تمام اجزا هستي جريان داشته و روح فعال و ذي شعور آنست .

به همين دليل ، وقتي قرار است براي انجام يك كار ، زنجيره اي از علل پشت سرهم قرار گرفته تا به نتيجه مورد نظر برسد ، بنابراين ، با نغيير در شدت تاثير هر يك از آن علتها و يا حتي حذف بعضي از آنها ، قبل از آنكه به زمان تحقق آن نزديك شود ، مي توان در وقوع يك نتيجه و يا تسريع در ايجاد آن دخالت كرد .

اين عمل را مي توان با نزديك شدن به خداوند و خواستن از او ( دعا ) انجام داد ، البته بشرطي كه خداوند بدليل آنكه به عاقبت آن كار علم دارد ، آن را به صلاح فرد بداند و چه بسا بدليل آنكه بنده اش را دوست مي دارد و نتيجه آن كار را به نفع او نبيند ، از پذيرش خواسته او سرباز زند .

و عسى ان تکرهوا شيئا و هو خير لکم و عسى ان تحبوا شيئا و هو شر لکم و الله يعلم و انتم لا تعلمون . ³

چه بسا چيزى را خوش نداشته باشيد ، حال آن که خيرِ شما در آن است . و يا چيزى را دوست داشته باشيد، حال آنکه شرِّ شما در آن است. و خدا مى‏داند، و شما نمى‏دانيد.

مثال زیر تا حدی کمک میکند :

برای آنکه یک دانش آموز پایه سوم ، در پایه چهارم قبول شود ، مراحل زیر لازم است بعنوان زنجیره علل آن بوقوع بپيوندد :

• پذیرش در پایه ۴
• ثبت نام در کلاس
• شرکت در کلاس
• شرکت در امتحان نهایی
• نمره امتحان
• و قبولی

در همه این مراحل ؛ حضور معلم و وجود او کاملا مشخص و محرز است ، و اوست که می تواند در تغییر شدت اثر هر مرحله  موثر باشد .

حال اگر دانش آموز با معلم ارتباط بسیار تنگاتنگی داشته باشد ، معلم می تواند تاثیر مرحله امتحان را با دادن اوراق قبل از امتحان ، و یا با دادن جواب آنها به او تشديد كرده و امکان قبولی او را قطعی کند .

البته ممکن است كه معلم بدليل علمي كه به تاثير منفي اينكار در آينده او خواهد داشت ، این کار را به صلاح او نداند و از استحابت این کار  سر باز زند .

با توجه به مثال فوق :

خداوند نیز در همه ارکان این هستی حضور فعال دارد و به هر علتی از زنجيره علتها ، میزان اثری طبیعی بخشيده و لیکن می تواند باعث عدم وجود بعضی از علل در زنجیره شود ، و یا برعکس ، اثر یک علت را بیشتر کند .

و ..

 بطور مثال اگر شخصي سوار هواپیما بشود و سقوط کند ، نتیجش کشته شدن او است ، ولی می تواند تاثیر دعای مادر و یا صدقه و ..  اینگونه باشد  که شخص به هواپیما نرسد ..

و در يك كلام :

خداوند هرگز كاري را بدون تحقق اسباب و علتهاي آن انجام نميدهد ، لذا براي تحقق يك دعا بايد به موارد زير دقت شود :

• ورود به مرحله انجام كار
• رفاقت و همراهي با خدا
• در صورت صلاح دانستن خداوند ، تاثير بعض علتها را تغيير مي دهد .

زيرنويسها :

1. بحارالأنوار، ج2، ص 90، باب 14، حديث 14 و 15 و همان، ص 168، باب 22، حديث 1، کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1363ش، ششم، ج1، ص183، ح7.
2. سوره فاطر آيه 4
3. سوره بقره آيه 216

محمد صالحي – 22/2/95

@beshnofekrkon

http://mahsan.rasekhoonblog.com