شانه هایم بتو میسپارم برای یک لحظه اشکهای تو !

و وجودم بتو میبخشم برای پرچین مروارید چشمهایت .

و این همه بهانه ایست ،

برای آغوشی که همیشه به رویایش ،

بخواب رفتم .

محمد صالحي – 21/11/94

روزي از خدا پرسيدم !

كه اين  دل رحیمت کی عزم صلح دارد ؟

گفتا : تو عاشق شو ، ديگر چه خواهي از وصل ؟

گفتم : پر از غم بود و نبود گشته ام !

گفت : گر عشق نباشد به چه کار آید دل ؟

آری عزیز !!

و با اين جواب ، ديگر زباني برايم نماند ،

و من در خود فرو رفتم !

که خود ،

به کدام رو ،

به غم بسپارم .!

محمد صالحي  -  25/11/94

ماجرایي واقعی از بسط خرافات در عقاید

یکی از شاگردان مرحوم استاد آیه اله ایزدی از بزرگان فقه و فلسفه در استان اصفهان از قول ایشان نقل میکنند که :

من و دیگر دوستم در اوایل طلبگی جهت درس خواندن ، از نجف آباد به اصفهان می رفتیم . ( 80 سال پیش )
چون پول کرایه را نداشتیم ، اجبارا مسیر 30 کیلومتری را پیاده می رفتیم .

یک روز ، جهت نشانه گذاری مسیر ، به یکی از درختان که بزرگتر و مشخص تر بود نخ یا پارچه ای بستیم .

پس از چندی که از آن مسیر می گذشتیم ،وقتی به آن درخت رسیدیم ، با وضعیت عجیب و اسفناکی روبرو شدیم .

مردمی را دیدیم که به آن درخت ، انواع نخ ها و پارچه ها جهت حاجت بسته بودند و حتی نذری می پختند و .. .

از کار خودمان بسیار ناراحت شدیم که باعث چنین وضع خرافی و زشت گشته ایم .

تصمیم گرفتیم درخت را قطع کنیم .

روزی که در آن حوالی کسی نبود ، درخت را بریدیم و از آن محل دور کردیم .

فردای آن روز ، افرادی را دیدیم که دور ریشه درخت گریه و مویه می کنند و بر عامل قطع آن نفرین .

برای آنها از توحید و خداوند و بی شریک بودنش ، سخنها گفتیم  ولی کو گوش شنوا ، که متهم به کفر هم شدیم .

راه خود کج کردیم و رفتیم .

اما چه کنیم ، از دست مردمانی که سالهاست راه را کج می روند !!؟


محمد صالحی    18/8/94
 

اي عاشق دلخسته و زار :

شك نكن  ؛

كه راه پر از خار است ،

و زهري كشنده در زخم آنها !

گر مرد رهي ميان خون بايد رفت     وز پاي فتاده سرنگون بايد رفت

او هست و خدا هست و تو هستي ،

اما  وقتي كه خدا هست  ،

ديگر چه حاجت به ما و من ؟

بگذار كه تا خدا رهزنت باشد ،

كه ديگر ترا غم چيزي نخواهد بود .

هر چه داري بردار و راه بيفت ،

مانده ها ديگر مال تو نيست .

چه معشوقه باشد ،

چه حتي خانه دل .

كه اوست ميزبان و،

خودش حجله برايت آراسته است .

محمد صالحي – 25/11/94  -  مصادف با ولنتاين

درد فراق ،

حقا که درد سنگینی است !

چنان میگدازد ،

که تا لمسش نکنی

درکش میسر نخواهد شد .

محمد صالحی  21/11/94

من فقط ، عصاره یک عمر تنهاییم ، 

که سراسيمه ،

بدنبال ابدی کردن آن می دوم ،!

باشد كه با خدا ،

همنشین گردم !

محمد صالحی  19/11/94

محمد صالحي

از خدا بی واسطه بخواه ، مطمئن باش بی واسطه خواهد داد – 3


خوشه ای ازوصایای امام علی ( ع ) به فرزند عزیزش امام حسن (ع ) 1



.........................................................................................................................
زیر نویسها :   

1 – نامه 31 نهج البلاغه - بر اساس ترجمه محمد دشتی
2- الخلق عيال الله – رسول اكرم ( ص) بحار، ج 74، ص .316
3 – فتبارک الله احسن الخالقین – سوره مومنون ، آیه 14
 
4  – ام جعلوا للله شرکا خلقوا کخلقه فتشابه الخلق علیهم قل الله خالق کل شیئ و هو الواحد القهار، سوره رعد ، آیه 16
5 – اذا سئلک عبادی عنی فانی قریب اجیب دعوه الداع اذا دعان – سوره بقره – آیه 186
6 – سوره آل عمران ، آیه 97

7 - اني اوصيک بتقوي الله اي بني ولزوم امره ، و عماره قلبک بذکره ، والا عتصام بحبله و اي سبب اوثق من سبب بينک و بين الله ان انت اخذت به .

8 - فتفهم يا بني وصيتي ، و اعلم ان مالک الموت هو مالک الحياه ، و ان الخالق هو المميت ، و ان المفني هو المعيد ، و ان المبتلي هو المعافي ،  و ان الدنيا لم تکن لتستقر الا علي ما جعلها الله عليه من  النعماء ، و الابتلاء ، و الجزاء في المعاد ، او ما شاء مما لا تعلم ، فان اشکل عليک شي ء من ذلک فاحمله علي جهالتک .

9 - اعلم ان الذي بيده خزائن السموات و الارض قد اذن لک في الدعاء ، و تکفل لک بالاجابه ، و امرک ان تساله ليعطيک ، و تسترحمه ليرحمک ، و لم يجعل بينک و بينه من يحجبک عنه و لم يلجئک الي من يشفع لک اليه ،  و لم يمنعک ان اسات من التوبه و لم يعاجلک بالنقمه ، و لم يعيرک بالانابه ، و لم يفضحک حيث الفضيحه بک اولي ،  و لم يشدد عليک في قبول الانابه ، و لم يناقشک بالجريمه و لم يؤيسک من الرحمه ،  بل جعل نزوعک عن الذنب حسنه .

10 - فاذا ناديته سمع نداک ، و اذا ناجيته علم نجواک ، فافضيت اليه بحاجتک ، و ابثثته ذات نفسک ، و شکوت اليه همومک ، و استکشفته کروبک ، و استعنته علي امورک ، و سالته من خزائن رحمته ما لا يقدر علي اعطائه غيره ،  من زياده الاعمار ، و صحه الابدان ، و سعه الارزاق  ثم جعل في يديک مفاتيح خزائنه بما اذن لک فيه من مسالته ،  فمتي شئت استفتحت بالدعاء ابواب نعمته ، و استمطرت شابيب رحمته ، فلا يقنطنک ابطاء اجابته ، فان العطيه علي قدر النيه و ربما اخرت عنک الاجابه ، ليکون ذلک اعظم لاجر السائل ، و اجزل لعطاء الامل  و ربما سالت الشي ء فلا تؤتاه ، و اوتيت خيرا منه عاجلا او آجلا ، او صرف عنک لما هو خير لک ، فلرب امر قد طلبته فيه هلاک دينک لو او تيته ، فلتکن مسالتک فيما يبقي لک جماله ، و ينفي عنک و باله ، فالمال لا يبقي لک و لا تبقي له .

محمد صالحی – 23/7/88
 

از خدا بی واسطه بخواه ، مطمئن باش بی واسطه خواهد داد – 1

از خدا بی واسطه بخواه ، مطمئن باش بی واسطه خواهد داد – 2


خوشه ای ازوصایای امام علی ( ع ) به فرزند عزیزش امام حسن (ع ) 1




پسرم ، اول خودسازى !

 پسرم! همانا تو را به تقوی الهی سفارش مى كنم كه پيوسته در فرمان او باشى ، و دلت را با ياد خدا زنده كنى ، و به ريسمان او چنگ زنى ، چه وسيله اى مطمئن تر از رابطه تو با خداست اگر سررشته آن را در دست گيرى .7

پسرم ، فقط خداوند صاحب همه چیز و همه علم و جاودانه است !

پسرم! در وصيت من درست بيانديش ، بدان كه در اختياردارنده مرگ همان است كه زندگى در دست او، و پديدآورنده موجودات است . همو مى ميراند ، و نابودكننده همان است كه دوباره زنده مى كند ، و آنكه بيمار مى كند شفا نيز مى دهد . بدان كه دنيا جاودانه نيست ، و آنگونه كه خدا خواسته است برقرار است ، از عطا كردن نعمتها ، و انواع آزمايشها ، و پاداش دادن در معاد ، و يا آنچه را كه او خواسته است و تو نمى دانى .

پس اگر درباره جهان ، و تحولات روزگار مشكلى براى تو پديد آمد آن را به عدم آگاهى ارتباط  ده ، 8

پسرم ، خداوند واسطه ای برای نعمت و رحمتش قرار نداده است !

بدان ، خدايى كه گنجهاى آسمان و زمين در دست اوست ، به تو اجازه درخواست ( بی واسطه از او) داده ، و اجابت آن را ( فقط خودش ) بعهده گرفته است .

تو را فرمان داده كه ( فقط ) از او بخواهى تا عطا كند ، درخواست رحمت كنى تا ببخشايد ، و خداوند بين تو و خودش كسى را ( به عنوان واسطه ) قرار نداده تا حجاب و فاصله ( بین تو و خودش ) ايجاد كند ،و تو را مجبور نساخته كه به شفيع و واسطه اى پناه ببرى.  

و در صورت ارتكاب گناه در توبه را مسدود نكرده است .  در كيفر تو شتاب نداشته ، و در توبه و بازگشت ، بر تو عيب نگرفته است .

در آنجا كه رسوايى سزاوار توست ، رسوا نساخته ، و براى بازگشت بخويش شرائط سنگينى ( اعم از شفاعت کسی و یا شان و منزلت واسطه ای ) مطرح نفرموده است .


 در گناهان ، تو را به محاكمه نكشيده ، و از رحمت خويش نااميدت نكرده ، بلكه بازگشت تو را از گناهان ، نيكى شمرده است . 9

پسرم ، کلید گنجینه های الهی فقط خواست توست از او !

هرگاه او را بخوانى ، ندايت را مى شنود ، و چون با او راز دل گويى راز تو را مى داند ، پس حاجت خود را ( فقط ) با او بگوى ، و آنچه در دل دارى نزد او باز گوى ، غم و اندوه خود را در پيشگاه او مطرح كن ، تا غمهاى تو را برطرف ، و در مشكلات تو را يارى رساند .

 از گنجينه هاى رحمت او چيزهايى را درخواست كن كه جز او كسى نمى تواند عطا كند ، مانند عمر بيشتر، تندرستى بدن ، و گشايش در روزى ،

( و بدان که ) خداوند كليدهاى گنجينه هاى خود را در دست تو قرار داده ( نه هیچ واسطه ای دیگر ) ، چرا كه به تو اجازه دعا كردن و خواستن داد .  پس هرگاه اراده كردى مى توانى با دعا ، درهاى نعمت خدا را بگشايى ، تا باران رحمت الهى بر تو ببارد .

هرگز از تاخير اجابت دعا نااميد مباش ، زيرا بخشش الهى باندازه نيت توست .

 گاه ، در اجابت دعا تاخير مى شود تا پاداشی بیشتر ازخواسته دعا كننده بدهد .

گاهى درخواست مى كنى اما پاسخ داده نمى شود ، زيرا بهتر از آنچه خواستى به زودى يا در وقت مشخص ، به تو خواهد بخشيد ، يا به جهت اعطاء بهتر از آنچه خواستى ، آنرا اجابت نمى کند، زيرا چه بسا خواسته هايى دارى كه اگر داده شود مايه هلاكت دين تو خواهد بود.

 پس خواسته هاى تو بگونه اى باشد كه جمال و زيبايى تو را تامين ، و رنج و سختى را از تو دور كند ، که نه مال دنيا براى تو پايدار، و نه تو براى مال دنيا باقى خواهى ماند . 10

ادامه دارد :

از خدا بی واسطه بخواه ، مطمئن باش بی واسطه خواهد داد – 3

از خدا بی واسطه بخواه ، مطمئن باش بی واسطه خواهد داد – 1

محمد صالحی – 23/7/88
 

از خدا بی واسطه بخواه ، مطمئن باش بی واسطه خواهد داد – 1


خوشه ای ازوصایای امام علی ( ع ) به فرزند عزیزش امام حسن (ع ) 1



مقدمه :


انسان وقتی بدنیا می آید ، دو چیز است که هیچگاه از او جدا نخواهد شد ، 1 – نیاز به غذای جسم   2 – نیاز به غذای روح
و این دو نیاز است که مانند هاله ای سنگین ، روی زندگیش می گسترد و همه تصمیماتش را تحت الشعاع قرار می دهد . و حتی همین دو هستند که می توانند بهترین ابزار برای بهره کشی دیگران از او باشند .

همه بشریت در هماره تاریخ ، می دانسته اند ، که در آفرینش وجود کاملی هست که به هیچ چیز از جنس نیازهای ما نه محتاج است و نه وابسته ، و هموست که قادر مطلقی است که می تواند به همه کس ، همه چیز بدهد .

اما چگونه باید از او خواست ؟ ، و یا او چگونه می شنود ؟ و یا از همه مهمتر ، او چگونه می دهد ؟

این تنها سوال مشترکی است که همه انسان ها با آن مواجه بوده و با پاسخی که به آن می دهند پایه های سرنوشت خویش را گذارده و بنای آنرا می سازند .

و البته همین جا نیز هست که در آسیب شناسی دلایل وابستگی انسان ها به دیگرانی از جنس خودش ، در طول تاریخ ، به این نکته اساسی می رسیم که :

« هرگاه انسانهایی ، فرصت پیدا کردند تا خود را بیابند و در دست یابی به خزائن مادی و معنوی جهان هستی ،
( آنهم به هر اندازه ) از دیگران پیشی بگیرند و در این مسیر در چنگال نفس خود اسیر شدند ، اهریمن وار دیگران را به زیر سلطه خویش کشیدند و آنگونه رفتار کردند که نتیجه اش چیزی نبود جز استثمار و استحمار آنها » .

به مردم القا کردند که " خداوند آنقدر بزرگ است و دور که شما کوچکترین ها ، امکان حتی فکر کردن به او را نخواهید داشت ، چه رسد به آنکه از او افاضه فیضی بخواهید و یا اجابت دعایی و یا اعطای نعمتی ! "

پس باید دیگرانی باشند تا واسطه این امر شده ، هم برایتان دعا و طلب کنند ، و هم در گرو آبرو و شان ملکوتیشان ، از او ، برایتان ، فیض و رحمت و نعمت ، دست و پا کنند . !

اما آیا واقعا اینگونه است ؟ آیا همویی که تک تک خلق را عیال خود دانسته 2 و به خلقت همه آنها مباحات کرده است 3، بشر را خلق کرده تا بر او فخر و تکبر کند ؟ و یا در جایگاهی بس رفیع بنشیند و عطای رحمت خویش را محصور به موانعی از جنس همین آدمیان کند که هرگاه  اینان خواستند ، او عطا نماید ؟!!

حاشا و کالله ، که او هرگز چنین نبوده و نیست ، که او نه درخلقت ، محتاج شریکی بوده 4 و نه در عطا و بخشش ، نیاز به واسطه ای 5 ، که او " غنی عن العالمین 6 " است .

در این جا گوشه ای از کلام امام همام علی ( ع ) در وصایایش به فرزند عزیزش امام حسن ( ع ) را می آوریم ، که چقدر زیبا و دلنشین ، وجود خداوند حکیم را برایش توصیف می کند و چگونه او را به او فرا می خواند !!

ادامه دارد

از خدا بی واسطه بخواه ، مطمئن باش بی واسطه خواهد داد – 2

محمد صالحی – 23/7/88
 

یک عمر ، پشت در آن خانه نشستم
همه تن چشم شدم ، یک لحظه نبستم

باشد که بیاید ، نگهی بر رخ زیباش بدوزم
او آمده گفتا كه کجایی؟  من هستم

گفتم : كه به شوق ديدنت كور شدم
گفتا تو برو مست بشو ، من هستم

رفتم که بجویم می و میخانه عشقی
دیدم که همان خانه او بود ، چرا من رستم ؟

دردي  بکشیدم ز فراقش ، پر حرمان گشتم
ناگه خود فرياد شدم  ، که همه تن مستم

آمدم تا بروم باز به آن خانه او
گفتا به كجايي ؟ كه من اينجا هستم .

محمد صالحی  9/11/94  جمعه

خيال كسي در خيال من آمد پديد

همان شد كه خود گشته ام ناپديد

به آني كه قلبم بدامش فتاد

خودم را رها ديدم از هر چه ديد

رهايي و آزادگي از كمند زمين

مرا برده است تا سراي جديد

تو اين اوج را تواني كه باور كني

قدم را رها كن ، كه بايد پريد

دويدن شروع كن ، ولي پر بزن

كه راهي پر از دره است تا سديد

پريدن پر از لذت عاشقي است

و بي عشق ، تو لذت تواني چشيد ؟

تو عاشق شو و چشم خود را ببند

خيالش درون خيالت بيايد پديد

دگر غم نباشد پس ِ آن خيال

كه عرش آشيان و مخلد شويد

محمد صالحي    6/11/94

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟ - 9

   
زير نويسها :  

1-  به مطالب زير مراجعه شود :
•  " سرنوشت انسان ، جبر یا اختیار  ؛ محمد صالحي " –
•  " جایگاه خداوند در هستی و نقش او در سرنوشت انسان؛ محمد صالحي "-
•   " آیا حضرت آد م به دست حوا فریب خورد ؟ ؛ محمد صالحي " -

2-  سوره اسرا – آیه 44
3-  بحارالانوار، ج 84 ، ص 198
4-  سوره ذاریات – آیه 56
5-  سوره بقره – آیه 31
6-  اعراف – آیه 19
7-  سوره طه – آیات 118 تا 119
8-  نهج البلاغه – خطبه 1
9-  علل‌ الشّرآئع‌ ج‌ ۲، باب‌ نوادر العِلَل‌ ، ص‌ ۶۰۰، عدد ۵۵ - مصنفات شيخ مفيد ، ج5 ، ص 79
10-  سوره فجر - آیه 27 تا 30
11-  المواعظ العدديه ، الباب الثاني عشر ، الفصل الثاني ص 255 به نقل از كتاب گنج حكمت
12-  سوره بقره – آیه 31 ( " علم ادم الاسما کلها " )
13-  جواهر السنية فى الاحاديث القدسيه، محمد بن حسن بن على بن حسين حرّعاملى، ص 284.
14-  اعراف – آیه 19
15-  بقره – آيه 35
16-  سوره اعراف – آیه 22
17-  اعراف – آيه 20
18-  الميزان ، ج1 ، ص 138
19-  حجر – آيه 29
20-  سوره طه – آیه 120
21-  اعراف – آيه 20
22-  تورات -  سفر پیدایش – باب 3 – آیات 1 تا 14
23-  انجيل برنابا – فصل 40 – آیات 1 تا 27
24-  نور – آيه 25
25-  سوره بقره – آیه 38
26-  لقمان – آيه 20
27-  – نور – آيه 25
28-  قمر – آيه 55
29-  - سوره فجر - آیه 27 تا 30
30-  سوره نور - آیه 39
31-  سوره مدثر – آیات 26 تا 29
32-   سوره قیامت – آیه 12
33-  ...سوره احزاب – آيه 72
34-  سوره طه – آیات 118 تا 119

35-  به مطالب زیر مراجعه شود :
•   دنیا مدرسه تربیت ارواح انسانی – محمد صالحي -  
•  چرایی وجود و حضور دیگران در سرنوشت ما – محمد صالحي –
36-  طه – آيه 117 ( الميزان ، ج1 ، ص 131 )
37-  دعاي كميل
38-  توحيد صدوق ، ص 64
39-  الميزان ، ج1 ، ص 138
40-  طه – آيه 121
41-  سوره ص – آیه 72
42-  سوره بقره – آیه 38
43-  ابراهيم – آيه 24
44-  سوره احزاب – آيه 72
45-  طه – آيه 121
46-  اعراف – آيه 22
47-  سوره بقره – آیه 38
48-  سوره فجر - آیه 27 تا 30
49-  قمر – آيه 55
50-  سوره طه – آیات 118 تا 119
51-  سوره قیامت – آیه 12

تحقیق : محمد صالحی – 10 / 9 / 89

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟ - 1

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟ - 8

    
8-  و در يك كلام

تمثيل خداوند از مسير كمالي انسان ، به درخت ، اعلام موارد زير ، به حضرت آدم بود :


1-  اي آدم ! تو همانند دانه اي هستي كه قابليت رشد و تكامل ، " از حد آدميت " به بالاترين حد كمال و آنهم " خداگونگي " ، در ظرف وجودت ريخته شده است . ( نفخت فیه من روحی 41 )

2-  براي ايجاد شرايط رشد دانه وجودت ، بايستي آرامش و سكون بهشتي خود را رها كرده و در فضاي دنياي زميني با همه سختي ها قرار گرفته و با بهره گيري از همه مواهب طبيعي ، مسير رشد را هموار نمايي . ( قلنا اهبطوا منها جميعا 42 )

3-  حركت و مسير رشد تو ، لاجرم ، بسوي افق هاي متعالي و آسماني رباني است . ( کشجرة طيبة اصلها ثابت و فرعها في السماء 43 )


4-  در همه مراحل رشدت در دنياي زميني ، با انواع آفات دنيوي ، اعم از كاستي ها ، طوفان هاي شهوت ، سيلاب هاي ثروت و علم و غرور ، و .... روبرو خواهي شد . و اين همان چيزي است كه به آن جاهلي ، و ظلمي است كه براي نفس خود ، ريسك آن را پذيرفته اي . ( انه کان ظلوما جهولا 44 )

5-  براي شروع حركت كمالي ات ، از مرحله " دانه " ( كاشت ) تا آخرين مرحله ( برداشت ) ، كه مستقر نهايي است ، بايستي بر همه زشتي هايي كه مي تواند روح تو را آلوده كند و آفاتي كه مي تواند بيمار طمع دنيايي ات بكند ) ، بينا و دانا باشي ، به همين دليل آنها را برايت آشكار كردم . ( فبدت لهما سواتهما 45 )


6-  تنها راه دفع آفات راه و وسيله پوشش آنها ، گزينش راهي است كه از بهشت خدايي مي گذرد . ( و طفقا يخصفان عليهما من ورق الجنة 46 )

7-  براي تشديد فرايند رشد و جهت گيري آن بسوي بالا ، نياز به نور آسماني الهي است ، كه من در اختيارت خواهم گذاشت . ( ارسال رسل و ابلاغ پيام - فاما ياتينکم مني هدى فمن تبع هداي فلا خوف عليهم و لا هم يحزنون 47)


8-  در آخرين مرحله و مسير تكاملي درخت وجودت ، كه جز بسوي مستقر نهايي نيست ، در جنت الهي ، ماوي خواهي گزيد و در حضور كبريائيش ، آرام خواهي گرفت . ( و ادخلی جنتی 48 -  عند مليک مقتدر 49 )

9-  نهي خداوند از نزديك شدن به درخت مذكور ، ارشادي بوده نه مولوي ، كه به آدم گوشزد مي كند :


•  مي تواني در همين بهشت خودت با همه تنعمات دنياگونه اش ، بدون هيچ سختي و نگراني باقي بماني ، ولي ديگر امكان تعالي و رسيدن به جنت الهي را نخواهي داشت . ( ان لک الا تجوع فيها و لا تعرى ، و انک لا تظمؤا فيها و لا تضحى 50)

•  و يا ريسك حضور در دنياي زميني با همه سختي هاي زندگي دنيايي و امكان غفلت و انحراف از مسير اصلي خلقت و دچار شدن به عذاب هاي دهشتناك متعاقب انحرافت را بپذيري ، ولي با اين اطمينان ، كه نهايت صعودت ،بهشت لقاي من است . ( الى ربك يومئذ المستقر51)

ادامه دارد :

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟ - 9

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟ - 1
 

محمد صالحي

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟ - 7
   

6-  آيا آدم گناه كرد ؟

با توجه به آنچه گفته شد ، نهي خداوند ، ارشادي و بيانگر مسير سخت اوج از آدميت تا خداگونگي بوده است ، بنابراين امر ممنوعي نبوده كه خداوند به آن ، امر به نزديك نشدن كرده باشد ، بلكه تلويحا ، بيان هدف تكويني خداوند از خلقت آدم بوده است .

همانطور كه در كلام امام رضا ( ع ) داريم :
" اراده تكوينى خدا اين بود كه آدم از درخت منهيه بخورد و از بهشت اخراج شود ، ولى اراده تشريعى خدا نهى از خوردن شجره بود و لذا آنها را از خوردن ميوه درخت باز نداشت . " 38

 از طرف ديگر اگر ظلمي نيز انجام شده باشد ظلم آدم به خود بوده نه در حق خداوند ، لذا گناهي واقع نشده است ، ( و خروج آدم از بهشت يك اثر تكوينى و ضرورى عمل او بود ، نه مجازات مولوى . 39)

7-  چرا آدم و حوا عريان شدند ؟

خداوند در چند آيه مي فرمايند كه با نزديك شدن آدم و حوا به درخت ، زشتي هايشان آشكار شد .

از جمله می فرمایند :
" فاکلا منها فبدت لهما سواتهما . " 40
" پس از خوردن از درخت ، زشتي هاشان آشكار شد . "

و اين عرياني را نيز مي توان به عنوان هشدار خداوندي ، اينگونه بيان كرد كه :

اي آدم : اگر بهشت خود را با همه جاودانگي در تامين همه نيازهايت رها كردي ، پس بايد همانند ظرفي كاملا عريان و تهي ولي با ظرفيتي بي نهايت ، پاي به دنياي زميني گذاشته و زندگي را از صفر شروع و خود به انتخاب نوع و مقدار پوششت در برابر ظواهر فريبنده دنيايي و هواهاي نفساني ، اقدام كني و راه بسوي مقصدي كه برگزيدي ، خود به كيفيتش تصميم بگيري و پس از آن ، ظرف وجودي خود را از عشق خداوندي سرشار كرده و آنگاه تا عبوديت و يگانگي با او ، عمر دنيايي بسر نمايي .

ادامه دارد :

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟ - 8

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟ - 1

محمد صالحي

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟ - 6
    

5-  چرا نتيجه نزديكي به درخت ظلم است ؟

خداوند در آيات فوق به آدم هشدار مي دهد كه در صورت نزديك شدن به درخت ، در جرگه ظالمين وارد خواهي شد .

همچنين در آيه زير اعلام مي دارد كه وقتي امانت خود را که همان تجلی گاه ذات حضرت ربوبی بود به او عرضه كرديم ، پذيرفت . و او چه جاهل و ظالمي است !

آنجا که می فرمایند :
" انا عرضنا الامانة على السماوات و الارض و الجبال فابين ان يحملنها و اشفقن منها و حملها الانسان  انه کان ظلوما جهولا . " 33
" ما امانت  خود را بر آسمانها و زمين و کوه‏ها عرضه داشتيم ، آنها از حمل آن سر برتافتند ، و از آن هراسيدند ؛ امّا انسان آن را بر
دوش کشيد ؛ بدرستيكه انسان جاهل و ظالم بود ! "

بهشت آدم ، جايي بود كه خداوند تامين همه گونه نياز او را بطور جاوداني ، تعهد كرده بود 34، اما فقط در حوزه نيازهاي مادي بشري به انجام ميرسيد ، كه اين امر هرگز باعث نتيجه تعالي روحاني انسان از حد " آدميت " به حد " خداگونگي " و تبعا خروج او از محدوده مادي دنيايي و ورود به حريم كبريايي نمي گرديد .

و اينجا بود كه آدم ، که عاشق شده بود ، نخواست در محدوده امن مادي دنيايي بماند و همچون ديگر مخلوقات الهي ( از جمله     فر شتگان ) ، در يك وضعيت تكويني زيست كند و بماند ، بلكه خطر كرد و افق را جنت الهي و ماوي گزيدن در حريم او انتخاب كرد .

و اين مسير ، تنها با عينيت بخشيدن به كليه استعدادها و قابليتهاي روحاني او پيموده مي شد ، كه براي اين كار ، بايد به زمين  مي آمد و تك تك آنها را اعم از خلاقيت ، محبت ، عشق ، بخشش ، و .. زندگي مي كرد تا ملكه وجودي او شوند . 35

و تبعا حضور انسان در دنياي زميني و :

•  اختيار او در انتخاب راه مستقيم اوج تا حريم خداوندي با همه لذتهاي روحاني منتج از آن ،

•  و يا فريفته ظواهر و نعمتهاي دنيايي شدن و افتادن در مسير انحرافي و غير مستقيم گذر به بارگاه الهي با همه مشكلات و عذاب هاي متعاقب آن ،

بزرگترين ريسكي بود كه او پذيزفت و ظلمي كه خود را از منطقه امن بهشت اولي خود خارج و به ميدان سراسر اضطراب و رنج دنيايي ولي در نهايت جنت خداوندي ، وارد كرد . ( و البته خود آدم نيز به اين همه سختي دنيايي و دوری راه جاهل بود . )

آنجا که خداوند می فرمایند :
" فقلنا يا ادم ان هذا عدو لک و لزوجک فلا يخرجنکما من الجنة فتشقى . " 36
" پس به آدم گفتيم : شيطان دشمن توست ، پس باعث خروج شما از بهشت نگردد كه به سختي و مشقت خواهيد افتاد . "

در حقيقت ، آدم ، بهشت خود را با يك شرايط ثابت و يكنواخت در يك زندگي افقي با همه لذت هاي مادي رها كرد و نقطه اوج حركت عمودي رو به بالاي خود را ، حضور در بارگاه الهي ، با رشد و پرورش درخت وجودي خود ، انتخاب كرد .

و اين همان درختي بود ، كه به آن نزديك شد و به خداوند اعلام كرد كه :

بهشت من با همه مزايا ي ماديش ، در مقابل جنت تو ، به هيچ نمي ارزد ؛ هر چند براي رسيدن به جنت لقاي تو ، امكان انحراف من وجود داشته باشد و من بايد از جهنم و عذاب تو بگذرم .

آنجا كه امام علي (ع) نجوا مي كنند :
" فهبني يا الهي و سيدي و مولاي و ربي صبرت علي عذابك فكيف اصبر علي فراقك ! " 37
" اله و آقا و مولا و رب من ! موهبتي كن ! كه عذاب تو را به صبر خواهم نشست ، اما فراق و دوريت را چگونه به انتظار بنشينم ؟! "

ادامه دارد :
 

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟ - 7

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟ - 1

محمد صالحي

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟ - 5
   

و خداوند نيز حركت و رشد روحاني انسان را به درختي تشبيه كرده است كه :

براي فراهم شدن مقدمات رشد انسان ، نياز به حضور در دنياي زميني دارد و به همين دليل بايد از بهشت آدم خارج و به دنياي زميني هبوط كند .

آنجا که می فرماید :
" قلنا اهبطوا منها جميعا فاما ياتينکم مني هدى فمن تبع هداي فلا خوف عليهم و لا هم يحزنون " 25
 "  گفتيم : همگى از آن ، فرود آييد ! هرگاه هدايتى از طرف من براى شما آمد ، کسانى که از آن پيروى کنند ، نه ترسى بر آنهاست ، و نه غمگين شوند ."

•  جهت شروع فرايند رشد ، نياز به رفع نيازهاي مادي و جسماني است كه خداوند ، همه گونه مواهب طبيعي و نعمات دنيايي را براي او فراهم كرده است .
" ان الله سخر لکم ما في السماوات و ما في الارض و اسبغ عليکم نعمه ظاهرة و باطنة . " 26
" ( آيا نديديد )خداوند آنچه را در آسمانها و زمين است مسخّر شما کرده ، و نعمتهاى آشکار و پنهان خود را به طور فراوان بر شما ارزانى داشته است؟! "

•  در امتداد رشد جسماني انسان ، قابليتهاي روحي و استعدادهاي روحاني او ، در هر مسيري كه انتخاب كند ( راه مستقيم عبور از مسير ارزشها و ملكات اخلاقي مبتني بر پيام هاي خداوندي ، و يا راه غير مستقيم انحرافي عبور از مسير وابستگي هاي دنيايي و تخلفات نفساني ) شروع به رشد مي كند ، كه براي تشديد و تسريع رشد درمسير مستقيم ، نياز به نور آسماني و هدايت الهي دارد .

•  آنجا که می فرماید :
" الله نور السماوات و الارض مثل نوره کمشکاة فيها مصباح المصباح في زجاجة الزجاجة کانها کوکب دري يوقد من شجرة مبارکة زيتونة لا شرقية و لا غربية يکاد زيتها يضي‏ء و لو لم تمسسه نار نور على نور يهدي الله لنوره من يشاء و يضرب الله الامثال للناس و الله بکل شي‏ء عليم . " 27
" خداوند نور آسمانها و زمين است ؛ مثل نور خداوند همانند چراغدانى است که در آن چراغى (پر فروغ) باشد ، آن چراغ در حبابى قرار گيرد ، حبابى شفاف و درخشنده همچون يک ستاره فروزان ، اين چراغ با روغنى افروخته مى‏شود که از درخت پربرکت زيتونى گرفته شده که نه شرقى است و نه غربى؛ ( روغنش آنچنان صاف و خالص است که ) نزديک است بدون تماس با آتش شعله‏ور شود ؛ نورى است بر فراز نورى ؛ و هر کس بخواهد خدا  او را به نور خود هدايت مى‏کند ، و خداوند به هر چيزى داناست. "

•  با پيمودن راه مستقيم فوق و رشد در مسير خداگونگي (با استفاده از مواهب دنياي زميني و سپس رها كردن و خارج شدن از آن و صعود به جايگاه اوج تعالي انسان تا خدا )، درخت روحي انسان ، به آنجا مي رسد كه قد تا بارگاه الهي كشيده .

آنجا که می فرماید :
" في مقعد صدق عند مليک مقتدر . " 28
" در جايگاه صدق نزد خداوند مالک مقتدر! "

•  و ميوه آن ، حضور در جنت لقاي خداوندي است .

آنجا که می فرماید :
" یا ایتهاالنفس المطمینه ارجعی الی ربک راضیه مرضیه فادخلی فی عبادی و ادخلی جنتی ." 29
" تو اى روح آرام‏يافته ! به سوى پروردگارت بازگرد در حالى که هم تو از او خشنودى و هم او از تو خشنود است ، پس در سلک بندگانم درآى ، و در بهشتم وارد شو ! "

•  و آنها نيز كه راه غير مستقيم برگزيده و تنها به رشد درخت وجودي خود در مسير دنيا و توسعه قلمرو زميني خود بسنده كرده اند ، دچار آفتهايي شده كه هر آن با سرگردانيها و هول و هراس هاي عذابي دهشتناك روبرو شده ، و نهايتا با برخورد به موانع و صخره هاي مسير ، متوجه راه غلطي كه پيموده اند شده ؛

آنجا که خداوند می فرمایند :
" والذین کفروا اعمالهم کسراب بقیعه یحسبه الضمئان مائا حتی اذا جائه لم یجده شیئا و وجد الله عنده " 30
" کسانى که کافر شدند ، اعمالشان همچون سرابى است در يک کوير که انسان تشنه از دور آن را آب مى‏پندارد ؛ امّا هنگامى که به سراغ آن مى‏آيد چيزى نمى‏يابد ، و خدا را نزد آن مى‏يابد که حساب او را بطور کامل مى‏دهد .
اما دیگر دیر شده ، که هر کس به هر مقدار از راه ، که کج رفته ، باید عذاب وحشتناک حسرت دور افتادن از خدای رحمان را بچشد تا زنگارهای ناشی از غفلت و هوس های زمینی از روح او زدوده شود .

آنجا که پروردگار عزیز می فرمایند :
" ساصليه سقر - و ما ادراک ما سقر - لا تبقي و لا تذر - لواحة للبشر . " 31
      " (امّا) بزودى او را وارد سَقَر مى‏کنم ! - و تو نمى‏دانى «سقر» چيست! - (آتشى است که) نه چيزى را باقى مى‏گذارد و نه
چيزى را رها مى‏سازد ! - پوست را بکلّى دگرگون مى‏کند! ( زنگارهای روح را بکلی می برد و آن را خالص و پاکیزه می کند ) "

و پس از آن است که راه بسوی مستقر نهایی ، که همان مکان نور و آرامش و حضور خدای رحمان و جمیل است ، باز خواهد شد .

آنجا که رب جلیل می فرمایند :
" الى ربك يومئذ المستقر " 32
" آن روز ، قرارگاه نهايى ، تنها بسوى پروردگار تو است . "

ادامه دارد :

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟ - 6

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟ - 1

محمد صالحي

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟ - 4
   
4-  درخت مورد نهي خداوند چه بود ؟

خداوند آدم را خلق و از روح خود در او دميد .
" و نفخت فيه من روحي " 19
" و از روح خودم در او دميدم . "

و با تعليم اسمائ خود ، اوج از " آدم " تا " خداگونگي " را به او گوشزد نمود .

همانگونه كه در زبان شيطان نيز به اين اوج و جاودانگي ماوي در حريم يار به صراحت اشاره شده است .

آنجا که می فرماید :
" فوسوس اليه الشيطان قال يا ادم هل ادلک على شجرة الخلد و ملک لا يبلى " 20

" و شيطان او را وسوسه کرد و گفت: « اى آدم! آيا مى‏خواهى تو را به درخت زندگى جاويد ، و ملکى بى‏زوال راهنمايى کنم؟! "

و يا آيه زير :

" فوسوس لهما الشيطان ..... قال ما نهاکما ربکما عن هذه الشجرة الا ان تکونا ملکين او تکونا من الخالدين . " 21

" سپس شيطان آن دو را وسوسه کرد و گفت : پروردگارتان شما را از اين درخت نهى نکرده مگر بخاطر اينکه ( اگر به آن نزديك شويد ) ملك خواهيد شد ، يا جاودانه ( همچون خداوند ) خواهيد گشت ! "

و يا در تورات نيز از زبان شيطان داريم كه :

" حتما نخواهيد مرد زيرا خداوند مي‌داند روزى كه از آن بخوريد چشمان شما باز مي‌شود و مانند خداوند ميان نيك و بد را تشخيص خواهيد داد . 22

و يا در انجيل نيز از زبان شيطان مي نويسد :

" لیکن هر گاه تو و شوهرت به پند من عمل کنید .... آنگاه .....خیر و شر را خواهید شناخت مثل خدای ، و خواهید کرد آنچه را که می خواهید . .. . " 23

حال با اين آگاهي كه خداوند به آدم داد و او را از منتهاي اوجش آگاه نمود ،
 بايستي كه راه پرواز تا اوج و رسيدن به ملك ملكوتي و جنت خداوندي را نيز به او نشان مي داد . و اين را نيز همانند همه استعارات كلامي قرآني به " درخت " مثال مي زند .

آنجا که می فرماید :

" شجرة مبارکة زيتونة لا شرقية و لا غربية " 24

" درخت پربرکت زيتونى که نه شرقى است و نه غربى ( و مستقيم تا عرش خدا در اوج است ) ." 

چرا كه يك درخت از " كاشت " تا " داشت " و " برداشت " كاملترين نمود مسير رشد در دنياي زميني تا اوج آسماني بوده و همه نياز رشد و تعالي روحاني انسان را تمثيلا در خود به نمايش مي گذارد .

نيازهاي رشد يك درخت :

•  زمين براي كاشت دانه اي كه مستعد تبديل شدن به درخت و نهايتا ميوه است .

•  مواد مختلف زميني براي تغذيه آن و ايجاد قابليت رشد .

•  آسمان و خورشيد براي تابش نور به آن ، كه هم فرايند رشد درخت را تشديد و تكميل مي كند و هم جهت رشد آن را مشخص مي كند .

•  نتيجه نهايي اين رشد ، ميوه ايست كه به بار خواهد نشست .

و خداوند نيز حركت و رشد روحاني انسان را به درختي تشبيه كرده است كه :

ادامه دارد :

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟ - 5

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟ - 1

  تحقیق : محمد صالحی – 10 / 9 / 89

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟ - 3

3-  نهي از ميوه يا منع از آن ؟

از آنجا كه خداوند ، رحمان بوده و خود نمي خواهد مخلوق عزيزش را ، در راه كمالي بسوي جنت قرب خود ، به راهي رهنمون كند كه از سختي دنيا و درد دوري خود مي گذرد ، او را از نزديك شدن به درخت مورد نظر نهي كرده و نتيجه  آنرا ظلم آدم به خودش اعلام مي كند .

آنجا که حضرتش مي‌فرمايد :

" و‌ لا تقربا هذه الشجره فتكونا من الظالمين ." 14 و 15
" ( اما ) نزديک اين درخت نشويد ؛ که از ستمگران خواهيد شد. "

و يا آنجا که می فرماید :
" و ناداهما ربّهما الم أنهكما عن تلكما الشجرة " 16
 " و پروردگارشان آن دو را ندا داد كه : آيا شما را از آن درخت نهى نكردم "

و يا در آيه زير از زبان شيطان :
" قال ما نهاکما ربکما عن هذه الشجرة الا ... " 17
" و شيطان گفت : خداوند شما را از اين درخت نهي نكرد مگر ... "

همانطور كه در چهار آيه فوق ديده مي شود ، خداوند آدم را از نزديك شدن به آن درخت " منع " نكرده است ، بلكه او را " نهي " كرده و اين نهي هم ، نهي دستوري به عنوان ممنوع بودن نبوده است .

و البته اين نهي ، به عنوان مشخص كردن نتيجه تكويني عمل آدم و  اتفاقي است كه با نزديك شدن به درخت خواهد افتاد .

( نهي ارشادي 18) . و شايد بتوان آيه را چنين مفهوم كرد :
" لاتقربا   ... فتكونا من الظالمين  = ان تقربا ... فتكونا من الظالمين " ؛ 
" نزديك نشويد .... پس از ظالمين خواهيد بود  = اگر نزديك شويد .... پس از ظالمين خواهيد بود  "

و در حقيقت ، خداوند ضمن بيان مقصود خلقت ، هزينه اي كه انسان بايد در گذر از مسير دنياي زميني تا رسيدن به اوج راه و حضور در محفل انس الهي بپردازد ( كه ظاهرا ظلمي است كه به آرامش خود مي كند ) را به او گوشزد مي كند.( تا خود انتخاب كند )

  ادامه دارد :

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟ - 4

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟ - 1

محمد صالحي

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟ - 2

2-1-  بهشت آدم

اين بهشت ، همه تنعمات دنياگونه را بدون هيچ سختي و نگراني در برداشته ، ولي ديگر امكان تعالي انسان و رسيدن به جنت الهي را نخواهد داشت .

آنجا که خداوند می فرماید :
" و‌قلنا يا آدم اسكن أنت و‌ زوجك الجنّه فکلا من حيث شئتما " 6
" و گفتيم: « اى آدم! تو با همسرت در بهشت سکونت کن ؛ و از ( نعمتهاى ) آن ، از هر جا مى‏خواهيد ، گوارا بخوريد . "

و در آن جا قول تنعم جاودانه و برخورداري از عيش مدام ، كه لازمه يك زندگي افقي با رشد و توسعه قلمرو دنياگونه است را داد .

آنجا که حضرتش می فرماید :
" ان لک الا تجوع فيها و لا تعرى. و انک لا تظمؤا فيها و لا تضحى " 7
" در بهشتي كه الان هستي ، نه گرسنه مي شوي ، نه برهنه مي ماني ، نه تشنه مي گردي و نه آفتاب زده مي شوي . "

و نيز امام علي (ع) مي فرمايند :
"  ثم اسکن سبحانه آدم دارا ارغد فيها عيشه ، و آمن فيها محلته . " 8
" آنگاه خداوند سبحان آدم را در بهشت جاى داد ، سرايى که زندگى در آن خوش و آرام بود و جايگاهى همه ايمنى . "

و يا امام صادق مي فرمايند :
" جنه من جنات الدنيا تطلع عليه فيها الشمس و القمر ، و لو كانت من جنات الخلد ما خرج منها ابدا ." 9
" بهشت آدم باغى از باغ هاى دنيا بود و همين ماه و خورشيد كه به ما مى تابد بر آن مى تابيد و اگر از باغ هاى آخرت بود هرگز از آن اخراج نمى شد . "

و اين بهشت را ، مقام مقايسه با بهشت خداوند نمي باشد ، چرا كه ؛

2-2- بهشت خداوند

رضوان بنده و معبود ، معراج قرب ْ، محفل انس و جاودانگي حضور در محضرخداوند است .

آنجا که حضرتش مي‌فرمايد :
" یا ایتهاالنفس المطمینه ارجعی الی ربک راضیه مرضیه فادخلی فی عبادی و ادخلی جنتی –" 10
" تو اى روح آرام‏يافته ! به سوى پروردگارت بازگرد در حالى که هم تو از او خشنودى و هم او از تو خشنود است ، پس در سلک بندگانم درآى ، و در بهشت من وارد شو ! ."

و اینست حقیقتی که : " بهشت آدم " را مقام و عرصه هم آوایی با " جنت خداوندی " نیست .

2-3 – جايگاه آدم در خلقت

از آنجا كه خداوند ، انسان را تنها براي خود آفريده بود ؛

آنجا که در حديث قدسي مي‌فرمايند :
" يابن آدم خلقت الاشياء كلها لاجلك و خلقتك لاجلي . " 11
" اي فرزند آدم ! همه چيزها را براي تو آفريدم و تو را براي خودم . "

با تعليم آدم و آگاهي او از اسمائ ( الهي )12 ، او را از خزائن ملكوتي مطلع كرد و قابليت حضور در " جنت خدايي " كه همان بارگاه الهي است را در ظرف وجودي او ريخت و امكان خداگونه شدن او را كه هدف اصلي خداوند بود به او گوشزد نمود ؛
 
و اینجا بود که او را به عشق قرب و همجواری خود مبتلا کرد و وجودش را به رویای همنشینی با او سرشار .

آنجا که حضرتش در حديث قدسي می فرمایند :
" عبدى اطعنى اجعلك مثلى ؛ انا حىّ لا اموت اجعلك حىّ لا تموت ؛ انا غنى لا افتقر اجعلك غنياً لا تفتقر ؛ أنا مهما أشاء يكون اجعلك مهما تشاء يكون " 13
" بنده من ، مرا اطاعت كن تا تو را مانند خود سازم . من زنده اى هستم كه مرگ ندارم ، پس به تو نيز حياتى جاودانه مى دهم . من بى نيازى هستم كه فقر ندارم ، تو را چنان غنا بخشم كه محتاج نگردى . من هر چه اراده كنم هستى مى يابد ، تو را مقامى مى دهم كه هر چه اراده كنى پديد آيد . "

و تبعا بايستي مسير رشد از " حد آدميت " تا " حد خداگونگي " را به او بنماياند و راه را هموار حركتش بكند .

و اين نبود جز همان رمز نزديك شدن به درخت منهيه الهي .

دامه دارد :

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟ - 3

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟ - 1

    تحقیق : محمد صالحی – 10 / 9 / 89

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟

در تمام مذاهب و اديان الهى آمده است كه حضرت آدم و حوا پس از آن که توسط شیطان فریب خوردند ، از ( ميوه ) " درخت نهي شده " خداوند خوردند و متعاقب آن ضمن " عريان " شدن ، از " بهشتي  " كه در آن ساكن بودند رانده شده و به دنیای زمینی تبعید شدند . اما آیا درخت مذكور چه بوده ، بهشتي كه از آن اخراج شدند كدام بوده و به چه علت آنها عريان شدند  ؟ ¹

در اینجا به اختصار  و بر اساس نگاه ادیان " اسلام – مسیحی و یهودی " ابتدا  هدف خداوند از آفرینش انسان ( آدم ) و بهشتی که ابتدائا در آن سکونت یافت مورد بررسی قرار می گیرد و سپس ساختار وجودی انسان در مسیر " از آدمیت " تا " خداگونگی " و تمثیلی که خداوند از این سیر " از خاک " تا " افلاک " ، به " درخت " می زند بحث خواهد شد و در نهایت تشبیه " از صفر " شروع کردن آدم و حوا ، در مسیر کمالی مذکور ٰ، به " عریان شدن " آنها پس از خروج او از بهشت اولیه دنیاگونه اش می پردازیم :

1-    هدف از خلقت :

قبل از آن که انسان ( به مفهوم امروزین آن) به مجموعه خلقت الهی بپیوندد ، موجودات غیرانسانی بیشماری وجود داشتند ، که هر کدام برحسب هدایت غریزی خود ، که خداوند در تکوین آنها قرار داده است ، به حیات و ممات خود ادامه می دادند و هر موجودی به راه تکوینی خود می رفت و خداوند از تسبیح آنها راضی و خشنود .

   آنجا که می فرماید :

" تسبح له السماوات السبع و الارض و من فيهن و ان من شي‏ء الا يسبح بحمده و لکن لا تفقهون تسبيحهم " ²

 " آسمانهاى هفتگانه و زمين و کسانى که در آنها هستند، همه تسبيح او مى‏گويند؛ و هر موجودى ، تسبيح و حمد او مى‏گويد ؛      

ولى شما تسبيح آنها را نمى‏فهميد . "

اما از آنجا که همه آن مخلوقات ( غیر انسانی ) فقط به تبع غریزه و هدایت تکوینی و خلقت خداساخته شان ، به تسبیح و عبادت خداوند مشغولند و اراده ای بر این امر ندارند ، لذا با وجود آن همه ، حقیقت گنجینه خداوند بر کسی مکشوف نگشت و گاه زمانی بود که این " گنج " ، " مخفی " بود . تا آنگاه بود که حضرتش قصد کشف و تجلی خود و نمایش آن کردند .

آنجا که در حدیث قدسی می فرمایند :

       " كنت كنزاً مخفياً فأحببت أن أعرف فخلقت الخلق لكي أعرف " ³

       " من گنج پنهان بودم . دوست داشتم كه آشكار شوم . پس خلق را آفريدم تا شناخته شوم " 

بشر را خلق نمود و خصلتی منحصر به فرد ، که به هیچ مخلوق دیگری عطا نکرده بود ، در وجودش به ودیعت گذاشت . و آن چیزی نبود جز دانه ای که در مغز و آنگاه قلبش کاشته بود تا در یک مسیر رو به کمال ، آن گونه رشد یابد تا به میوه " باور " به خدای خالقش و عبوديت عاشقانه او بنشیند  .

و آن گاه است که خداوند ، خود را در آئینه وجود او ، به کمال زیبایی و نهایت بزرگی و جلال خواهد دید .

آنجا که می فرمایند :

" و ما خلقت الجن و الانس الا ليعبدون " ⁴

" من جنّ و انس را نيافريدم جز براى اينکه عبادتم کنند ! "

و برای این هدف ، در ظرف وجودش استعداد خداگونه شدن ریخت .

آنجا که می فرمایند :

 " علم ادم الاسما کلها " ⁵

 " سپس علم اسماء را همگى به آدم آموخت. "

2-    بهشت آدم  و جنت خدا

خداوند پس از آن كه آدم و حوا را آفريد آنها را در بهشت ساكن كرد و از همه گونه مواهب و نعمات جهت رفع نيازهايشان بهره مندشان كرد .

اما اين بهشت چه نام داشت ؟ بهشت آدم يا بهشت خدا !

ادامه دارد :

درخت ممنوعه ( منهيه ) چه بود ؟ و چرا آدم و حوا عريان شدند ؟ - 2

محمد صالحي